ԵՐԵՎԱՆ, 17 մայիսի. /Նովոստի–Արմենիա/. Հայ և ադրբեջանցի փորձագետները երեքշաբթի կայացած Երևան–Բաքու տեսակամուրջի ընթացքում քննարկել են Վիեննայում տեղի ունեցած Սերժ Սարգսյան–Իլհամ Ալիև հանդիպումը։
Երկուշաբթի երեկոյան Ավստրիայի մայրաքաղաքում կայացել է ապրիլյան պատերազմից հետո Սերժ Սարգսյանի առաջին հանդիպումը Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ: Հանդիպումը տեղի է ունեցել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների` Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի արտգործնախարարների ներկայությամբ:
Սարգսյան. Վիեննայում մենք ցանկացանք պարզել, թե կա, արդյո՞ք, ղարաբաղյան խնդրի լուծման համար այլ ելք, քան պատերազմը>>
«Բանակցային գործընթացի վերակենդանացման փորձ ենք տեսնում, ինչն արդեն լավ է», – տեսակամուրջի ընթացքում ասաց «Կովկասի ինստիտուտի» տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը։
Նրա խոսքով` հանդիպումից հետո հնչեցին խոստումներ այն մասին, որ բանակցային գործընթացն, ի դեմս նախագահների, կշարունակվի։ «Տեսնում ենք, որ փորձ է արվում համախմբել ռիսկերը, նվազեցնել բռնության նոր, լուրջ բռնկումների ռիսկերը, գործարկել քաղաքական կարգավորման գործընթացը», – ավելացրեց Իսկանդարյանը։
Խոսելով վստահության միջոցների մասին` նա ընդգծեց, որ դա դիվանագիտական ձևակերպում է։ «Իհարկե, բավականին բարդ է խոսել վստահության մասին հայկական և ադրբեջանական կողմերի միջև, իրական վստահություն չկա։ Այդ վստահությունը ստեղծելու կամ վերականգնելու համար շատ բան է հարկավոր, դա անհնար է արագ անել։ Ավելին, չեմ կարծում, որ այն համախմբումը, որի մասին խոսում էի, կհաջողվի և հանկարծ կդադարեն կրակել սահմանին, այդ ամենը հավանական չէ։ Սակայն բանակցային գործընթացն այս ամենին սովոր է», – նշեց քաղաքագետը։
Սարգսյան. Վիեննայում տեղերը բանակցությունների սեղանի շուրջ նախապես համաձայնեցված չեն եղել>>
«Կապրենք, կտեսնենք, չափազանց լավատեսական չեմ տրամադրված, սակայն որոշակի հույս է ներշնչում այն, որ գործարկվել է ևս մեկ ձևաչափ, որ կողմերի փոխգործակցության գործընթացը կշարունակվի ոչ միայն ավտոմատներով, այլ նաև բանակցային սեղանի շուրջ, ինչն ինքնին վատ չէ», – ավելացրեց քաղաքագետը։
Խոսելով սահմանին միջադեպերի քննության մեխանիզմների ներդրման մասին` Իսկանդարյանը նշեց, որ նման մեխանիզմների հաստատման դեպքում անգամ կասկածելի է, որ դրանց կհետևեն։
«Գլոբալիզացիա և տարածաշրջանային համագործակցություն» կենտրոնի տնօրեն Ստեփան Գրիգորյանն իր հերթին տարակուսանք հայտնեց այն փաստի կապակցությամբ, որ նախագահները համաձայնել են հանդիպել միայն այն բանից հետո, երբ կողմերը լուրջ կորուստներ կրեցին ապրիլյան սրման հետևանքով։
Սարգսյան. պատերազմը արդարացված է միայն այն դեպքում, երբ այլ ելք չկա>>
«Չնայած պաշտոնական Բաքվի քաղաքականության հետ համաձայն չեմ, ինձ հասկանալի էր, թե ինչու ապրիլի 2–ին նրանք սկսեցին խոշոր ռազմական գործողություններ, այսինքն` նրանց ձեռնտու չէր ստատուս–քվոն, նրանք դժգոհ էին բանակցային գործընթացից և այլն։ Սակայն հետևանքն ակնհայտ է, կան մեծ թվով զոհեր։ Չափազանց զարմացած եմ, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները հանդիպման ժամանակ դրական մտքեր են արտահայտել։ Մի՞թե հնարավոր չէր նույն հանդիպումը կազմակերպել և իրավիճակը չհասցնել նրան, որ գրանցվեին այսքան մեծ թվով զոհեր», – ընդգծեց Գրիգորյանը։
Նա նաև նշեց, որ իր մոտ ընդամենը մեկ հարց է ծագել նախօրեին տեղի ունեցած հանդիպման կապակցությամբ։ «Ինչու՞ նրանք չխոսեցին դիպուկահարների մասին։ Սա կարևոր հարց է։ Եթե հանդիպման ժամանակ այս հարցը չի քննարկվել, ապա դա նշանակում է, որ սահմանին առկա լարվածությունը չի նվազի», – ավելացրեց Գրիգորյանը։
Բաքվի հանրային հելսինկյան կոմիտեի մամուլի քարտուղար, «Հայելի» թերթի նախկին քաղաքական տեսաբան, ադրբեջանցի լրագրող Նիջաթ Մելիքովը նշեց, որ ապրիլի սկզբին, երբ սկսվեցին ռազմական գործողությունները, ադրբեջանական հասարակության շրջանում կար և՛ շփոթմունք, և՛ էյֆորիա, հայրենասիրական տրամադրություն։
Միաժամանակ Պատերազմի և խաղաղության ինստիտուտի (IWPR) փորձագետ Շախին Ռզաևը, խոսելով նախագահների հանդիպման մասին, նշեց, որ իր կարծիքով` նախօրեին տեղի ունեցած բանակցություններում նոր էր այն, որ հստակ նշվեց, որ պատերազմը լուծում չէ։
Նրա կարծիքով` սա զուտ արձանագրային խոսքեր չեն։ «ՌԴ ԱԳ նախարարը նշել է, որ հունիսին Սարգսյանն ու Ալիևը վերջնականապես կզբաղվեն ղարաբաղյան հարցի լուծմամբ։ Լավրովը խաղադրույք կատարեց սեփական հեղինակությունը։ Մինչև հիմա նման բան չէր եղել», – ասաց Ռզաևը։ –0–
