ԵՐԵՎԱՆ, 10 սեպտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. Բուլղարիան Հայաստանին է փոխանցել 20-րդ դարասկզբի ազգային-ազատագրական շարժման հերոսներ Գարեգին Նժդեհի և Անդրանիկ Օզանյանի գործունեությանը վերաբերող փաստաթղթերի կրկնօրինակները։
Գարեգին Նժդեհը (1886 - 1955) և Անդրանիկ Օզանյանը (1865 -1927) հայ ժողովրդի՝ օսմանյան տիրապետության դեմ մղված ազգային-ազատագրական շարժման հերոսներ են, 1912-1913 թվականներին մասնակցել են Օսմանյան կայսրության դեմ տարվող Առաջին Բալկանյան պատերազմին բուլղարական բանակի կազմում։
Անդրանիկն ու Նժդեհը 1912 թվականի սեպտեմբերին ստեղծեցին 300 հայ կամավորներից բաղկացած վաշտ, որը հերոսաբար կռվում էր թուրքերի դեմ։
Դրսևորած հերոսության համար Նժդեհը ստացել է բուլղարական և հունական պարգևներ, ինչպես նաև «Բալկանյան ժողովուրդների հերոս» կոչում։
Անդրանիկ Օզանյանը բուլղարական կառավարությունից ստացել է ամենաբարձր պետական պարգևը՝ «Արիության ոսկե խաչը»։ Պարգևատրվել է III և IV աստիճանի արծաթե խաչերով։ Նա դարձել է սպա, նրան տրվել է բուլղարական քաղաքացիություն և նշանակվել թոշակ։
Անդրանիկ Օզանյանի և Գարեգին Նժդեհի գործունեության մասին պատմող փաստաթղթերը պահվում են Բուլղարիայի ազգային արխիվում և Մեծ Տիրնովոյի Ռազմապատմական արխիվում։
Փաստաթղթերի կրկնօրինակները հինգշաբթի հայկական կողմին են փոխանցել ՀՀ-ում Բուլղարիայի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Տոդոր Ստայկովը և Բուլղարիայի Հանրապետությունում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Մանասարյանը, տեղեկացրեցին Հայաստանի մշակույթի նախարարության մամուլի ծառայությունից։ -0-