Հայկական կողմի ներկայացրած երեք հիմնական սկզբունքներն արտացոլված են ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանը վերաբերող հրապարակված դրույթներում, Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ ԱԳ փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանը:
Ռուսաստանի, ԱՄՆ–ի և Ֆրանսիայի նախագահներ Դմիտրի Մեդվեդևը, Բարաք Օբաման և Նիկոլյա Սարկոզին վերջերս հանդես են եկել հայտարարությամբ, որում ասվում է, որ Երևանին և Բաքվին կներկայացվի Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ վերջին առաջարկությունների տարբերակը:
Հայտարարության մեջ նախագահները հանձնարարում են իրենց միջնորդներին Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահներին ներկայացնել 2007 թվականի նոյեմբերի 29-ի մադրիդյան փաստաթղթի թարմացված տարբերակը, որը պարունակում է համանախագահների հիմնական սկզբունքների ձևակերպումների վերաբերյալ վերջին առաջարկությունները:
Դրան զուգահեռ հրապարակվել են ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հիմնական սկզբունքները:
«Այստեղ արտացոլված են հայկական կողմի ներկայացրած այն երեք սկզբունքները, որոնց շուրջ մենք աշխատում ենք և կշարունակենք աշխատել», - նշել է ՀՀ ԱԳ փոխնախարարը:
Նրա խոսքերով, այս սկզբունքներից առաջինը վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կարգավիճակին:
«Իր բախտը պետք է որոշի միայն ԼՂՀ-ի բնակչությունը՝ հանրաքվեի միջոցով, որի արդյունքները պարտադիր են բոլորի համար: Մինչ այդ հանրաքվեն նախատեսված է միջանկյալ կարգավիճակ, որի դեպքում ԼՂՀ-ն ունի որոշակի միջազգային սուբյեկտություն», - ընդգծել է Քոչարյանը:
Նրա կարծիքով, երկրորդ կարևոր հանգամանքը ԼՂՀ-ի և Հայաստանի միջև հուսալի ցամաքային կապն է:
«Եվ, վերջապես, չափազանց կարևոր դրույթ է՝ միջազգայնորեն ամրագրված բազմաշերտ համակարգը, որն ապահովում է ԼՂՀ-ի բնակչության անվտանգությունը», - ասել է ԱԳ փոխնախարարը:
«Իրականում բանակցությունները դեռ շարունակվելու են: Դա ամենևին էլ չի նշանակում, որ տպագրված է մի փաստաթուղթ, որը ենթակա է ստորագրման: Սա բավականին լուրջ աշխատանք է, որի ընթացքում անհրաժեշտ է հսատկեցնել բոլոր այն դրույթները, որոնք լուրջ մոտեցումներ և մանրակրկիտ աշխատանք են պահանջում», - ասել է Քոչարյանը:
Խոսելով Մոսկվայում Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների կայանալիք հանդիպման մասին՝ Քոչարյանն ընդգծել է, որ մի կողմից դա հերթական հանդիպում կլինի, իսկ մյուս կողմից՝ հանդիպում, որը հաջորդում է երեք պետությունների ղեկավարների կողմից արված հայտարարությանը:
Նրա խոսքերով, այդ հանդիպման ընթացքում կքննարկվեն մի շարք դրույթներ, և ընդհանուր առմամբ հստակություն կմտցվի բանակցություններում:
Սակայն Քոչարյանը նշել է, որ չարժե ակնկալել, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ-երկրների նախագահների հայտարարությունից հետո միանգամից կլուծվեն որոշ հարցեր, քանի որ շատ հարցերի շուրջ կողմերը տարբեր մոտեցումներ ունեն:
Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հերթական հանդիպումը ծրագրվում է կազմակերպել Մոսկվայում, հուլիսի կեսերին «ՌԴ նախագահի մրցանակի ձիարշավ» միջազգային ոչ պաշտոնական միջոցառման ընթացքում: Ալիևն ու Սարգսյանը վերջին անգամ հանդիպել են հունիսի 4-ին Սանկտ Պետերբուրգում:
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին:
1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց:
Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:
1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները: Պատերազմի հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել բնակավայրերը:
Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ:
1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան:-0-
