Թուրք-սիրիական մերձեցումն ազդել է հայ-սիրիական հարաբերությունների վրա. փորձագետ

2000 թ.-ին նախագահ Բաշար Ասադի իշխանության գալուց հետո նկատվող թուրք-սիրիական մերձեցումն ինչ-որ տեղ ազդել է հայ-սիրիական հարաբերությունների վրա, կարծում է հայ արևելագետ Սուրեն Մանուկյանը:

Նրա խոսքերով՝ մինչ այդ թուրք-սիրիական հարաբերությունները լարված էին՝ անգամ հագեցած ռազմական բախումներով:

«2000 թ.-ից, երբ Սիրիայի նախագահ դարձավ Հաֆիզ Ասադի որդի Բաշար Ասադը, Սիրիայի ու Թուրքիայի միջև հարաբերություններն անշեղորեն զարգանում են»,- երեքշաբթի «Նովոստի» միջազգային մամուլի կենտրոնում տված ասուլիսի ժամանակ ասաց մանուկյանը:

Նա ընդգծեց, որ կողմերը լուծում են բոլոր վիճելի հարցերը, անգամ այնպիսի բարդ հարց, ինչպիսին է Եփրատի ջրային ռեսուրսների օգտագործումը:  

«Երկու կողմերն էլ բոլոր խնդիրները մի կողմ են թողել՝ որպես հիմնական խնդիր դիտարկելով քրդերի գործոնը»,- նշեց փորձագետը: Նրա խոսքերով՝ հաշվի առնելով Իրաքի հյուսիսում կիսանկախ քրդական պետության առկայությունը, այդ գործոնը որպես սպառնալիք չի կարող չդիտարկվել երկու երկրում էլ:

Մանուկյանն ընդգծեց, որ հենց թուրք-սիրիական մտերմացման հետ են փորձագետները կապում հայ-թուրքական հարաբերություններում ծագած որոշ հարցեր, մասնավորապես, Հայոց ցեղասպանության հարցում սիրիական դիրքորոշման փոփոխությունը:

Միաժամանակ փորձագետը հիշեցրեց, որ Սիիայի նախագահը ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի հետ հանդիպման ժամանակ հատարարել էր, որ բավարարված է հայ-թուրքական հարաբերությունների լավացումից:

Այս առնչությամբ Մանուկյանը նշեց, որ Սիրիայի նախագահի վաղվա այցը Երևան տեղավորվում է հայ-թուրքական հարաբերությունների փոփոխման ձևաչափում: «Սա ամենահարմար պահն է, որ Սիրիայի նախագահը կարող է ժամանել Հայաստան՝ չնեղացնելով Թուրքիային, որը դառնում է սիրիացիների ռազմավարական գործընկերը»,- նշեց փորձագետը:

Նա ասաց, որ սիրիական ու թուրքական մամուլը չեն բացառում այն, որ Սիրիան կարող է միջնորդ դառնալ հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավման գործընթացում:
 
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։ Թուրքիան երկկողմ հարաբերությունների հաստատաման համար առաջ է քաշում մի շարք նախապայմաններ, մասնավորապես, Հայաստանի կողմից Օսմանյան Թուրքիայում 1915թ.  իրագործված Եղեռնի ճանաչմանն ուղղված ջանքերից հրաժարվելը և ղարաբաղյան հիմնախնդրի լուծումը` հօգուտ Ադրբեջանի:

Առաջին քայլերը հարաբերություններում արվեցին 2008թ. սեպտեմբերի 6-ին, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլն առաջին անգամ  ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով այցելեց Երևան՝ 2010 թ. աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի շրջանակներում երկու երկրների հավաքականների միջև ֆուտբոլային հանդիպումը դիտելու համար։ Այցի ընթացքում երկու պետությունների ղեկավարները քննարկեցին երկկողմ հարաբերությունների հաստատման հնարավորությունները։

Թուրքիայի և Հայաստանի արտգործնախարարությունները, ինչպես նաև Շվեյցարիայի արտաքին գործերի դաշնային դեպարտամենտը հանդես են եկել հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ համատեղ հայտարարությամբ, որտեղ խոսվում է «ճանապարհային քարտեզ» սահմանելու մասին։ --0--