ԵՐԵՎԱՆ, 20 ապրիլի./Նովոստի–Արմենիա/. Դուք պատահաբար նկատել եք, որ ձեր բանկային քարտին անծանոթից գումար է փոխանցվել։ Մի շտապեք ուրախանալ։ Դա լավագույն դեպքում կարող է լինել իրական ուղարկողի կողմից թույլ տված սխալ, իսկ վատագույն դեպքում` չարագործների ծուղակ։ Եվ ի՞նչ անել նման դեպքում։ Պատասխանի համար «Նովոստի–Արմենիա» գործակալությունը դիմել է ՀՀ Կենտրոնական բանկ, որտեղից ներկայացրել են հիմնական կանոններն ու քայլերն անծանոթից գումար ստանալու դեպքում։
Ի՞նչ է նշանակում, եթե ձեր քարտին անծանոթից գումար է փոխանցվել։
Եթե Ձեր քարտին փոխանցվել է գումար, որը Դուք չէիք սպասում, ապա ամենահավանական տարբերակն այն է, որ փոխանցումը տեղի է ունեցել սխալմունքի պատճառով։ Հետևաբար, այդ գումարը Ձեզնից կարող են հետ պահանջել։
Վերջին շրջանում բացահայտվել են որոշ դեպքեր, երբ զեղծարարները էլեկտրոնային դրամապանակների միջոցով տարբեր բանկերում առցանց եղանակով ձևակերպել են վարկային պայմանագրեր և հափշտակել պայմանագրերով հաստատված ու իրենց (կամ այլ անձանց) կողմից կառավարվող էլեկտրոնային դրամապանակներին, ինչպես նաև դրանց կցված բանկային քարտերին մուտքագրված գումարները:
Հետևաբար, քարտին անծանոթ ծագման գումարի մուտքը կարող է եզակի դեպքերում լինել զեղծարարության հետևանք։ Նման դեպքերը հնարավոր են դառնում սպառողների կողմից իրենց բանկային/անձնական տվյալները զեղծարարներին անզգուշաբար տրամադրելու հետևանքով։
Ի՞նչ քայլեր է անհրաժեշտ ձեռնարկել, եթե քարտին անծանոթ մարդուց գումար է փոխանցվել։
Անհրաժեշտ է կապ հաստատել բանկի հետ կամ բջջային հավելվածի միջոցով պարզել, թե ով և ինչ նպատակով է այդ գումարը փոխանցել:
Եվ եթե պարզվում է, որ սխալմունք է տեղի ունեցել, ապա հարկավոր է գումարը վերադարձնել փոխանցող կողմին: Այն դեպքում, երբ քարտին մուտքը զեղծարարության հետևանք է, անհրաժեշտ է անմիջապես այդ մասին տեղյակ պահել Ձեր բանկին։
Ի՞նչ հետևանքներ կարող են լինել այդ գումարը ծախսելու դեպքում։
Եթե Ձեր հաշվին սխալմամբ գումար է փոխանցվել, ապա փոխանցողը ամենայն հավանականությամբ այդ գումարը հետ կպահանջի: Իսկ այն ծախսելու դեպքում Դուք ստիպված կլինեք վճարել գումար Ձեր այլ միջոցներից:
Հարկ է նշել նաև, որ եթե հրաժարվեք փոխանցել գումարը, ապա փոխանցողը կարող է հետ պահանջել ոչ միայն գումարը, այլ նաև այդ գումարը Ձեր մոտ պահելու համար հաշվարկի տոկոսադրույք (Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի սահմանած բանկային տոկոսի հաշվարկային դրույքի չափով)՝ սկսած այն օրվանից, երբ Դուք իմացել եք կամ պետք է իմանայիք դրամական միջոցների ստացման կամ խնայման անհիմն լինելու մասին:
Կարելի՞ է ապահովագրվել նման խարդախությունից։
Նման դեպքերում լավագույն ապահովագրությունը հանդիսանում է այն, որ հաշվետերերը պարբերաբար ուսումնասիրեն իրենց հաշվի քաղվածքները, որտեղ մանրամասն նշվում է հաշվին կատարվող մուտքերի մասին:
Հաշվի քաղվածքին հնարավոր է ծանոթանալ ֆինանսական կազմակերպության հավելվածի միջոցով, ֆինանսական կազմակերպության կողմից էլեկտրոնային կամ այլ եղանակով տրամադրվող քաղվածքներով, ինչպես նաև քարտին կատարվող մուտքերի և ելքերի վերաբերյալ սպառողին ուղարկվող SMS հաղորդագրությունների միջոցով։ Ընդ որում, սպառողն իրավունք ունի ամսական 1 անգամ բանկից անվճար ստանալ հաշվի քաղվածք։
Ինչպե՞ս իմանալ` գումարը փոխանցել է չարագո՞րծը, թե՞ դա պարզապես մարդկային սխալ է։
Փոխանցման աղբյուրը պարզելու համար անհրաժեշտ է կապ հաստատել բանկի հետ։ Գործականում հանդիպում են դեպքեր, երբ չարագործները սխալմամբ փոխանցված գումարների մասին հաղորդագրություններ են ուղարկում կամ զանգահարում:
Զեղծարարության զոհ չդառնալու համար անհրաժեշտ է խստորեն հետևել անվտանգության կանոններին՝
- Երբեք այլ անձանց չհայտնել Ձեր քարտային տվյալները` մասնավորապես՝ քարտի դիմերեսի 16 նիշը, քարտի վավերականության ժամկետը, դարձերեսին նշված CVV կոդը, քարտի PIN-կոդը
- Չուղարկել Ձեր բանկային/անձնական տվյալները, բանկային հավելվածի մուտքանունը ու գաղտնաբառը էլ. փոստի կամ messenger հավելվածների միջոցով կամ հեռախոսով, անգամ եթե զանգահարողը կամ այլ ուղիներով կապ հաստատողը ներկայանում է որպես ֆինանսական կազմակերպության աշխատակից և տրամադրում է հետադարձ կապի համար միջոց /հեռախոսահամար կամ էլ. հասցե/
- Որևէ կասկածի առկայության դեպքում անմիջապես կապ հաստատել Ձեր բանկի հետ։
Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»– ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում։-0-