ԵՐԵՎԱՆ, 21 հոկտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. Հարցին, թե որտեղ պետք է պահել փողը, մեր ընթերցողներից շատերը, հավանաբար, երբեք չեն ասի, որ գուլպայի մեջ պահելը առավել անվտանգ է: Իհարկե, քանի որ բանկում, կամ ներդրումներ կատարելով բաժնետոմսերի կամ պարտատոմսերի մեջ, փողը ոչ միայն հուսալիորեն պաշտպանված է, այլև կարող է լրացուցիչ եկամուտ բերել:
Բայց ինչ անել, եթե չնայած ճգնաժամին՝ դուք ցանկանաք անշարժ գույք կամ առանձնատուն գնել մեր երկրի գեղատեսիլ անկյուններից մեկում կամ մեկնել արտաճանապարհային շրջագայության՝ վերջերս կլորիկ գումարով գնված ձեր բոլորովին նոր ամենագնացով: Չես իմանա, թե համաճարակի պատճառով սահմանափակումներից ուժասպառ եղած քաղաքացիներն էլ ինչ կցանկանան: Հենց այդպիսի դեպքի համար «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությունը ներկայացնում է սեփական դրամական միջոցները խնայելու և բազմապատկելու 7 միջոց:
1. Մի կատարեք չմտածված խոշոր գնումներ
Անշարժ գույքը միշտ չէ, որ փողի լավ ներդրում է, հատկապես, եթե այն վաճառվում է կասկածելի ցածր գնով: Կարող է այնպես պատահել, որ ճգնաժամից հետո այն էլ ավելի էժանանա, և դուք դառնորեն զղջաք չմտածված քայլի համար: Ճգնաժամի պայմաններում խոշոր գնումները կարող են շահութաբեր լինել միայն այն դեպքում, եթե հնարավորություն կա դրանք ցածր գնով ձեռք բերել, երբ շուկայական գներն արդեն բարձրացել են:
Այս կերպ դուք կարող եք ձեր խնայողությունները զերծ պահել արժեզրկումից: Նման գնումներ կատարելուց առաջ մանրամասն գնահատեք ռիսկերը. գուցե արժե մի պահ սառեցնել սեփական ֆինանսները, մինչև իրավիճակը կարգավորվի: Բայց միանգամայն ակնհայտ է, որ ճգնաժամի պայմաններում չարժե նոր վարկեր վերցնել խոշոր գնումներ կատարելու համար:
2. Փոխեք ձեր սովորությունները
Խուճապի մի մատնվեք և մի փորձեք ամեն գնով պահպանել սոցիալական կարգավիճակը: Ազատվեք վնասակար սովորություններից։ Դա օգտակար կլինի և՛ առողջությանը, և՛ ընտանեկան բյուջեի: Ծխախոտը, ալկոհոլը, ժամանցը սրճարաններում և կյանքի այլ «ժամանակավոր ուրախությունները» սովորական օրերին էլ որոշակի հարված են հասցնում բյուջեին, իսկ ճգնաժամի օրերին այդ վատնումները դառնում են էլ ավելի զգալի: Վերանայեք ձեր ապրելակեպրը, և դուք հաստատ կհայտնաբերեք ծախսերը «անցավ» կրճատելու մի քանի հնարավորություն, օրինակ, հանգստյան օրերին թանկարժեք շոփինգի փոխարեն նախընտրեք այգում ընտանիքով զբոսնելը: Մյուս կողմից, փորձեք եկամտի լրացուցիչ աղբյուրներ գտնել ոչ պրոֆիլային և տարբեր թեթև աշխատանքների միջոցով:
3. Մի՛ տրվեք վարկային քարտ ձեռք բերելու գայթակղությանը
