ԵՐԵՎԱՆ, 17 սեպտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը չորեքշաբթի Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակը հանձնել է երեք գիտնականների՝ աստղաֆիզիկոս-պրոֆեսորներ Ֆելիքս Ահարոնյանին, Իգոր Կարաչենցևին և Բրենթ Թալլիին:
Ֆելիքս Ահարոնյանն առաջադրվել է Լինչեի ազգային ակադեմիայի (Իտալիա) կողմից բարձր էներգիաների աստղաֆիզիկայի և տիեզերական արագացուցիչների ֆիզիկայի ոլորտում ակնառու ներդրման և Չերենկովի դիտակների ստերեոսկոպիկ համակարգի մշակման մեջ առաջատար դերի համար: Իգոր Կարաչենցևը և Բրենթ Թալին առաջադրվել են Հատուկ աստղադիտարանի (Ռուսաստան) կողմից տեղական տիեզերքի տիեզերաբանության մեջ հիմնարար ներդրման համար:
Ելույթ ունենալով հանդիսավոր արարողության ժամանակ՝ ՀՀ նախագահը հիշեցրել է, որ այս հեղինակավոր գիտական մրցանակը հանձնվում է արդեն երրորդ անգամ:
«Սահմանելով Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային մրցանակ՝ մենք լիովին գիտակցում էինք նրա հեղինակության կարևորությունը», - ասել է Սարգսյանը: Նրա խոսքերով՝ մրցանակի նշանակալիությունը պայմանավորված է նրա դափնեկիրների բարձր մակարդակով, իսկ ներկայացված աշխատանքների գիտական փորձաքննությունն ամբողջովին վստահված է միջազգային հանձնաժողովին, որի անդամների թվում են Միջազգային աստղագիտական միության ներկայիս և նախորդ երկու նախագահները, Մեծ Բրիտանիայի Թագավորական ընկերության նախկին նախագահը և մի շարք ճանաչված այլ աստղագետներ:
Սարգսյանն ընդգծել է, որ բոլոր երեք դափնեկիրներն «աշխատում են ժամանակակից աստղագիտության ամենաառաջավոր ճակատում», երեքն էլ բազմաթիվ գիտական հայտնագործությունների հեղինակներ են:
«Հատկանշական է, որ երեք մրցանակակիրներն էլ որոշակի առնչություն ունեն հայկական աստղագիտության հետ: Ֆելիքս Ահարոնյանն իր գիտական մկրտությունը ստացել է Հայաստանում և բազմիցս հանդիպումներ ու գիտական քննարկումներ է ունեցել Վիկտոր Համբարձումյանի հետ», - նշել է ՀՀ նախագահը:
Նրա խոսքով՝ Իգոր Կարաչենցևը նույնպես իր գիտական գործունեությունը սկսել է Հայաստանում և Վիկտոր Համբարձումյանի աշակերտներից է: Բրենթ Թալին այն հազվագյուտ ամերիկյան գիտնականներից է, ով խորհրդային տարիներին այցելել է Հայաստան:
ՀՀ ԳԱԱ նախագահ, ակադեմիկոս Ռադիկ Մարտիրոսյանն իր հերթին հիշեցրել է, որ 2013 թ.-ին ավելի քան 500 միջազգային գիտական կազմակերպություններ տեղեկացվել են մրցանակի և այն ստանալու պայմանների մասին և մինչև 2014 թ.-ի մարտ ստացվել է յոթ հայտ հեղինակավոր գիտնականներից:
Նա նշել է, որ քննարկումից հետո հանձնաժողովը որոշել է մրցանակը հանձնել պրոֆեսոր Ֆելիքս Ահարոնյանին բարձր էներգիաների աստղաֆիզիկայի և տիեզերական արագացուցիչների ֆիզիկայի ոլորտում ակնառու ներդրման և Չերենկովի դիտակների ստերեոսկոպիկ համակարգի մշակման մեջ առաջատար դերի համար, պրոֆեսոր Իգոր Կարաչենցևին և Բրենթ Թալիին հատուկ աստղադիտարանի (Ռուսաստան) կողմից տեղական տիեզերքի տիեզերաբանության մեջ հիմնարար ներդրման համար:
Դափնեկիրները շնորհակալություն են հայտնել ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին և ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիային իրենց նկատմամբ ցուցաբերված բարձր պատվի համար:
Ահարոնյանի խոսքով՝ Վիկտոր Համբարձումյանի անվան մրցանակը լուրջ դերակատարություն կունենա հայկական գիտության զարգացման և աշխարհում Հայաստանի հեղինակության բարձրացման գործում:
Կարաչենցևը հիշեցրել է, որ նրա գիտական հետաքրքրությունները ձևավորվել են հենց Հայաստանում, քանի որ նրան բախտ է վիճակվել անցնել Բյուրականի աստղադիտարանի հիանալի դպրոցը՝ Վիկտոր Համբարձումյանի ղեկավարությամբ:
Թալլիի խոսքերով՝ նրա համար մեծ պատիվ է արժանանալ այս մրցանակին, քանի որ նրա անունը կասոցացվի հռչակավոր գիտնականի անվան հետ:
Համբարձումյանի անվան միջազգային մրցանակը սահմանվել է ՀՀ նախագահի կողմից 2009թ.: Այն աստղագիտության, աստղաֆիզիկայի և հարակից գիտությունների բնագավառում կարևորագույն մրցանակներից է:
Առաջին անգամ` 2010թ., մրցանակը շնորհվեց հանրահայտ շվեյցարացի աստղաֆիզիկոս պրոֆեսոր Միշել Մայորին ու նրա գիտական խմբի երկու անդամներին` Կանարյան կղզիների աստղաֆիզիկայի ինստիտուտի աշխատակից Գարիկ Իսրայելյանին և Պորտոյի համալսարանի աստղաֆիզիկայի կենտրոն աշխատակից Նունո Սանտոսին:
Մրցանակը հանձնվում է երկու տարին մեկ անգամ աստղաֆիզիկայում և հարակից գիտություններում (ֆիզիկա, մաթեմատիկա) գրանցած զգալի ձեռքբերումների համար: Մրցանակի չափը, որին կարող են հավակնել ինչպես առանձին գիտնականներ, այնպես էլ գիտական խմբեր (երեք հոգուց ոչ ավել) կազմում է 500 հազար դոլար:-0-
