Հայաստանի ԱԳ նախարարը ղարաբաղյան կարգավորման հույս ունի Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից ապակառուցողական մոտեցումներից հրաժարվելու դեպքում

13.05.2009, 13:00
Հայաստանի ԱԳ նախարարը ղարաբաղյան կարգավորման հույս ունի Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից ապակառուցողական մոտեցումներից հրաժարվելու դեպքում
Հայաստանի ԱԳ նախարարը ղարաբաղյան կարգավորման հույս ունի Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից ապակառուցողական մոտեցումներից հրաժարվելու դեպքում

Հայաստանի արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը հուսով է, որ եթե Ադրբեջանի ղեկավարությունը հրաժարվի իր ապակառուցողական մոտեցումներից և դադարեցնի ռազմատենչ ու հայատյաց քարոզչությունը, ապա Մինսկի խմբի շրջանակներում ընթացող բանակցությունները կարող են մոտեցնել կողմերի դիրքորոշումները և հանգեցնել խնդրի կարգավորմանը:  

Ինչպես հաղորդում է ՀՀ ԱԳՆ մամուլի ծառայությունը, այս մասին Նալբանդյանը հայտարարել է՝ ելույթ ունենալով նախօրեին Մադրիդում տեղի ունեցած Եվրոպայի խորհրդի նախարարների կոմիտեի 119-րդ նիստի ժամանակ, որն անցկացվում է ԵԽ ստեղծման 60-ամյակի միջոցառումների շրջանակներում։

ՀՀ ԱԳ նախարարը Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հանդիպումները, 2008 թ. Մոսկվայում ու Հելսինկիում ընդունված հռչակագրերն ու հայտարարությունները գնահատել է որպես խաղաղ գործընթացում առաջընթացի նախանշաններ։

Նա նշել է, որ իր անվտանգությունն ապահվելու Արցախի ժողովրդի մտահոգությունը ընկած էր ինքնորոշման իրավունքի օրինական պահանջի հիմքում, և դրան Ադրբեջանը հակադրեց ուժ՝ էթնիկ զտումներ, ապա անցավ բացահայտ լայնածավալ ագրեսիայի Լեռնային Ղարաբաղի դեմ` ներառելով ահաբեկչական խմբավորումների հետ կապված վարձկանների:

Խոսելով ղարաբաղյան հիմնախնդրի հանգուցալուծման բանակցային գործընթացի մասին` Նալբանդյանն ընդգծել է, որ 2001թ. կողմերը բավականին մոտ էին կարգավորմանը, սակայն Ադրբեջանի ապակառուցողական դիրքորոշման և ձեռք բերված պայմանավորվածություններից հրաժարվելու պատճառով դա չիրականացավ:

ՀՀ ԱԳ նախարարը նշել է, որ Ադրբեջանի ապակառուցողական մոտեցումը շարունակություն ունեցավ Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից 2007թ. ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների կողմից ներկայացված մադրիդյան առաջարկությունների գոյությունն իսկ ամիսներ շարունակ մերժելու տեսքով: 

ԵԽ կոմիտեի նստաշրջանին մասնակցել են ԵԽ 47 անդամ-երկրների, հինգ դիտորդ-երկրների և միջազգային կազմակերպությունների բարձրաստիճան պատվիրակություններ, ԵԽ Խորհրդարանական վեհաժողովի և Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախագահները։

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին։

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։

 1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը։

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-