ԵՐԵՎԱՆ, 18 մարտի./Նովոստի-Արմենիա/. Մեր ժամանակներում կյանքը լի է անակնկալներով։ Այդ պատճառով կարող է պատահել այնպես, որ ձեզ, հանկարծ, զանգահարեն բանկից մի վարկի համար, որը վերցրել է ձեր հարազատներից մեկը, իսկ մարել պետք է դուք։ Ի՞նչ անել նման իրավիճակում։ «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությունն առաջարկում է մի քանի գործնական խորհուրդ, որոնք կօգնեն կողմնորոշվել, թե որ դեպքում եք պարտավոր վճարել ձեր կնոջ, հորեղբոր կամ եղբոր փոխարեն, իսկ որ դեպքում՝ ոչ։
Այս խնդրի լուծման երեք տարբերակ կա։ Որոշ դեպքերում դուք օրենքով պարտավոր եք վճարել, իսկ մյուս դեպքերում՝ ոչ։ Բացի այդ, ձեզ համար կարող է շահավետ լինել օգնել բարեկամին ֆինանսական խնդիրները լուծելու հարցում։
Ո՞ր դեպքում է պետք վճարել
- Եթե դուք ձեր բարեկամի կամ ընկերոջ վարկի երաշխավորն եք։ Այդ դեպքում դուք բանկի կամ միկրոֆինանսական կազմակերպության հանդեպ նույնպիսի պատասխանատվություն եք կրում, որքան ինքը՝ փոխառուն։ Այդ պատճառով վարկային կազմակերպությունն իրավունք ունի պահանջել ձեզնից վճարել պարտքը։
- Եթե դուք փոխառուի ժառանգն եք, քանի որ նրա մահից հետո ձեզ է փոխանցվում ոչ միայն նրա թողած ունեցվածքը, այլև պարտքերը, որոնք դուք պարտավոր եք մարել։ Ընդ որում, դուք վճարելու եք ոչ թե ամբողջ պարտքը, այլ փոխառուից ստացած ունեցվածքի արժեքի չափով։
- Եթե դուք վարկի համապարտատեր եք, այսինքն՝ եթե վարկը ձևակերպված է երկու հոգու վրա և պայմանագիրը ստորագրված է երկուսի կողմից։ Նման դեպքերում երկու փոխառուն էլ հավասարաչափ պատասխանատվություն են կրում վարկատուի հանդեպ։ Բանկի համար միևնույնն է, թե դուք ձեր միջև ինչպես կբաժանեք վճարումները, կարևորն այն է, որ դրանք ժամանակին կատարվեն։ Ընդ որում, եթե դուք գործընկերոջ հետ ինչ-որ տարաձայնություններ ունենաք, ապա չի ստացվի կիսել պարտքը և վճարել միայն ձեր մասը։ Եվ եթե վարկը վերցրել եք գրավով, օրինակ՝ մեքենայի, ապա այն կարող են առգրավել և վաճառել, որպեսզի բանկը կարողանա վերադարձնել իր փողերը։ Եթե գրավ չի եղել, ապա դատարանի որոշմամբ՝ ձեզնից կարող են առգրավել և վաճառել այլ իրեր։
- Եթե ամուսինները հիփոթեք են վերցրել, բայց նրանցից մեկը հրաժարվել է վճարել վարկը։ Այդ դեպքում, օրենքով, ամբողջ վարկը ստիպված կլինի վճարել մյուս ամուսինը։ Բայց այդ դեպքում նա դառնում է բնակարանի կամ տան միակ սեփականատերը և այն չի կիսվի նույնիսկ ամուսնալուծության ժամանակ։
Ո՞ր դեպքում դուք պարտավոր չեք վճարել
- Եթե դուք ձեր բարեկամի վարկի պայմանագրի հետ կապված ոչ մի թուղթ չեք ստորագրել, դուք անձամբ ոչինչ պարտավոր չեք։ Եթե նա առանձին է ապրում և ձեզ չի հետաքրքրում, թե ինչ կլինի նրա ունեցվածքի հետ, դուք պարտավոր չեք լուծել նրա ֆինանսական խնդիրները։
Ո՞ր դեպքում իմաստ ունի վճարելը
- Եթե դուք օգտագործում եք փոխառուին պատկանող գույքը, օրինակ՝ տունը կամ մեքենան, ապա կարող եք այդ ամենը կորցնել, եթե դատարանը որոշի, որ պարտքը չվճարելու պատճառով այդ գույքը ենթակա է վաճառքի։ Այդ պատճաով, իմաստ ունի օգնել բարեկամին, նույնիսկ եթե դուք չէիք նախատեսել այդ ծախսերը։ Դուք կարող եք ապահովագրել ձեզ և փորձել պայմանավորվել փոխառուի հետ և ձեզ հետաքրքրող գույքի սեփականության իրավունք ստանալ` այդ կերպ պահպանելով այն ընտանիքի համար։
- Եթե ձեր ընդհանուր բնակարանի մի մասը պատկանում է փոխառուին, ապա վարկի պարտքի հետ կապված խնդիրը ուղղակիորեն կանդրադառնա ձեզ վրա։ Մի կողմից դուք պատասխանատու չեք բարեկամի վարկային պարտքերի համար և սեփականության ձեր մասը ոչ ոք ձեզնից չի խլի։ Բայց եթե պարտքը չմարվի, մեծ հավանականություն կա, որ բարեկամի գրավադրած բաժինը վաճառվի բաց աճուրդի ժամանակ, և դուք ստիպված լինեք մեկ հարկի տակ ապրել պատահական մարդկանց հետ։
Դրանից հնարավոր է խուսափել, եթե դուք ինքներդ ցանկանաք գնել բարեկամից գույքի նրա բաժինը, նույնիսկ եթե այն գրավի տակ է։ Բայց սկզբում պետք է դիմել վարկատուին, ստանալ նրա թույլտվությունը գործարքը կատարելու համար և ձևակերպել դա այնպես, որ գումարն ուղղվի հենց վարկի մարմանը։ Ընդ որում, ավելի լավ կլինի խորհրդակցել փորձառու փաստաբանների հետ։ Նրանք կօգնեն կազմել պայմանագիրն այնպես, որ հետագայում գործարքը հնարավոր չլինի վիճարկել, և ձեր շահերը չոտնահարվեն։
Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»–ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում:-0-
