Հայաստանի և Ադբերջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի՝ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանը վերաբերող բանակցությունները ներկա ձևաչափում հեռանկար չունեն, երեքշաբթի «Նովոստի» միջազգային մամուլի կենտրոնում կազմակերպված մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության առաջնորդ Արամ Սարգսյանը:
Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հերթական հանդիպումը՝ ՌԴ նախագահի մասնակցությամբ, տեղի է ունեցել Մոսկվայում հուլիսի 18-ին: Երեք երկրի առաջնորդները քննարկել են ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման հետագա ուղիները, սակայն հանդիպման արդյունքում որևէ փաստաթուղթ չի ստորագրվել:
«Ներկա ձևաչափում և մանդատում այս բանակցությունները հեռանկար չունեն և չեն էլ կարող ունենալ այն պարզ պատճառով, որ կողմերի մոտեցումները բևեռացված են, երկու ժողովուրդների միջև վստահության մթնոլորտ չկա: Մինչ չձևավորվի այդ մթնոլորտը, բանակցությունների արդյունքում լուծում չարժե ակնկալել», - ասաց Սարգսյանը:
Նրա կարծիքով, հեռանկարներ կլինեն միայն այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանում հայերի կերպարը չթշնամացնեն, Հայաստանը սկսի հարմարվել հարաբերությունների հաստատման անհրաժեշտությանն, ու երկրների միջև ձևավորվեն տնտեսական հարաբերություններ:
«Միայն տնտեսական ինտեգրման և այլ կապերի հաշվին մենք կկարողանանք ձևավորել որոշակի մթնոլորտ, այժմ իրականացվող մնացած ամեն ինչն ավելորդ խաղեր են, ժամանակի վատնում, քանի որ յուրաքանչյուր հանդիպում ավարտվում է միայն հերթական հանդիպման անցկացման համար հիմքի պատրաստման մասին հայտարարություններով, և այսպես դեռ տասը տարի էլ կարող է շարունակվել », - ասաց Սարգսյանը:
Ամեն դեպքում, ՀԴԿ-ի առաջնորդի խոսքերով, Հայաստանի և Ղարաբաղի համար ստատուս-քվոյի պահպանումն ավելի ձեռնտու է, քան որևէ փոփոխություն, որը կարող է հանգեցնել հավասարության փոփոխության, ինչը շատ վտանգավոր է և կարող է դժվարություններ առաջացնել:
«Այս պահի դրությամբ անհրաժեշտ է բավարարվել ձեռքբերածով և աշխատել վստահության մթնոլորտի ձևավորման վրա, ինչպես նաև պատրաստ լինել հարցի քննարկմանը իրավական դաշտում, քանի որ ստատուս-քվոյի խախտումը երկու կողմի համար էլ դժվարություններ կառաջացնի», - ասաց Սարգսյանը:
Ինչ վերաբերում է վերջնական որոշում ընդունելու կապակցությամբ կողմերից որևէ մեկի վրա հնարավոր ճնշում գործադրելուն, ապա ՀԴԿ առաջնորդի կարծիքով, «դրանք սին են, քանի որ ոչ մի պետություն չի գնա նման մոտեցումների սեփական ազգային անվտանգության հաշվին»:
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:
Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրեցին նրան, որ վերացավ հսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղում, այլև հարակից յոթ շրջանում:
1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ կնքված եռակողմ համաձայնագրից հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց արդյունքում երկու կողմից էլ մահացավ շուրջ 25-30 հազար մարդ, և մոտ մեկ միլիոնն ստիպված լքեց բնօրրանը:
Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչ այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվայանից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություներ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որոնց համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան:-0-
