Զատկի տոնական սեղանը Հայաստանում. խնջույք հոգու և մարմնի
27.03.2016,
11:00
Սուրբ Հարության տոնական սեղանը Հայաստանում շատ ավելին է, քան հարազատների և բարեկամների հետ տոնը նշելու առիթը:
ԵՐԵՎԱՆ, 27 մարտի. /Նովոստի-Արմենիա/. Սուրբ Հարության տոնական սեղանը Հայաստանում շատ ավելին է, քան հարազատների և բարեկամների հետ տոնը նշելու առիթը: Այդ խնջույքը կազմակերպվում է 47 օրվա պահքից հետո, ինչը խորհրդանշում է ապաշխարություն, մեռած գործերից դարձ առ Աստված: Տոնի գլխավոր և կենտրոնական իմաստը Մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի հարությունն է, որը քրիստոնեության հիմքն է: Հենց դա էլ տոնում են Զատկի տոնական սեղանի շուրջ` կատարելով Հաղորդություն, այսինքն հաց ու գինի են ընդունում` որպես Տիրոջ մարմին և արյուն, որ թափվեց մեղքերի թողության համար:
Հենց այդ պատճառով կարևոր է, որ յուրաքանչյուր տանտիրուհի ոչ միայն արժանի կերպով դիմավորի այս լուսավոր տոնը, այլ նաև ընտանիքի անդամներին և հյուրերին նույնպես դիմավորի ըստ արժանվույն:
«Նովոստի-Արմենիա» գործակալությունն առաջարկում է կերակրատեսակների ցուցակ, առանց որի անհնար է պատկերացնել Զատկի տոնական սեղանը:
Զատկի հավկիթներ
Հայաստանում Զատկին ընդունված է հավկիթներ ներկել, քանի որ հավկիթը հարության և նոր կյանքի խորհրդանիշ է: Թեև ի սկզբանե հավկիթները ներկում էին միայն կարմիր գույնով` ի նշան խաչի վրա Քրիստոսի թափված արյան, այժմ տարբեր գույներ և նույնիսկ զարդանախշեր են կիրառում, ինչը, ըստ էության, եկել է իրանական մշակույթից: Բազմաթիվ տանտիրուհիներ նախընտրությունը տալիս են էկոլոգիապես մաքուր սոխի կճեպին` ստանալով ոսկեգույնից մինչև կարմրադարչնագույն երանգներ:
Եթե ցանկանում եք հավկիթները ներկել կարմիր գույնով` օգտագործեք կարմիր սոխի կճեպ կամ տորոնի արմատներ: Դեղին գույն ստանալու համար կարելի է ձուն խաշել քրքումով կամ շաֆրանով ջրում, իսկ բազուկի թարմ հյութը հավկիթներին կհաղորդի վարդագույն, գազարի հյութը` նարնջագույն: Ինչպես ասում են` ճաշակին ընկեր չկա:
Կյանքը խորհրդանշող սեղանի զարդարում
Զատկի սեղանը պետք է հաճելի լինի ոչ միայն ստամոքսին, այլ նաև աչքին: Ներկած հավկիթներն ընդունված է տեղավորել նախապես ծլեցրած հատիկավորներով սկուտեղի վրա: Ծլեցրած սերմերը սեղանին նույնպես խորհրդանշում են նոր կյանք, կյանքի հաղթանակը մահվան նկատմամբ:
Գինի
Ոգելից միայն խմիչքը, որ տեղ է գտնում Զատկի սեղանին, գինին է, թեև ի սկզբանե օգտագործվում էր «խաղողի որթի հյութը» կամ գինին եռացվում էր` սպիրտը հեռացնելու նպատակով: Եվ գինին տոնական սեղանի գլխավոր բաղադրիչն է, քանի որ խորհրդանշում է Հիսուս Քրիստոսի թափած արյունը: Ավելորդ է ասել, որ բիբլիական Արարատ լեռան ստորոտում աճող խաղողի գինին էլ ավելի խորհրդանշանակ կլինի Սուրբ Հարության օրը: Այնուամենայնիվ, գինին այդ օրը խմվում է հաղորդության համար, այնպես էլ 100-200 գրամի ավելի խմելու կարիք չկա:
Կանաչեղեն
Որքան շատ լինի կանաչեղենը Զատկի սեղանին, այնքան լավ: Ընդ որում, դա վերաբերում է և թարմ, և տապակած կանաչեղենին: Հայաստանում Զատկի սեղանի պարտադիր հյուրերն են կանաչ սոխը, թարխունը, համեմը, մաղադանոսը: Հայ տանտիրուհիները վարպետորեն պատրաստում են նաև մանդակ, սպանախ և սիբեխ:
Ձուկ
Համեմունքներով և կանաչիով խաշած ձուկը ոչ միայն համեղ է, այլ նաև օգտակար է պահքից դուրս գալու համար: Մարդու օրգանիզմը, որն արդեն սովորել էր բուսական սննդին, մեծ սթրեսի է ենթարկվում, եթե միանգամից ճարպոտ մսի են անցնում:
