Հայ և թուրք հասարակությունները պետք է լուրջ խնդիրներ լուծեն երկու ժողովուրդների միջև անվստահությունը հաղթահարելու համար
Հայ և թուրք հասարակությունները պետք է լուրջ խնդիրներ լուծեն երկու ժողովուրդների միջև անվստահությունը հաղթահարելու համար, ասել է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը «The Armenian Reporter» հրատարակությանը տված հարցազրույցում:
«Հայ և թուրք ժողովուրդների ներկա սերունդները, յուրաքանչյուրը յուրովի, անցյալից ծանր ժառանգություն են ստացել, և մեր հասարակությունները լուրջ խնդիրներ ունեն լուծելու` երկու ժողովուրդների միջև առկա խորը անվստահությունը հաղթահարելու ուղղությամբ: Հայերը ենթարկվել են Ցեղասպանության, կորցրել են իրենց պատմական հայրենիքի մի մասը, սփռվել են աշխարհով մեկ և շարունակում են պայքարել միջազգային հանրության ու հատկապես Թուրքիայի կողմից այդ պատմության ճանաչման և դատապարտման ուղղությամբ, ինչը մեր ժողովրդի համար կնշանակեր արդարության երկար սպասված հաղթանակ»,- ընդգծել է պետության ղեկավարը:
Նրա խոսքերով, թուրքերի ներկա սերունդն էլ ունի սեփական պատմության հետ հաշտվելու խնդիր. «Ի վերջո, Հայոց Ցեղասպանությունն ու հայկական հարցը Թուրքիայում տասնամյակներ շարունակ արգելանքի տակ են եղել, իսկ այն բարձրաձայնողները ենթարկվել են դատական հետապնդման և հասարակական պարսավանքի»,- ընդգծել է Սարգսյանը:
Նրա խոսքերով, անշուշտ, սրան են գումարվում նաև վերջին երկու տասնամյակների զարգացումները, երբ Թուրքիան, միանշանակորեն սատարելով Ադրբեջանին, սառեցրեց Հայաստանի հետ որևէ հարաբերությունների զարգացումը, շրջափակման ենթարկեց Հայաստանը՝ լուրջ վնաս հասցնելով մեր նորանկախ պետության տնտեսությանը:
«Ահա այսպիսի ընդհանուր համատեքստում է, որ մենք փորձում ենք կարգավորել երկու պետությունների միջև հարաբերությունները: Անշուշտ, երկու հասարակություններում էլ ոչ բոլորն են պատրաստ գնալ կարգավորման ճանապարհով, եւ դա բնական է: Հասկանալի են նաև դժվարությունները և կանխատեսելի են հնարավոր խոչընդոտները: Այդուհանդերձ, ամենակարեւոր գրավականը, կարծում եմ, երկու կողմերի այդ ճանապարհով գնալու մտադրության անկեղծությունն ու եղած կնճիռները ապագա սերունդներին չթողնելու վճռականությունն են»,- նշեց երկրի ղեկավարը:
«Ես ուզում եմ հավատալ, որ թուրքական կողմն իսկապես անկեղծ է այս գործընթացում, որ արձանագրությունների ստորագրման ու վավերացման ճանապարհին արհեստական խոչընդոտներ չեն ծագի, և որ երկու կողմերն էլ կիսում են հարաբերություններում նոր էջ բացելու անհրաժեշտությունը»,- ավելացրել է նա:
Նախագահի խոսքերով, մեծագույն ռիսկն առաջանում է այս գործընթացի տապալման պարագայում: «Իրադարձությունների այդպիսի զարգացումը կխորացնի անվստահության մթնոլորտն ու թշնամանքը տարածաշրջանում: Դրանից հետո դեռ երկար ժամանակ որեւէ քաղաքական գործիչ չի կարողանա մոտենալ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման խնդրին»,- ասել է Սարգսյանը:
Օգոստոսի 31-ին Թուրքիայի և Հայաստանի արտգործնախարարությունները, ինչպես նաև Շվեյցարիայի արտաքին գործերի դեպարտամենտը հայտարարեցին, որ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել քաղաքական խորհրդակցություններ սկսել բանակցությունների ընթացքում շվեյցարական միջնորդությամբ նախնական ստորագրած երկու արձանագրությունների` «Երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրության» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրության» շուրջ:
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև բացակայում են դիվանագիտական հարաբերությունները, իսկ 1993 թվականից պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ փակվել է հայ-թուրքական սահմանը:
Թուրքիան առաջ է քաշում մի շարք նախապայմաններ՝ երկկողմ հարաբերությունների հաստատման համար, մասնավորապես, Հայաստանի կողմից Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման քաղաքականությունից հրաժարվելը, երբ սրի էր քաշվել շուրջ մեկուկես միլիոն հայ, Հայաստանի կողմից Թուրքիայի սահմանների ճանաչումը։
Հարաբերություններում առաջին տեղաշարժերը նկատվեցին 2008 թ.-ի սեպտեմբերի 6-ին, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլը ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով առաջին անգամ այցելեց Երևան՝ 2010 թ.-ի աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի շրջանակներում Հայաստանի և Թուրքիայի հավաքականների միջև ֆուտբոլային հանդիպումը դիտելու նպատակով։ Այցի ընթացքում երկու պետությունների ղեկավարները քննարկեցին երկկողմ հարաբերությունների հաստատման հնարավորությունները։-0-
