ԵՐԵՎԱՆ, 24 սեպտեմբերի./Նովոստի–Արմենիա/. Ֆինանսական գրագիտությունը կարող է դառնալ մասնավոր անձի հաջող ձեռնարկատիրական գործունեության երաշխիքը, ինչպես նաև նպաստել բանկի հետ արդյունավետ համագործակցությանը։
Հայաստանի բանկերի միության (ՀԲՄ) գործադիր տնօրեն Սեյրան Սարգսյանը «Նովոստի–Արմենիա» գործակալության հետ զրույցում խոսել է Հայաստանի բնակչության ֆինանսական գրագիտության բարձրացման մակարդակի անհրաժեշտության, այդ ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքների և բանկային համակարգի հետ համագործակցությանը վերաբերող խորհուրդների մասին։
Ինչու պետք է ընկերանալ բանկի հետ
ՀԲՄ գործադիր տնօրենը նշեց, որ այսօր ոչ ոք չի կարող խուսափել բանկային կառույցների հետ շփումից։
«Մեր կյանքը բավականին հագեցած է։ Եվ եթե մենք ունենք ֆինանսական միջոցներ, ապա ձգտում ենք արդյունավետ կառավարել դրանք, իսկ եթե ունենք փողի դեֆիցիտ, ապա փորձում ենք համալրել այն ժամանակավոր միջոցներով», – նշեց նա։
Նման գործընթացներում, նրա խոսքով, մասնավորապես բանկերի հետ աշխատելիս, հարկավոր են որոշակի ֆինանսական հմտություններ, ինչպես նաև տեղեկատվություն, որը կօգնի կողմնորոշվել ճիշտ որոշում ընդունելիս, ինչն, անխոս, կազդի յուրաքանչյուր քաղաքացու բարեկեցության և կենսամակարդակի վրա։
Սարգսյանը նշեց, ո ր ֆինանսական գրագիտությունն ավելացնելու նպատակով պարբերաբար անցկացվում են միջոցառումներ, որոնք ուղղված են բնակչության իրազեկմանը, բանկային գործունեության մասին համապատասխան գիտելիքների և հմտությունների տրամադրմանը։ Նաև խորհուրդներ են ներկայացվում, որոնք վերաբերում են միջոցների կառավարմանն ու ֆինանսական աջակցություն ստանալուն։
«Այդ միջոցառումներին մասնակցում են երկրի առաջատար բանկերը, քննարկվում են տարբեր թեմաներ, որոնք հնարավորություն են տալիս բոլորին, մասնավորապես` ուսանողներին, գտնել իրենց հետաքրքրող հարցերի պատասխանները։ Այդկերպ նրանց հնարավորություն է ընձեռվում ճիշտ կողմնորոշվել բանկերի առաջարկների հարցում, գրագետ ղեկավարել սեփական հաշիվները», – նշեց նա։
Ինչ պետք է իմանա պոտենցիալ հաճախորդը
«Բազային ֆինանսական գիտելիքները բազմազան են, սակայն բարդ չեն։ Պարզապես պետք է լինել իրազեկ։ Կարևոր է, որպեսզի քաղաքացիներն իմանան իրենց իրավունքները, ծանոթ լինեն որոշ գործառնությունների կազմակերպմանը, բանկային կառույցների աշխատանքին, իմանան, թե ինչպես են իրականացվում գործարքները և
ինչով են առաջնորդվում բանկերն` առաջարկելով նոր ֆինանսական պրոդուկտներ», – ասաց Սարգսյանը։
Նրա խոսքով, անհրաժեշտ է, որպեսզի յուրաքանչյուր քաղաքացի կարողանա նախօրոք պատրաստվել բանկի հետ աշխատանքին, ձևավորել անթերի վարկային պատմություն, հավաքել գործարքի համար անհրաժեշտ բոլոր փաստաթղթերը։
Սարգսյանը պարզաբանեց, որ փաստաթղթեր անհրաժեշտ են վարկ ստանալու, հիփոթեք կամ այլ ֆինանսական միջոցներ ձևակերպելու համար, իսկ ավանդի դեպքում կարող է անհրաժեշտ լինել հաստատել սեփական դրամական միջոցների օրինականությունը։
Քաղաքացին պետք է նաև տեղեկատվություն ստանա բոլոր գործիքների մասին, որոնք կարող են բարձրացնել ավանդի արդյունավետությունն ու ավելացնել եկամուտները։
«Բանկերի նպատակն է հնարավորություն ընձեռել հաճախորդներին կողմնորոշվել իրենց համար առավել շահավետ պրոդուկտի ընտրության հարցում», – ասաց նա։
Ինչ չափորոշիչներով են առաջնորդվում բանկերը
ՀԲՄ–ի գործադիր տնօրենը նշեց, որ ֆիզիկական անձանց տրամադրվող վարկերը գտնվում են կարգավորման հատուկ դաշտում։ Կենտրոնական բանկը նրանց համար սահմանել է հատուկ պայմաններ` հաշվի առնելով այն, որ ոչ բոլոր քաղաքացիներն են ֆինանսապես գրագետ, տիրապետում համապատասխան տեղեկատվությանը և կարող են չկողմնորոշվել։
