«Մարաղա, 10 ապրիլի 1992» վավերագրական ֆիլմը ոչ միայն կբացահայտի տեղի ունեցած իրադարձությունների իրականությունը, այլ նաև կարող է բանակցային գործընթացում հայկական կողմից օգտագործվել որպես վկայություն, որ Արցախը որևէ կապ չունի Ադրբեջանի հետ, ուրբաթ «Նովոստի» միջազգային մամուլի կենտրոնում տեղի ունեցած ֆիլմի շնորհանդեսի ընթացքում հայտարարեց «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի ղեկավար Մարինա Գրիգորյանը։
1992 թվականի ապրիլի տասին ադրբեջանական զինված ուժերն այրեցին Մարաղա գյուղն ու կոտորեցին բնակչությունը: Մարաղան առայսօր շարունակում է մնալ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ: Մարաղայի ողբերգական իրադարձությունների ընթացքում, տարբեր տվյալներով, սպանված հայերի թիվը տատանվում է 80-100-ի միջև, որոնց թվում էին 30 կանայք: Ավելի քան 40 մարդ վիրավորվել է, իսկ 63-ը՝ գերի վերցվել:
Նրա խոսքերով, սա «Սովորական ցեղասպանություն» նախագծի շրջանակներում նկարահանված երրորդ ֆիլմն է, որի պրեմիերան կկայանա շաբաթ օրը և որն ինքնին մեղադրանք է մարդկության դեմ կատարված հանցագործության համար։
«Ֆիլմը պատմում է խոշտանգված, պատանդ վերցված, գերությունում տանջանքների ենթարկված և անհետ կորած տասնյակ խաղաղ բնակիչների ողբերգության մասին։ Ֆիլմում տեղ են գտել Մարաղա գյուղի բացառիկ կադրեր, և այն հնարավորություն է տալիս արտահայտվելու իրադարձությունների ականատեսներին»,- ասաց Գրիգորյանը։
Ինչպես նշեց նախագծի ղեկավարը, որ ֆիլմում ներկայացված վկայությունները և փաստաթղթերը վեր են հանում իրադարձությունների պատճառներն ու հետևանքները՝ ապացուցելով, որ ադրբեջանցիների կողմից Մարաղա գյուղի ոչնչացումը, զանգվածային սպանությունները և կանանց, երեխաների ու ծերերի գերեվարումն անմիջականորեն կապված են Բաքվի նավթային շահերի հետ։
«Արդեն ռուսերեն, ֆրանսերեն և արաբերեն լեզուներով թարգմանված ֆիլմում (ընթացքի մեջ է նաև անգլերեն թարգմանությունը) իրենց տեղն են գտել նաև այլ, նախկինում անհայտ փաստեր և մանրամասներ Ադրբեջանի կողմից հայ ժողովրդի դեմ Մարաղայում կատարած ցեղասպանության ակտի մասին»,- նշեց Գրիգորյանը։
«Ժառանգություն» խորհրդարանական խմբակցության քարտուղար Լարիսա Ալավերդյանն իր կողմից ասաց, որ հանցագործությունից հետո հայկական կողմը դիմել է ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների հանձնաժողով, սակայն, քանի որ Ադրբեջանը չստորագրեց խոշտանգումների մասին կոնվենցիան, պետությունը պատասխանատվության ենթարկել չհաջողվեց։
«Սովորական ցեղասպանություն» նախագիծն իրականացվում է Հայաստանի նախագահի աշխատակազմի Տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի կենտրոնի նախաձեռնությամբ։ Շարքի առաջին երկու «Բաքու, հունվար 1990» և «Սումգայիթ, փետրվար 1988» ֆիլմերը ներկայացվել են համապատասխանաբար հունվարին և ապրիլին։ Ֆիլմերը թարգմանված են ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն և արաբերեն, տեղադրված են ինտերնետում և լայնորեն տարածվում են սեղմասկավառակների ձևաչափով։ Շուտով նախագծի շրջանակներում ծրագրվում է Խոջալուում տեղի ունեցած իրադարձությունների մասին պատմող ֆիլմ նկարահանել։ -0-
