414.89
4.78
386.52
+15
Եղանակը Երևանում
Հայ

Հասանելի բոլորին. 14 օգտակար ֆինանսական սովորություններ

11:25
28 Մարտի 2023
ԵՐԵՎԱՆ, 28 մարտի./Նովոստի-Արմենիա/. Եթե ցանկանում եք ապրել բարեկեցիկ, սովորեք ոչ միայն գումար վաստակել, այլև այն խելամտորեն ծախսել: Իսկ դրանում ձեզ կօգնեն օգտակար ֆինանսական սովորությունները, որոնք կներկայացնենք այս հոդվածում։

1. Սկսեք բյուջե կազմելուց

кошелек финансовых привычек

Փողը հաշիվ է սիրում: Եթե դեռ բյուջե չեք կազմում, հիմա ժամանակն է սկսել: Սովորեք հաշվարկել ձեր բոլոր եկամուտներն ու ծախսերը, որպեսզի չծախսեք ողջ գումարն աշխատարձի հաշորդ իսկ շաբաթվա ընթացքում: Ծախսերի և եկամուտների հաշվարկն այն հիմքն է, որից պետք է սկսել ֆինանսների վերահսկումը: Դա կօգնի հասկանալ, թե որտեղ է ծախսվում գումարը, ինչ ծախսերից էր հնարավոր խուսափել և որքան կարելի է խնայել աշխատավարձից: Ձեզնից է կախված, թե ինչպես եք նախընտրում հաշվարկել բյուջեն: Այսօր համացանցում կարելի է գտնել բազմաթիվ տարբերակներ և ընտրել հնարավորինս հարմար ձևաչափը:

2. Կազմեք ֆինանսական պլան

кошелек финансовых привычек

Եկամուտների և ծախսերի հաշվարկի համակարգը մշակելուց հետո հաջորդ քայլը պետք է լինի ֆինանսական պլանը: Սկսեք գալիք տարվա գլխավոր նպատակների ցանկից: Եթե երազում եք թանկարժեք գնումների մասին, ինչպիսիք են նոր մեքենան, կապիտալ վերանորոգումը կամ հիփոթեքի կանխավճարը, առանց ֆինանսական պլանի հնարավոր չի լինի: Միանգամից հաշվարկեք այն գումարը, որն անհրաժեշտ կլինի այս ցանկություններն իրականացնելու համար: Դրանից հետո գնահատեք ձեր հնարավորությունները, ինչ եկամուտներ և ծախսեր, ակտիվներ և պարտավորություններ ունեք, ամսական որքան կարող եք խնայել։ Հաշվեք՝ կարո՞ղ եք միաժամանակ գումար խնայել բոլոր նպատակների իրագործման համար, թե՞ պետք է անել դա՝ ըստ առաջնահերթության:

3. Մի խրվեք պարտքերի մեջ

кошелек финансовых привычек

Չարժե գնել չափազանց թանկ իրեր, եթե դեռ չեք կարող դրանք թույլ տալ: Բայց չարժե վհատվել: Ի վերջո, կան տարբեր տեսակի ակցիաներ, շատ խանութներ հայտարարում են սեզոնային զեղչեր։ Այսօր մարդիկ ակտիվորեն օգտվում են այս հնարավորությունից և իրենց ուզածը գնում են շատ ավելի ցածր գնով։ Այդ պատճառով պետք չէ միանգամից դիմել բանկ վարկերի համար և խրվել պարտքերի մեջ:

4. Սովորեք խնայել

кошелек финансовых привычек

Ամսական խնայեք ձեր եկամտի 10%-ը և ցանկացած չպլանավորված եկամտի 50%-ը: Խոշոր գնումների համար աստիճանաբար խնայեք ՝ գումար կուտակելով առանձին հաշիվներում մնացորդի տոկոսով, օրինակ՝ արձակուրդի, մեքենա գնելու, վերանորոգման համար և այլն։

5. Կանոնավոր կերպով համալրեք ֆինանսական անվտանգության «բարձիկը»

кошелек финансовых привычек

Որպեսզի հանկարծակի հիվանդությունը, աշխատանքից ազատվելը կամ այլ արտակարգ իրավիճակները ձեզ հանկարծակիի չբերեն, սկսեք ձևավորել ֆինանսական «բարձիկ»: Այն պետք է հավասար լինի ձեր աշխատավարձերից մի քանիսին` 3-ից 6-ի: Ավելի լավ է այն ձևավորել բանկային ավանդի տեսքով: Այդ դեպքում կարող եք կուտակված տոկոսների հաշվին մասամբ փոխհատուցել գնաճի հետևանքով առաջացած կորուստը։