Հիմա հաճախ առաջարկվում են վարկային քարտեր՝ մեծ արտոնյալ ժամանակահատվածով, քեշբեքով և այլ գրավիչ առաջարկներով: Սակայն ֆինանսական ճգնաժամը ամենահաջող պահը չէ բարձր տոկոսներով փոխառություն ստանալու համար: Որպես ֆինանսական պահուստ վարկային քարտը կարելի է կիրառել միայն այն դեպքում, երբ դուք համոզված եք, որ կարող եք պարտքը վերադարձնել ժամանակին:
4. Համակարգեք սեփական ծախսերը
Դա վերաբերում է և′ սննդամթերքին, և′ հագուստին, և′ տեխնիկային: Անիմաստ է գնել ամեն ինչ, եթե դրանում սուր անհրաժեշտություն չկա: Եթե այդ ապրանքը ձեզ իսկապես պետք չէ, ապա ոչ մի ակցիաներ, ինչպիսիք են «2-ը՝ 1-ի գնով»: Զեղչեր լինում են միշտ, ուստի գնեք ապրանքներն ըստ անհրաժեշտության և հիշեք, որ ավելորդ իրարանցումը միայն խթանում է գնաճը: Եվ մի բան ևս, չարժե վերավճարել բրենդի և փաթեթավորման համար, գտեք ավելի բյուջետային անալոգներ:
Ինչ վերաբերում է սննդի ծախսերին, ապա այստեղ պետք է որոշել այն գումարը, որը դուք պատրաստ եք ծախսել մթերք գնելու համար։ Այդ գումարի 2/3–ով գնեք մեկ շաբաթվա մթերք` ձավարեղեն, բանջարեղեն, միս, կարագ, իսկ 1/3–ը բաշխեք մնացած 6 օրվա համար` հացի, կաթնամթերքի համար։ Այդպես դուք կորոշեք ծախսերի ամենօրյա սահմանաչափը։
5. Օպտիմալացրեք անհրաժեշտ ծախսերը
Ստուգեք վճարովի բաժանորդագրությունները, հեռախոսային հավելվածները, որոնք կարող են ավտոմատ կերպով վատնել ձեր գումար։ Ուսումնասիրեք ծախսերն ու հեռացրեք անպետքները։ Ուսումնասիրեք նաև բջջային կապի, ինտերնետի, կաբելային հեռուստատեսության սակագները։ Հնարավոր է` օպերատորը պատրաստ է առաջարկել ավելի շահավետ տարբերակ։ Կամ փոխեք օպերատորին, եթե գտնեք նույն ծառայություններն ավելի շահավետ պայմաններով։ Կարող եք նաև գումար խնայել նոր օպերատորի կողմից առաջին ամսում տրամադրվող անվճար ծառայությունների շնորհիվ։ Վերլուծեք զանգերի և ինտերնետ տրաֆիկի կարիքները։ Հնարավոր է` դա թույլ տա կրճատել կապի ծախսերը։
6. Փորձեք նվազեցնել պարտքի բեռը
Դա հնարավոր է անել վարկի ամսավճարների նվազման հաշվին, եթե վերաֆինանսավորեք և վերակառուցվածքայնացնեք պարտքային պարտավորությունները։ Հիմա կարևոր է կրճատել պարտադիր վճարումների ծախսերը, մինչև սեփական եկամուտների վերականգնումը։
7. Բացառեք տոտալ տնտեսման ռեժիմը
Հնարավորինս առողջ կենսակերպ վարեք։ Թեթև մարզանքը, զբոսանքը մաքուր օդին, առողջ սնունդը դրական կազդեն ֆիզիկական և հուզական վիճակի վրա և կօգնեն վերականգնվել։ Մի տնտեսեք կանխարգելիչ միջոցառումների վրա, հիշեք, որ հիվանդությունը բուժելը շատ ավելի թանկ է, քան կանխարգելել այն։ Բացառեք տոտալ տնտեսման ռեժիմը, քանի որ դա կարող է կործանարար ազդել ձեր առողջության վրա և հանգեցնել դեպրեսիայի։
Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»– ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում։–0–
