1915 թ.-ին Օսմանյան կայսրությունում հայերի Ցեղասպանության զոհերի ժառանգների իրավունքների վերաբերյալ ԱՄՆ Դաշնային դատարանի որոշումը, ոչ միայն հայ ժողովրդի, այլև ողջ մարդկության պարտությունն է, կարծում է Հայաստանում և ԼՂՀ-ում Ամերիկայի հայկական համագումարի գրասենյակի տնօրեն Արփի Վարդանյանը:
ԱՄՆ Դաշնային դատարանն անցյալ շաբաթ ոչ սահմանադրական է ճանաչել 2000 թ.-ին Կալիֆոռնիայում ընդունված օրենքը, համաձայն որի Կալիֆոռնիայում ապրող անձինք, որոնց նախնիները տուժել են Ցեղասպանությունից, կարող էին Կալիֆոռնիա նահանգի դատարաններում քրեական գործ հարուցել այն ֆինանսական կազմակերպությունների դեմ, որոնք հրաժարվում են վերադարձնել մինչև Ցեղասպանությունը հայերի կողմից ներդրված գումարները կամ համարժեք փոխհատուցումը գողացված ապրանքներից:
«Այս պարտությունը հայկական լոբբիինը կամ ժողովրդինը չէ, այլ ողջ մարդկությանը, եթե դատարանը կարող է վճիռ կայացնել առանց հաշվի առնելու Ցեղասպանության մասին այն փաստերը, որոնք կան ոչ միայն ԱՄՆ արխիվում, այլև ամբողջ աշխարհում»,- հայտարարեց նա:
Վարդանյանի խոսքերով, այս վճիռը կարող է արտացոլվել ոչ միայն Հայոց Ցեղասպանության, այլև այլ ցեղասպանությունների ճանաչման ու կանխարգելման վրա:
ԱՀՀ ներկայացուցիչը հայտնեց, որ երեք դատավորներից միայն մեկն է նման վճռի դեմ հանդես եկել, այն դեպքում երբ մյուս երկուսը վճիռն ընդունել են՝ հաշվի առնելով միայն փաստերի մի մասը:
Նա նշեց, որ հաշվի չի առնվել այն, որ ԱՄՆ 43 նահանգ, շատ երկրներ ու միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել են հայերի Ցեղասպանությունը, շատ նահանգների, մասնավորապես Կալիֆոռնիայի ու Մասաչուսեթսի դպրոցներում Ցեղասպանությունն ընդգրկված է ուսումնական ծրագրում, իսկ Կալիֆոռնիայի նահանգապետը բազմաթիվ անգամ կիրառել է «ցեղասպանություն» բառը 1915 թ.-ի դեպքերի առնչությամբ, 80-ականներին նույն է արել նաև նախագահ Ռեյգանը:
Վարդանյանն ընդգծեց, որ հայկական համայնքը մտադիր է բողոքարկել այս որոշումը, ինչպես նաև Բարաք Օբամայի վարչակազմից պահանջել մոտ ժամանակներս այդ առնչությամբ հանդես գալ հստակ հայտարարությամբ, որ դատարանը սխալ է հասկացել ԱՄՆ դիրքորոշումն այս հարցի շուրջ:
Ինչ վերաբերում է կարծիքին այն մասին, որ Դաշնային դատարանի վճիռը ԱՄՆ թուրքական լոբբիի հաղթանակն է, ապա Վարդանյանն ասաց. «Ես չեմ կարող ասել, որ թուրքական լոբբին հաղթանակ է տարել, քանի որ ես փորձել եմ պարզել, և չկա ոչ մի տեղեկատվություն այն մասին, թե թուրքական լոբբին ակտիվ աշխատել է այդ ուղղությամբ»:
Ընդ որում, նա չհամաձայնեց նաև այն պնդման հետ, թե դատարանի վճիռը ընդունվել է վարչակազմի ճնշման տակ:
Հայոց մեծ եղեռնը 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանությունն է, որը կազմակերպվել և ծրագրավորված իրագործվել է երիտթուրքական կառավարության կողմից, ինչի հետևանքով Օսմանյան կայսրության կազմի մեջ մտնող Արևմտյան Հայաստանում, սրի է քաշվել ավելի քան 1,5 մլն հայ։
Հայոց ցեղասպանության փաստը ճանաչել են բազմաթիվ երկրներ, մասնավորապես, Ուրուգվայը, Լիտվան, Ռուսաստանը, Ֆրանսիան, Իտալիայի խորհրդարանի ստորին պալատը, ԱՄՆ-ի մեծ թվով նահանգներ, ինչպես նաև Հունաստանի, Կիպրոսի, Արգենտինայի, Բելգիայի, Ուելսի խորհրդարանները, Շվեյցարիայի ազգային խորhուրդը, Կանադայի խորհրդարանի համայնքների պալատը և Լեհաստանի սեյմը։ -0-
