ԱՄՆ Կոնգրեսը որոշել է չդադարեցնել Ադրբեջանի հանդեպ Ազատության ակտի 907-րդ ուղղումը. Ամերիկայի հայկական համագումար

ԱՄՆ Կոնգրեսի արտաքին հատկացումների ենթահանձնաժողովի որոշման համաձայն, Ազատության ակտի 907-րդ ուղղումը կշարունակի գործել Ադրբեջանի հանդեպ, «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությանը հայտնեցին Ամերիկայի հայկական համագումարից:  

Այդ մասին որոշումը ընդունվել է  2010թ- ին նախատեսված արտաքին օգնությունների չափաբաժինները քննարկելիս: 

Համաձայն Ամերիկայի հայկական համագումարի հաղորդագրության, «ԱՄՆ Պետքարտուղարությունը  խորհրդակցել է արտաքին հատկացումների ենթաժողովների հետ՝ հավաստիանալու արդյոք բոլոր նախապայմանները համապատասխանել են աջակցությունը ստանալու պահանջներին:  Հիշեցնենք, որ նույն քննարկումների ժամանակ ենթահանձնաժողովը հավանություն էր տվել 2010 թվականի ԱՄՆ պետբյուջեում Հայաստանի համար նախատեսված օգնության ծավալը հասցնել 48 միլիոն դոլարի, ինչպես նաև 10 միլիոն դոլարի չափ օգնություն սահմանել Լեռնային Ղարաբաղի համար:

«Ամերիկայի հայկական Ասամբլեան իր երախտագիտությունն է հայտնում նախագահ Նիտա Լոյեին, կոնգրեսականներ Ադամ Շիֆին և Մարկ Կիրկին ենթահանձնաժողովի կայացման վճռի կապակցությամբ», ասված է հաղորդագրությունում:

Համագումարի ջանքերի շնորհիվ թե կոնգրեսը, թե հանձնաժողովը կարևորել են 907-րդ ակտի ուղղման պահմանումը՝ կոչ անելով Ադրբեջանին «զերծ մնալ սպառնալիքներից, ուժի կիրառման նկրտումներից, ինչպես նաև ռազմատենչությունից»:

Որոշումն ընդունելիս հաշվի են առնվել վերջին ժամանակահատվածում Ադրբեջանի կողմից հաճախակի դարձած զինադադարի խախտման դեպքերը: Ավելի վաղ, մարտ ամսին Կոնգրեսի արտաքին հատկացումների ենթահանձնաժողովին ներկայացրած զեկույցում համագումարի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ Վան Կրիկորյանն ընդգծել էր 907-րդ ակտի կարևորությունն ու արտահայտել իրենց  խորը մտահոգությունը Ադրբեջանի շարունակական ռազմաշունչ հայտարարությունների առնչությամբ:

«Ակտի 907-րդ ուղղման կիրառման օրվանից ի վեր համագումարը կարևորել է որոշումը, դիտարկելով այն որպես ազդակ Ադրբեջանի ռազմատենչ նկրտումներին, նշել է համագումարի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հրայր Հովնանյանը, ավելացնելով, որ «մի կողմից Թուրքիան շարունակում է իրականացնել Հայաստանի շրջափակումը՝ ջանալով ստիպել Հայաստանին զիջումների գնալ ԼՂ կարգավորման գործընթացում, մյուս կողմից Ադրբեջանը որդեգրել է ապակառուցողական դիրքորոշում հայ-թուրքական վերջերս ստորագրված ճանապարհային քարտեզի կապակցությամբ: Կոնգրեսի սույն որոշմամբ կհաջողվի վերականգնել ԱՄՆ միջնորդների կողմից խրախուսվող խաղաղ գործընթացի շարունակականությունը»:    

Որոշումն ընդունելիս ենթահանձնաժողովն հաշվի է առել այն հանգամանքը, որ դեռևս պետքարտուղար Քոլին Փաուելի միջնորդությամբ որոշակի պայմանական սահմանափակումներ էր մտցվել 907-րդ Ակտում՝ նպատակ ունենալով խթանել Ադրբեջանում իրականացվող ահաբեկչական կազմակերպությունների գործունեության խոչընդոտմանը:

Ազատության ակտի 907-րդ կետում պայմանական փոփոխությունները հստակ նշում էին, որ հատկացվելիք օգնությունը «չպետք է վտանգի ենթարկի» ԼՂ խաղաղ բանակցային գործընթացը «կամ կիրառվի Հայաստանի և տարածաշրջանում հայաբնակ որևէ տարածքի հանդեպ հարձակողական նպատակներով»:

Մինչ 907-ի ակտի պայմանական փոփոխություններում երաշխիքներ էին մշակվում Ադրբեջանին էթնիկ զտումներ իրականացնելուց կամ նոր պատերազմ սկսելուց հետ պահելու ուղղությամբ, Ամերիկայի հայկական համագումարը փաստում է, և խորապես մտահոգված է այդ երկրի բարձրաստիճան, այդ թվում նախագահի կողմից հնչող ռազմատենչ հայտարարությունների առնչությամբ: Ավելին, համագումարը նշում է, որ Ադրբեջանը մերժել է Հայաստանի կողմից առաջարկած բազմաթիվ տնտեսական ու կողմերի միջև փոխվստահությանը նպաստող տարածաշրջանային ծրագրերի իրականացումից, դրան հակառակ բարձրացնելով ռազմական բյուջեի ծախսերը հավասարեցնելով այն Հայաստանի ողջ բյուջեի:

Որոշման համաձայն հանձնաժողովը համաձայնության է եկել պահպանել Հայաստանին և Ադրբեջանին տրամադրվելիք ռազմամական օգնության պարիտետը, ինչպես նաև նպաստել ԼՂ հակամարտությունում կողմերի միջև փոխվստահության մթնոլորտի հաստատմանը:

Որոշման նախագիծը դեռևս քննարկման է դրվելու Ներկայացուցիչների տանը:  -0-