«Բանկերի նկատմամբ ներկայացվող հիմնական պահանջներն են տրամադրել ընթեռնելի, հակիրճ բանկային ամփոփագրեր և հաշվետվություններ, որոնք գրված են հասկանալի լեզվով», – ասաց Սարգսյանը։
Նա ընդգծեց, որ նմանատիպ պահանջներ են գործում նաև այն փաստաթղթերի հարցում, որոնք կապված են վարկեր ստանալու հետ։
«Վարկ ստանալու պայմանները պայմանագրում պետք է գրված լինեն ընթերցանության համար հարմար տառատեսակով, դրանց բովանդակությունը պետք է լինի հասկանալի, որպեսզի քաղաքացիների մոտ որևէ խնդիրներ կամ տարընթերցումներ չլինեն», – նշեց նա։
Նրա խոսքով, Հայաստանի բանկերի միությունը փորձում է դյուրացնել տեղեկատվությունը քաղաքացիների համար ցանկացած գործարք կնքելուց առաջ։
«Միշտ խորհրուրդ եմ տալիս քաղաքացիներին ուշադիր կարդալ բանկի կողմից տրամադրվող բոլոր փաստաթղթերը և տեղեկատվական նյութերը, մասնավորապես, եթե դրանք պետք է ստորագրել: Այդ փաստաթղթերից նրանք կարող են ստանալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն գործարքների, ներկայացվող պահանջների կամ պարտականությունների մասին, ինչպես նաև ավելացնել ֆինանսական գիտելիքները բանկի հետ ճիշտ աշխատանքի մասին: Իսկ բանկը պարտավոր է ներկայացնել հեշտ ընթերցվող, ցանկացած հաճախորդին հասանելի տեղեկատվություն և օգնել կողմնորոշվել», - ասաց Սարգսյանը:
Հույսդ միայն բանկերի վրա մի դիր
Ինչպես նշեց Հայաստանի բանկերի միության գործադիր տնօրենը, ֆինանսական կառույցները պարտավոր են հաճախորդին տրամադրել ամբողջական և հստակ տեղեկատվություն ցանկացած պրոդուկտի կամ ծառայության մասին: Բացի այդ, բանկը պարտավոր է տեղեկացնել այլ նմանատիպ պրոդուկտների կամ ծառայությունների առկայության մասին, որոնք ավելի հարմար կլինեն հաճախորդին, խորհուրդ տալ ընտրության հարցում:
Ըստ նրա, հայկական բանկերը միտված են ամբողջական և մատչելի տեղեկատվություն տրամադրել իրենց ծառայությունների և պրոդուկտների մասին ու կատարելագործում են այդ տեղեկատվության հասանելիությունն ապահովող միջոցները:
«Կարգավորող մարմինը հետևում է, որպեսզի այդ տեղեկատվությունը լինի ընթեռնելի, հասանելի և հստակ: Սակայն խորհուրդ եմ տալիս մեր քաղաքացիներին բանկ այցելելուց առաջ մանրամասն ծանոթանալ իրենց ընտրած պրոդուկտին կամ ծառայություններին, ինքնուրույն ուսումնասիրել տեղեկատվությունը դրանց մասին, համեմատել տարբեր բանկերի առաջարկները: Եթե հաճախորդն ամբողջական չի համարում տեղեկատվությունը կամ այն չի բավարարում իրեն, ապա նա կարող է քննարկել այն բանկի մասնաճյուղերի աշխատակիցների հետ», - ասաց Սարգսյանը:
Ֆինանսական հաշտարարը` որպես վերջին ատյան
Սարգսյանը պարզաբանեց, որ, ըստ կանոնակարգի, ֆինանսական հաշտարարին դիմելուց առաջ հաճախորդին խորհուրդ է տրվում դիմել բանկային այն կառույցին, որի աշխատանքից կամ ծառայություններից նա դժգոհ է: Այնտեղ նա կարող է ստանալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն, բարձրացնել ցանկացած հուզող հարց սպասարկման որակի, ծառայությունների մասին, հայտնել խնդիրների առկայության մասին, քննարկել դրանք: Եթե առկա խնդիրը լուծում չի ստանում, ապա հաճախորդն արդեն կարող է դիմել ֆինանսական հաշտարարին:
Հայաստանի բանկերի միության գործադիր տնօրենը նշեց, որ ֆինանսական հաշտարարն անվճար է ուսումնասիրում վեճի առարկան կամ բողոքը:
«Հաշտարարն ընդունում է համապատասխան որոշումը բոլոր փաստաթղթերի, հաճախորդի գրավոր դիմումի և բանկի պատասխանի հիման վրա», - ասաց Սարգսյանը` խորհորւդ տալով բոլոր բողոքները ներկայացնել բանկ գրավորր ձևով և պահանջել գրավոր պատասխան:
Նյութը պատրաստվել է ԱՄԻ «Նովոստի–Արմենիա»–ի և ՀՀ կենտրոնական բանկի Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի (www.abcfinance.am) «Ֆինանսական գրագիտություն» համատեղ նախագծի շրջանակում: -0-
