Ղարաբաղյան խնդրի շաղկապումը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հետ անթույլատրելի է. ՀՀ ԱԳՆ

Ղարաբաղյան խնդրի շաղկապումը  հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հետ անթույլատրելի է, «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությանը հայտարարեց Հայաստանի ԱԳՆ ԶԼՄ-ների հետ կապի բաժնի ղեկավար Տիգրան Բալայանը:

«Չի կարող որևէ կապ լինել ղարաբաղյան խնդրի և հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հետ: Սա ոչ միայն Հայաստանի, այլև միջազգային հանրության դիրքորոշումն է», - ասաց Բալայանը «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությանը՝ մեկնաբանելով Ադրբեջանի ԱԳՆ-ի տեղեկատվությունն այն մասին, որ Թուրքիայի ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուն Ադրբեջանի իր գործընկեր Էլմար Մամեդյարովի հետ երեքշաբթի Աթենքում ունեցած հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ հայ-թուրքական արձանագրությունների վավերացումը հնարավոր է միայն Հայաստանի կողմից ադրբեջանական տարածքների ազատումից հետո:

Բալայանը տեղեկացրեց, որ Աթենքում տեղի ունեցած հանդիպման ժամանակ Հայաստանի ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն ու Թուրքիայի ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուն չեն քննարկել ղարաբաղյան խնդիրը:

Աթենքում կայացած ԵԱՀԿ արտգործնախարարների խորհրդի երկօրյա նիստի շրջանակներում Նալբանդյանը աշխատանքային ճաշի ձևաչափում հանդիպել է նաև Էլմար Մամեդյարովի հետ:

Իր ադրբեջանցի գործընկերոջ հետ ունեցած բանակցություններից առաջ ՀՀ արտգործնախարարը հանդիպել է Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Յուրի Մերզլյակովի (Ռուսաստան), Բեռնար Ֆասիեի (Ֆրանսիա), Ռոբերտ Բրադտկեի (ԱՄ) և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշիկի հետ:

Նախօրեին Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի կարգավորման ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը հանդես է եկել համատեղ հայտարարությամբ, որում դրական դինամիկա է նշել ընթացիկ տարում հակամարտության կարգավորման բանակցություններում: ՄԽ-ն կոչ է արել «հնարավորինս շուտ» համաձայնեցնել կարգավորման սկզբունքները։

Հայաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները բավականին լարված էին մինչև վերջերս, երբ երկու երկրների արտգործնախարարները հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի համալսարանում ստորագրեցին «Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրությունը» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրությունը»: Փաստաթղթերը ստորագրումից հետո պետք է հավանության արժանանան երկու երկրների խորհրդարանների կողմից:

1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։

Երկու եկրների միջև բարդ հարաբերությունները պայմանավորված են մի շարք հանգամանքներով, որոնք կապված են, մասնավորապես, Անկարայի՝ ադրբեջանական դիրքորոշման պաշտպանությամբ ղարաբաղյան հարցում, ինչպես նաև Թուրքիայի սուր արձագանքի հետ 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հետ կապված։

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին։

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։

1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը։

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-