6. Ինչպե՞ս ճիշտ վարվել պարտքերի հետ

кошелек финансовых привычек

Իհարկե, կատարյալ կլինի, եթե ընդհանրապես պարտքեր չունենաք։ Բայց արտակարգ դեպքերում ստիպված ենք լինում վարկ կամ ընկերներից պարտքով գումար վերցնել։ Ավելորդ խնդիրներից խուսափելու համար պետք է խելամտորեն վարվել պարտքերի հետ։ Եթե ունեք մի քանի վարկ, փորձեք վերանայել խոշորների պայմանները, օրինակ՝ վերաֆինանսավորել դրանք։

Մի քանի փոքր վարկերը կարելի է միավորել մեկ խոշորի մեջ՝ ավելի լավ տոկոսադրույքով: Ծրագիր կազմեք դրանք մարելու համար:
Խուսափեք ցանկացած պարտադիր վճարումների ուշացումից, լինի դա վարկ, թե կոմունալ վճարում, որոնց դեպքում հաշվվում է տույժ և տուգանք:

Փորձեք խուսափել ընկերներից ու ծանոթներից պարտքով գումար վերցնելուց։ Դրանում ձեզ կօգնի անվտանգության ֆինանսական «բարձիկը». ավելի լավ է պարտք վերցնել ինքներդ ձեզնից:

7. Ուշադիր կարդացեք պայմանագրերը

кошелек финансовых привычек

Վարկեր կամ փոխառություններ ձևակերպելիս ուշադիր կարդացեք ձանձրալի և բարդ պայմանագրերը, որոնցից կախված է ձեր գումարի ճակատագիրը։ Մենեջերից ժամանակ խնդրեք և ուսումնասիրեք բոլոր փաստաթղթերը ու պարզաբանեք անհասկանալի հարցերը: Կես ժամ խնայելով պայմանագրի պայմաններն ուսումնասիրելու վրա՝ հետագայում կարող եք ավելի շատ ժամանակ և գումար ծախսել տհաճ հետևանքները վերացնելու համար։

8. Պարբերաբար իրականացրեք ֆինանսական աուդիտ

кошелек финансовых привычек

Շատ օգտակար է ժամանակ առ ժամանակ վերանայել մշտական ծախսերը։ Կարող եք գտնել որոշ ծառայություններ, որոնցից գրեթե չեք օգտվում, և կարող եք հեշտությամբ հրաժարվել դրանցից կամ փոխարինել ավելի շահավետ առաջարկներով:

Ուշադրություն դարձրեք.

- բանկային քարտերի սպասարկման սակագներին. ստուգեք՝ արդյոք ունեք վճարովի սպասարկմամբ քարտեր: Եթե կան, բայց դուք չեք օգտագործում դրանք, ազատվեք դրանցից։ Իսկ եթե օգտագործում եք այն, մտածեք, թե արդյոք այդ քարտի օգուտը (բոնուսային ծրագիր, քեշբեք և այլն) գերազանցու՞մ է դրա տարեկան սպասարկման արժեքը:

- ավանդների տոկոսադրույքների առաջարկներին. պարբերաբար վերանայեք բանկերի կողմից առաջարկվող ավանդների տոկոսադրույքները: Պատահում է, որ մեկ այլ բանկ ավելի շահավետ պայմաններ է առաջարկում։ Ուսումնասիրեք այդ տարբերակները և ուշադիր ծանոթացեք պայմաններին:

- վճարովի բաժանորդագրություններին. ստուգեք՝ արդյո՞ք օգտագործում եք տեղեկություններ, որոնց համար վճարում եք, ժամանակ ունե՞ք դիտել ֆիլմեր և հեռուստաշոուներ բոլոր այն հարթակներում, որոնց բաժանորդագրված եք:
- հեռախոսային կապի և ինտերնետի սակագներին. կանոնավոր կերպով ստուգեք՝ արդյոք նոր օպերատորներն առաջարկու՞մ են ավելի լավ սակագին:

