Ղարաբաղի վերաբերյալ որևէ ամփոփիչ փաստաթուղթ 2010 թվականին չի ստորագրվի, չորեքշաբթի «Նովոստի» միջազգային մամուլի կենտրոնում ասաց քաղաքագետ, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր, Երևանի պետական համալսարանի պրոֆեսոր Ալեքսանդր Մանասյանը։
Պատասխանելով այն հարցին, թե կապ կա՞ ղարաբաղյան հարցի կարգավորման և հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավման միջև, Մանասյանը նշեց, որ թուրքական կողմն անցկացնում է այդ զուգահեռը, սակայն իրականում ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացի արագացում տեղի չի ունենում։
«Թուրքերը մշտապես խոսում են այդ մասին, սակայն իրականում գործընթացը նույն տեմպով և տրամաբանությամբ է առաջ գնում»։
Միաժամանակ փորձագետը նշեց, որ Թուրքիան մշտապես կձգտի կապել այս երկու գործընթացները միմյանց, իսկ Հայաստանի խնդիրն է թույլ չտալ դա։
«Ամեն ինչ կախված կլինի մեզնից, թե որքանով մեզ կհաջողվի օգտվել նրանից, որ միջազգային հանրությունը համարում է, որ սրանք երկու տարբեր գործընթացներ են»,- ասաց նա։
Միաժամանակ Մանասյանը կարծում է, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները որոշակի խթան են Հայաստանի ջանքերի բազմապատկման համար ղարաբաղյան խնդրի հանգուցալուծման հարցում։
«Մեզնից շատ ջանք է պահանջվում, և սա կասկածից վեր է»,- ընդգծեց նա։
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:
Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրին նրան, որ նրանք կորցրեցին վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:
1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրի կնքումից հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց արդյունքում երկու կողմից էլ եղավ շուրջ 25-30 հազար զոհ և մոտ մեկ միլիոն մարդ ստիպված լքեց բնօրրանը:
Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչ այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվականից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան:
