Հայկական կողմի ներկայացրած հիմնական սկզբունքներն արտացոլված են ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանը վերաբերող դրույթներում. ՀՀ ԱԳ փոխնախարար

Հայկական կողմի ներկայացրած երեք հիմնական սկզբունքներն արտացոլված են ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանը վերաբերող հրապարակված դրույթներում, Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ ԱԳ փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանը:

Ռուսաստանի, ԱՄՆ–ի և Ֆրանսիայի նախագահներ Դմիտրի Մեդվեդևը, Բարաք Օբաման և Նիկոլյա Սարկոզին վերջերս հանդես են եկել հայտարարությամբ, որում ասվում է, որ Երևանին և Բաքվին կներկայացվի Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ վերջին առաջարկությունների տարբերակը:

Հայտարարության մեջ նախագահները հանձնարարում են իրենց միջնորդներին Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահներին ներկայացնել 2007 թվականի նոյեմբերի 29-ի մադրիդյան փաստաթղթի թարմացված տարբերակը, որը պարունակում է համանախագահների հիմնական սկզբունքների ձևակերպումների վերաբերյալ վերջին առաջարկությունները:

Դրան զուգահեռ հրապարակվել են ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հիմնական սկզբունքները:

«Այստեղ արտացոլված են հայկական կողմի ներկայացրած այն երեք սկզբունքները, որոնց շուրջ մենք աշխատում ենք և կշարունակենք աշխատել», - նշել է ՀՀ ԱԳ փոխնախարարը:

Նրա խոսքերով, այս սկզբունքներից առաջինը վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կարգավիճակին:

«Իր բախտը պետք է որոշի միայն ԼՂՀ-ի բնակչությունը՝ հանրաքվեի միջոցով, որի արդյունքները պարտադիր են բոլորի համար: Մինչ այդ հանրաքվեն նախատեսված է միջանկյալ կարգավիճակ, որի դեպքում ԼՂՀ-ն ունի որոշակի միջազգային սուբյեկտություն», - ընդգծել է Քոչարյանը:

Նրա կարծիքով, երկրորդ կարևոր հանգամանքը ԼՂՀ-ի և Հայաստանի միջև հուսալի ցամաքային կապն է:

«Եվ, վերջապես, չափազանց կարևոր դրույթ է՝ միջազգայնորեն ամրագրված բազմաշերտ համակարգը, որն ապահովում է ԼՂՀ-ի բնակչության անվտանգությունը», - ասել է ԱԳ փոխնախարարը:

«Իրականում բանակցությունները դեռ շարունակվելու են: Դա ամենևին էլ չի նշանակում, որ տպագրված է մի փաստաթուղթ, որը ենթակա է ստորագրման: Սա բավականին լուրջ աշխատանք է, որի ընթացքում անհրաժեշտ է հսատկեցնել բոլոր այն դրույթները, որոնք լուրջ մոտեցումներ և մանրակրկիտ աշխատանք են պահանջում», - ասել է Քոչարյանը:

Խոսելով Մոսկվայում Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների կայանալիք հանդիպման մասին՝ Քոչարյանն ընդգծել է, որ մի կողմից դա հերթական հանդիպում կլինի, իսկ մյուս կողմից՝ հանդիպում, որը հաջորդում է երեք պետությունների ղեկավարների կողմից արված հայտարարությանը:

Նրա խոսքերով, այդ հանդիպման ընթացքում կքննարկվեն մի շարք դրույթներ, և ընդհանուր առմամբ հստակություն կմտցվի բանակցություններում:

Սակայն Քոչարյանը նշել է, որ չարժե ակնկալել, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ-երկրների նախագահների հայտարարությունից հետո միանգամից կլուծվեն որոշ հարցեր, քանի որ շատ հարցերի շուրջ կողմերը տարբեր մոտեցումներ ունեն:

Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հերթական հանդիպումը ծրագրվում է կազմակերպել Մոսկվայում, հուլիսի կեսերին «ՌԴ նախագահի մրցանակի ձիարշավ» միջազգային ոչ պաշտոնական միջոցառման ընթացքում: Ալիևն ու Սարգսյանը վերջին անգամ հանդիպել են հունիսի 4-ին Սանկտ Պետերբուրգում:

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին:

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց:

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:

 1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները: Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը:

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ:

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան:-0-