9. Մի անտեսեք բոնուսային ծրագրերն ու քեշբեքը

кошелек финансовых привычек

Cashback-ը կամ գնումների դիմաց գումարի վերադարձի համակարգը, ինչպես նաև բոնուսային և հավատարմության տարբեր ծրագրերը հիանալի հնարավորություն են ծախսերը զգալիորեն կրճատելու համար: Մի անտեսեք այս տարբերակը:

10. Սկսեք պասիվ եկամուտ ստանալ

кошелек финансовых привычек

Պասիվ եկամուտ ստանալու ամենապարզ ձևը բանկային ավանդն է: Եթե դուք արդեն ունեք ֆինանսական անվտանգության «բարձիկ» սև օրվա համար, ապա կարող եք փորձել ներդնել խնայողությունների մի մասը որևէ ավելի շահավետ բանում, օրինակ՝ ընկերության բաժնետոմսերում կամ պետական գանձապետական պարտատոմսերում: Միաժամանակ հաշվի առեք, որ յուրաքանչյուր ներդրում ունի իր դրական և բացասական կողմերը: Ամեն դեպքում մի հրաժարվեք պասիվ եկամտի ձևավորումից։

11. Պաշտպանվեք ռիսկերից

кошелек финансовых привычек

Բնական աղետներ, հիվանդություններ, դժբախտ պատահարներ, երկնաքարի անկում՝ նման տհաճ իրավիճակները դժվար է կանխատեսել։ Այս բոլոր իրավիճակներն ազդում են ֆինանսների վրա: Սակայն ժամանակին ձևակերպված ապահովագրությունը կօգնի հաղթահարել տհաճ իրավիճակները:

12. Պահպանեք ֆինանսական անվտանգություն

кошелек финансовых привычек

Օգտագործեք բարդ գաղտնաբառեր, մի այցելեք ֆիշինգային կայքեր, զգույշ եղեք գումար կանխիկացնելիս, ավելի լավ է հիշել քարտի գաղտնաբառը, քան գրել այն:

13. Մտածեք ավելի շատ վաստակելու հնարավորության մասին

кошелек финансовых привычек

Ֆինանսական վիճակը բարելավելու երկու եղանակ կա՝ քիչ ծախսել կամ ավելի շատ վաստակել: Բացի այդ, դրանք կարելի է համատեղել: Մտածեք, թե ինչ կարող եք անել հիմնական աշխատանքից հետո՝ լրացուցիչ եկամուտ ստանալու համար, օրինակ՝ դրամայնացնել հոբբին, ազատվել չօգտագործվող ակտիվներից, գումար վաստակել ֆրիլանս հարթակներում և այլն:

14. Բարելավեք ձեր ֆինանսական կրթվածության մակարդակը

кошелек финансовых привычек

Դուք երբեք չեք կարող ամեն ինչ իմանալ անձնական ֆինանսների զարմանահրաշ աշխարհում: Բայց դա չի նշանակում, որ պետք է դադարել փորձել:

Փորձեք միշտ ավելին իմանալ, որպեսզի կարողանաք ավելի լավ կառավարել սեփական գումարը և սովորեցնել երեխաներին անել նույնը:

Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»– ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում։-0-

