ԵՐԵՎԱՆ, 22 հունիսի./Նովոստի-Արմենիա/. Հայաստանի ֆինանսական կազմակերպություններն ու ընկերություններն անցում կկատարեն 300 հազար դրամը գերազանցող գործարքների անկանխիկ վճարման:
«Անկանխիկ գործառնությունների մասին» համապատասխան օրենքը, ինչպես նաև մի շարք հարակից օրենքներում նախատեսված լրացումները, որոնք ընդունվել են այս տարվա հունվարի 18-ին, ուժի մեջ կմտնեն 2022թ.-ի հուլիսի 1-ից:
Այսպիսով, ֆիզիկական անձանց կողմից իրականացվող և 300 հազար դրամը (մոտ 700 դոլար) գերազանցող ցանկացած գործառնություն և գործարք պետք է իրականացվի անկանխիկ:
Միաժամանակ սկզբնական փուլում օրենքն այս տարի ուժի մեջ կմտնի Երևանում, 2023թ.-ին՝ մարզկենտրոններում, իսկ 2024թ.-ին՝ Հայաստանի ամբողջ տարածքում:
Օրենքի գործողության ոլորտները
Օրենքը տարածվում է պետական ծառայության, առողջապահության և կրթության համակարգի, ինչպես նաև նոտարական/իրավաբանական գրասենյակների վրա: Արդյունքում ապրանքների և ծառայությունների (բժշկական, իրավաբանական) դիմաց վճարումը, ունեցվածքի օտարումը (այդ թվում՝ անշարժ գույքի, ավտոմեքենաների), աշխատավարձը պետք է իրականացվեն անկանխիկ:
Իսկ շուկայի մասնակիցները պատրա՞ստ են
ՀՀ Կենտրոնական բանկի տվյալներով, բանկերն ու մնացած ֆինանսական կազմակերպությունները, ինչպես նաև պետական գերատեսչություններն ու տնտեսվարող սուբյեկտները պատրաստ են անցնել գործարքների անկանխիկ վճարման: Իրավական մասով բոլոր նախապատրաստական աշխատանքներն ավարտված են, այդ թվում՝ իրականացվել է POS տերմինալների և վճարման հետ կապված մյուս սարքավորումների սերտիֆիկացումը:
Բացի այդ, տնտեսվարող սուբյեկտները կարող են իրենց հսկիչ դրամարկղային մեքենաներում (ՀԴՄ) ակտիվացնել անկանխիկ վճարում ընդունելու ֆունկցիան: Դա կարելի է անել առցանց՝ Պետեկամուտների կոմիտեի կայքում:
Հարմարավետություն և անվտանգություն
Այս օրենքի կիրառումը կդյուրացնի քաղաքացիների կյանքը: Այսպես, քաղաքացիները ստիպված չեն լինի իրենց հետ մեծ գումար ունենալ: Իսկ քարտը կորցնելու կամ այն գողանալու դեպքում քաղաքացիները չեն կորցնի իրենց գումարը, նրանք պարզապես պետք է որքան հնարավոր է շուտ արգելափակեն քարտը, դիմեն բանկ՝ այն վերականգնելու համար:
Որոշ մարդկանց մոտ սխալ կարծիք է ձևավորվել, նրանք մտածում են, թե անկանխիկ վճարումը հանգեցնում է լրացուցիչ միջնորդավճարների: Հակառակը, Հայաստանի բազմաթիվ բանկեր և առևտրային կազմակերպություններ ակտիվորեն կիրառում են քեշբեքի (քարտապանի հաշվին վերադարձվում է տոկոս ապրանքների և ծառայությունների դիմաց վճարված գումարից) ծրագրեր:
Վերահսկող գործառույթներ
Օրենքի իրագործման վերահսկողությունը ստանձնում են երեք գերատեսչությունները.
- Հայաստանի պետեկամուտների կոմիտեն – տնտեսվարողների նկատմամբ
- Կենտրոնական բանկը՝ իր կողմից լիցենզավորված կազմակերպությունների նկատմամբ (բանկեր, ապահովագրական ընկերություններ, գրավատներ)
- Աշխատանքի տեսչական մարմին – աշխատանքային փոխհարաբերությունների հարցում
Պատժամիջոցներ
«Անկանխիկ գործառնությունների մասին» օրենքում նախատեսված փոփոխություններն ԱԺ-ն հաստատել է 2022թ.-ի հունիսի 9-ին: Դրանց համաձայն, 300 հազար դրամը գերազանցող գումարը կանխիկով վճարելու դեպքում գործարքը համարվում է չեղյալ:
Միաժամանակ կողմերը կարող են 10 օրում դիմել դատարան՝ գործարքը չեղյալ համարելու համար: Եվ եթե դատավորն ընդունի համապատասխան որոշում, ապա մյուս կողմը պարտավոր է ամբողջությամբ վերադարձնել գումարը կամ փոխհատուցել ունեցվածքի արժեքը:
Օրենքով նախատեսվում է, որ Հայաստանի բոլոր առևտրային կետերում, բացի կրպակներից, պետք է հնարավոր լինի իրականացնել անկանխիկ վճարումներ:
Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»– ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում։-0-
