Հայ-թուրքական երկխոսությունը ղարաբաղյան հարցի հետ միացնելն անհեռնկարային է. պատգամավոր

Հայ-թուրքական երկխոսության և ղարաբաղյան հարցը համատեղ քննարկելն ու միացնելը անհեռանկարային է և հաջողության չի բերի ոչ մեկ, ոչ էլ մյուս ուղղությամբ, կարծիքում է «Բարգավաճ Հայաստան» կոալիցիոն կուսակցության խորհրդարանական խմբակցության քարտուղար Արամ Սաֆարյանը։

«Այդ պատճառով զուգահեռ ընթացող այս կամ այլ քաղաքական գործընթացները չպետք է նույնացվեն և դիտվեն միևնույն փաթեթում»,- ուրբաթ մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց նա։

Հայաստանի և Թուրքիայի՝ մինչև վերջին ժամանակները բավականին լարված հարաբերությունները սկսեցին կարգավորվել, երբ երկու երկրի արտգործնախարարներ Էդվարդ Նալբանդյանն ու Ահմեդ Դավութօղլուն հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի համալսարանում ստորագրեցին «Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրությունը» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրությունը»: Փաստաթղթերը ստորագրումից հետո պետք է հավանության արժանանան երկու երկրների խորհրդարանների կողմից:

Ըստ Սաֆարյանի՝ հայ-թուրքական երկխոսությունը՝ որպես ինքնուրույն քաղաքական գործընթաց, այնքան կարևոր և նշանակալից է, որ դա միացնելը և  համատեղելը այլ գործընթացների կամ տարածաշրջանային նշանակություն ունեցող հարցերի հետ ավելի կբարդացնի իրավիճակը և հնարավորություն չի տա դրանց լուծմանը։

«Ղարաբաղյան հարցի կարգավորման գործընթացը շարունակվում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների աջակցությամբ, և այդ բոլորը, թվում՝ միջազգային հասարակությունը, այդ գործընթացում առաջխաղացում են ակնկալում»,- ընդգծեց նա։

Պատգամավորը նաև նշեց, որ տարածաշրջանը համաշխարհային խոշոր կենտրոնների՝ Ռուսաստանի, Եվրամիության, ԱՄՆ-ի և ողջ միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում է գտնվում։

«Այդ հետաքրքրությունը պայմանավորված է նրանով, որ վերջին տարիների բանակցությունների և երկխոսությունների արդյունքում բարենպաստ հող է ձևավորվել, որը կարող է պայմաններ ստեղծել կողմերի դիրքորոշումների առավելագույն մոտեցման համար, որը խաղաղության և փոխըմբռնման կհանգեցնի»,- ասաց Սաֆարյանը։

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին։

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։

1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը։

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-