Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդն իր կամարտահայտության միջոցով պետք է որոշի սեփական կարգավիճակը, ասել է ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը «Նեզավիսիմայա գազետա» թերթին տված հարցազրույցում:
«Իհարկե, անհնար է ինչ-որ բան որոշել առանց Լեռնային Ղարաբաղի լիարժեք մասնակցության, ավելին, որ դա նախատեսված է կարգավորմանը նվիրված Մինսկի կոնֆերանսի անցկացման մանդատով: Հենց ԼՂՀ ժողովուրդը սեփական կամարտահայտությամբ պետք է որոշի Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը», - ասել է Նալբանդյանը:
Նախարարի խոսքերով` սա հակամարտության կարգավորման անկյունաքարն է: Նա նշել է, որ բանակցություններում Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների մասնակցության կարևության և անհրաժեշտության մասին բազմիցս հրապարակավ ասել են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները:
«Հիշեցնեմ, որ 1994 թ.-ին Ռուսաստանի միջորդությամբ ձեռք բերված հրադադարը համաձայնեցվել և ստորագրվել է նաև Ղարաբաղի կողմից: Առանց Լեռնային Ղարաբաղի մասնակցության և ստորագրության բոլոր համաձայնագրերն անիմաստ են», - ընդգծել է Նալբանդյանը:
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին։
1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։
Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։
1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել բնակավայրերը։
Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։
1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-
