ԵՐԵՎԱՆ, 23 օգոստոսի. /Նովոստի-Արմենիա/. Հայաստանի և Թուրքիայի միջև 2009 թվականի հոկտեմբերին ստորագրված, այսպես կոչված, Ցյուրիխի արձանագրությունների հանումը թուրքական խորհրդարանի օրակարգից շահավետ է պատոնական Երևանի համար, կարծում է հայ թուրքագետ Արտակ Շաքարյանը։
Նախօրեին հայկական ԶԼՄ-ները տեղեկացրել են այն մասին, որ հայ-թուրքական արձանագրությունները հանվել են Թուրքիայի օրենսդիր մարմին օրակարգից: Թուրքիայի օրենսդիր մարմնի կանոնակարգի համաձայն՝ փաստաթղթերի օրինագծերն ավտոմատ կերպով հանվում են օրակարգից այն դեպքում, եթե դրանք չեն քննարկվում մեկ գումարման ընթացքում և վարչապետի կամ խորհրդարանի այլ պատգամավորների կողմից կրկին չեն ներկայացվում խորհրդարան:
Դեռևս հայտնի չէ՝ մտադի՞ր է, արդյոք, Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիպ Էրդողանն արձանագրությունները կրկին ներկայացնել խորհրդարան:
«Սա նույնիսկ ավելի լավ է Հայաստանի համար, քանի որ Թուրքիան այլևս իրավական հիմքեր չունի պնդելու, որ արձանագրությունները դեռ «կենդանի են» և իրենց հերթին են սպասում։ Թուրքիան զրկվեց ևս մեկ հնարավորությունից՝ ցույց տալու աշխարհին, թե նա Հայաստանի հետ լավ հարաբերություններ ունի»,- երեքշաբթի ասաց Շաքարյանը «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությանը տված հարցազրույցում։
Ըստ նրա, իրավիճակը, որ նախկինում գոյություն ուներ դե ֆակտո, ներկայում ամրագրվեց դե յուրե։
Թուրքագետը հայտնեց նաև, որ Հայաստանն անհրաժեշտություն չունի հետ կանչելու իր ստորագրություններն արձանագրությունների տակից։ «Սա խաղաքարտ է, որ կարող է հետագայում օգտագործել մեր դիվանագիտությունը»,- ընդգծեց նա։
Շաքարյանը չբացառեց նաև այն հնարավորությունը, որ թուրքական խորհրդարանը երբևէ կվերադառնա արձանագրությունների վավերացման հարցին, սակայն «միայն արտաքին ճնշման ներքո»։
«Թուրքիան կարող է վերադառնալ այդ հարցին միայն արտաքին հզոր ուժերի ճնշման տակ, իսկ եթե հարցը մնա Թուրքիայի հայեցողությանը, ապա այդ երկիրը դեռ պատրաստ չէ առողջ հարաբերություններ կառուցել Հայաստանի հետ»,- ավելացրեց նա։
Ներկայում Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։
Երկու երկրի միջև բարդ հարաբերությունները պայմանավորված են մի շարք հանգամանքներով, որոնք կապված են, մասնավորապես, Անկարայի՝ ադրբեջանական դիրքորոշման պաշտպանությամբ ղարաբաղյան հարցում, ինչպես նաև Թուրքիայի սուր արձագանքի հետ 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հետ կապված։
Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը սկսվեց ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի նախաձեռնությամբ 2008 թ.-ի աշնանը: 2009 թ.-ի հոկտեմբերի 10-ին երկու երկրների արտգործնախարարները հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի համալսարանում ստորագրեցին «Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրությունը» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրությունը»: Փաստաթղթերը ստորագրումից հետո պետք է հավանության արժանանան երկու երկրների խորհրդարանների կողմից
Սակայն 2010 թ.-ի ապրիլի 22-ին Սարգսյանը հայ-թուրքական արձանագրությունների վավերացման գործընթացի դադարեցման մասին հրամանագիր ստորագրեց՝ հայտարարելով, որ Թուրքիան պատրաստ չէ շարունակել սկսած գործընթացը: Թուրքիայի խորհրդարանի կողմից փաստաթղթերի վավերացման գործընթացը սառեցված վիճակում է:-0-