Ծանոթացեք լուրերին առաջինն ու քննարկեք դրանք մեր Telegram-յան ալիքում

Partners News
Թեմատիկ նյութեր
ԱՌԿԱ գործակալություն
Բաժնի այլ նյութեր
11:09
24 Մայիսի 2023
Քեշբեք թոշակառուների համար. 11 ամենահաճախ տրվող հարցերը համակարգի աշխատանքի մասին
Եթե դեռ չեք օգտվել թոշակառուների համար նախատեսված քեշբեքի ծրագրից, հիմա ժամանակն է ավելին իմանալու դրա մասին: Մենք  ոչ միայն կպատմեք ծրագրի մասին, այլև կպատասխանենք ամենահաճախ տրվող հարցերին
11:01
18 Մայիսի 2023
Ինչպես վերցնել հիփոթեք և ձեռք բերել երազանքի բնակարան
Ներկայացնում ենք հիփոթեք վերցնելու նրբությունները
10:55
10 Ապրիլի 2023
Ինչպե՞ս գումար վաստակել սեփական հոբբիի միջոցով. 13 խորհուրդ
Հնարավո՞ր է գումար վաստակել հոբբիի միջոցով: Հնարավոր է, եթե ունեք բավարար համբերություն, հավատ հաջողության նկատմամբ և որոշ ֆինանսներ: «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությունն առաջարկում է մի քանի տարբերակ՝ վայելելու ձեր սիրելի զբաղմունքը և միաժամանակ գումար վաստակելու համար
10:00
14 Մարտի 2023
Թեստ. ունե՞ք, արդյոք, բավարար գիտելիք անձնական ֆինանսները կառավարելու համար
Թեստ. ունե՞ք, արդյոք, բավարար գիտելիք անձնական ֆինանսները կառավարելու համար
13:05
24 Փետրվարի 2023
Եկամուտների հայտարարագրումը Հայաստանում. ինչպե՞ս է դա աշխատում
2023 թվականից Հայաստանում ուժի մեջ են մտել օրենսդրական փոփոխություններ, որոնք պարտավորեցնում են երկրի բոլոր ռեզիդենտ քաղաքացիներին հարկային հայտարարագրեր ներկայացնել
10:15
10 Փետրվարի 2023
Ինչպե՞ս չփչացնել վարկային պատմությունը, և ինչու՞ է դա կարևոր
Մեզնից շատերը դիմում են ֆինանսական հաստատություններին վարկ ստանալու համար, բայց ոմանց տալիս են, իսկ ոմանց՝ մերժում: Ո՞րն է պատճառը, ի՞նչ է իրենից ներկայացնում ACRA վարկային բյուրոյի մոնիտորինգ ծառայությունը և վարկային սքորինգը,  ինչպե՞ս են դրանք ազդում վարկառուի վարկային պատմության վրա: «Նովոստի–Արմենիա»-ն փորձել է պարզել այս բոլոր նրբությունները
11:08
30 Հունվարի 2023
Կանայք բիզնեսում. պարզ կարծրատիպեր
Երբ Հայաստանում խոսում են բիզնեսի և գործարարների մասին, սովորաբար նկատի ունեն տղամարդկանց։ Թեև, ըստ վիճակագրության, վերջին տարիներին կանանց ձեռներեցության մասնաբաժինը երկրում անշեղորեն աճում է
10:43
20 Հունվարի 2023
Վարկի վաղաժամ մարում. դրական և բացասական կողմերը
Ցանկանում եք ժամկետից շուտ մարե՞լ վարկը, բայց կասկածում եք՝ արդյոք նման քայլը նպատակահարմա՞ր է, թե՞ոչ: «Նովոստի–Արմենիա»–ն ուսումնասիրել է խնդիրը և ներկայացնում է դրական ու բացասական կողմերը
11:00
28 Դեկտեմբերի 2022
2023թ.-ի ֆինանսական հորոսկոպ. կենդանակերպի ո՞ր նշանին կժպտա բախտը
Գալիք 2023 թվականը գտնվելու է Սև ջրային ճագարի  հովանու ներքո: Ըստ արևելյան օրացույցի՝ այն կսկսվի հունվարի 22-ին։ Ինչպիսի՞ն կլինի այն ֆինանսապես և ի՞նչ է պատրաստում կենդանակերպի յուրաքանչյուր նշանի համար
10:35
23 Դեկտեմբերի 2022
Ինչպե՞ս դիմավորել Ամանորն ուրախ և չհայտնվել պարտքերի մեջ
Ինչպե՞ս կարելի է Ամանորը դիմավորել հետաքրքիր՝ միաժամանակ «չսնանկանալ» ու չանցնել խիստ տնտեսման ռեժիմի հետամանորյա օրերին
10:23
15 Դեկտեմբերի 2022
Հետևել ծախսերին և սովորեցնել երեխաներին տնօրինել գումարը. երեխաների համար բանկային քարտ բացելու 5 պատճառ
Մեծահասակների համար բանկային քարտն արդեն դարձել է կյանքի անբաժանելի մասը, իսկ, արդոք, այն պե՞տք է երեխաներին
09:30
07 Դեկտեմբերի 2022
Թեստ. կարելի՞ է սոցցանցում վաստակել միլիոններ մկնիկի մեկ սեղմումով կամ գնել բրենդային իր 1 դոլարով
Թեստ. կարելի՞ է սոցցանցում վաստակել միլիոններ մկնիկի մեկ սեղմումով կամ գնել բրենդային իր 1 դոլարով