Ձուկը Նոր Ուխտում Հիսուս Քրիստոսի և ձկնորս աշակերտների խորհրդանիշն է: Ձկան հունարեն անվանումը` իխտուսը, Հիսուս Քրիստոսի անվան աքրոնիմն է:
Տոնական փլավ
Եվ, իհարկե, անհնար է Զատկի հայկական տոնական սեղանը պատկերացնել առանց չամիչով և չորամրգերով բրնձով փլավի, որի անալոգը պատրաստում են Սուրբ ծննդյան տոնին:
Բարի ախորժակ: Քրիստոս հարյավ ի մեռելոց: Օրհնյալ է հարությունը Քրիստոսի: -0-
Հենց այդ պատճառով կարևոր է, որ յուրաքանչյուր տանտիրուհի ոչ միայն արժանի կերպով դիմավորի այս լուսավոր տոնը, այլ նաև ընտանիքի անդամներին և հյուրերին նույնպես դիմավորի ըստ արժանվույն:
«Նովոստի-Արմենիա» գործակալությունն առաջարկում է կերակրատեսակների ցուցակ, առանց որի անհնար է պատկերացնել Զատկի տոնական սեղանը:
Զատկի հավկիթներ
Հայաստանում Զատկին ընդունված է հավկիթներ ներկել, քանի որ հավկիթը հարության և նոր կյանքի խորհրդանիշ է: Թեև ի սկզբանե հավկիթները ներկում էին միայն կարմիր գույնով` ի նշան խաչի վրա Քրիստոսի թափված արյան, այժմ տարբեր գույներ և նույնիսկ զարդանախշեր են կիրառում, ինչը, ըստ էության, եկել է իրանական մշակույթից: Բազմաթիվ տանտիրուհիներ նախընտրությունը տալիս են էկոլոգիապես մաքուր սոխի կճեպին` ստանալով ոսկեգույնից մինչև կարմրադարչնագույն երանգներ:
Եթե ցանկանում եք հավկիթները ներկել կարմիր գույնով` օգտագործեք կարմիր սոխի կճեպ կամ տորոնի արմատներ: Դեղին գույն ստանալու համար կարելի է ձուն խաշել քրքումով կամ շաֆրանով ջրում, իսկ բազուկի թարմ հյութը հավկիթներին կհաղորդի վարդագույն, գազարի հյութը` նարնջագույն: Ինչպես ասում են` ճաշակին ընկեր չկա:
Կյանքը խորհրդանշող սեղանի զարդարում
Զատկի սեղանը պետք է հաճելի լինի ոչ միայն ստամոքսին, այլ նաև աչքին: Ներկած հավկիթներն ընդունված է տեղավորել նախապես ծլեցրած հատիկավորներով սկուտեղի վրա: Ծլեցրած սերմերը սեղանին նույնպես խորհրդանշում են նոր կյանք, կյանքի հաղթանակը մահվան նկատմամբ:
Գինի
Ոգելից միայն խմիչքը, որ տեղ է գտնում Զատկի սեղանին, գինին է, թեև ի սկզբանե օգտագործվում էր «խաղողի որթի հյութը» կամ գինին եռացվում էր` սպիրտը հեռացնելու նպատակով: Եվ գինին տոնական սեղանի գլխավոր բաղադրիչն է, քանի որ խորհրդանշում է Հիսուս Քրիստոսի թափած արյունը: Ավելորդ է ասել, որ բիբլիական Արարատ լեռան ստորոտում աճող խաղողի գինին էլ ավելի խորհրդանշանակ կլինի Սուրբ Հարության օրը: Այնուամենայնիվ, գինին այդ օրը խմվում է հաղորդության համար, այնպես էլ 100-200 գրամի ավելի խմելու կարիք չկա:
Կանաչեղեն
Որքան շատ լինի կանաչեղենը Զատկի սեղանին, այնքան լավ: Ընդ որում, դա վերաբերում է և թարմ, և տապակած կանաչեղենին: Հայաստանում Զատկի սեղանի պարտադիր հյուրերն են կանաչ սոխը, թարխունը, համեմը, մաղադանոսը: Հայ տանտիրուհիները վարպետորեն պատրաստում են նաև մանդակ, սպանախ և սիբեխ:
Ձուկ
Համեմունքներով և կանաչիով խաշած ձուկը ոչ միայն համեղ է, այլ նաև օգտակար է պահքից դուրս գալու համար: Մարդու օրգանիզմը, որն արդեն սովորել էր բուսական սննդին, մեծ սթրեսի է ենթարկվում, եթե միանգամից ճարպոտ մսի են անցնում:
Ձուկը Նոր Ուխտում Հիսուս Քրիստոսի և ձկնորս աշակերտների խորհրդանիշն է: Ձկան հունարեն անվանումը` իխտուսը, Հիսուս Քրիստոսի անվան աքրոնիմն է:
Տոնական փլավ
Եվ, իհարկե, անհնար է Զատկի հայկական տոնական սեղանը պատկերացնել առանց չամիչով և չորամրգերով բրնձով փլավի, որի անալոգը պատրաստում են Սուրբ ծննդյան տոնին:
Բարի ախորժակ: Քրիստոս հարյավ ի մեռելոց: Օրհնյալ է հարությունը Քրիստոսի: -0-
Պատճենել հղումը
