«Ճանապարհային քարտեզը» Հայաստանի և Թուրքիայի միջև հարաբերությունների կարգավորման ընդհանուր սկզբունքների կապակցությամբ արված հայտարարություն է
Հայաստանի և Թուրքիայի կողմից ընդունված «Ճանապարհային քարտեզը» միայն դեկլարատիվ հայտարարություն է հարաբերությունների կարգավորման ընդհանուր սկզբունքների առիթով, կարծում է Երևանի Վ.Բրյուսովի անվան պետական լեզվաբանական համալսարանի ռեկտոր Սուրեն Զոլյանը։
Թուրքիայի և Հայաստանի արտգործնախարարությունները, ինչպես նաև Շվեյցարիայի արտաքին գործերի դաշնային դեպարտամենտն ապրիլի 23-ի գիշերը հարաբերությունների կարգավորման համատեղ հայտարարություն են արել: Հայտարարության մեջ ասվում է, որ կողմերը համաձայնության են հանգել իրենց երկկողմ հարաբերությունների կարգավորման համապարփակ շրջանակի շուրջ երկու կողմերին գոհացնող կերպով: Այս համատեքստում սահմանվել է ճանապարհային քարտեզ:
«Իմ կարծիքով, «ճանապարհային քարտեզը» շրջանառվող մի անուն է, և ընդամենը հայ-թուրքական համատեղ հայտարարություն է ընդհանուր սկզբունքների վերաբերյալ։ Հայտարարությունում ասվում է, մասնավորապես, ճանապարհների բացման, դիվանագիտական ճանաչման և միջկառավարական հանձնաժողովի ստեղծման մասին։ Դա ընդամենը մի հայտարարություն է այն մասին, թե ինչ պետք է անեն երկու երկրները հարաբերությունների կարգավորման համար»,- չորեքշաբթի լրագրողներին հայտնեց բուհի ռեկտորը։
Ըստ նրա, մտահոգության լուրջ առիթ է այն փաստը, որ չի հստակեցվում, թե ինչպիսին պետք է լինի հանձնաժողովը, և ինչով այն պետք զբաղվի։
«Եթե հանձնաժողովը զբաղվի քաղաքական, տնտեսական և այլ հարցերով, ապա դա ճիշտ է, բայց եթե դա Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության ուսումնասիրությամբ զբաղվող պատմաբանների հանձնաժողով լինի, ապա դա անընդունելի է մի քանի տարբեր պատճառներով»։
Նա կարծում է, որ նման հանձնաժողովը կհակասի Հայաստանի կողմից ավելի վաղ ընդունված որոշումներին։
Իր հերթին, կառավարման գծով փորձագետ Հարություն Մեսրոպյանն ասաց, որ պատմաբանների հանձնաժողովի ստեղծումը կխախտի ՀՀ անկախության հռչակագիրը, Սահմանադրությունը և երկրի ազգային անվտանգության հայեցակարգը։
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։
Թուրքիան երկկողմ հարաբերությունների հաստատաման համար առաջ է քաշում մի շարք նախապայմաններ, մասնավորապես, Հայաստանի կողմից Օսմանյան Թուրքիայում 1915թ. իրագործված Եղեռնի ճանաչմանն ուղղված ջանքերից հրաժարվելը և ղարաբաղյան հիմնախնդրի լուծումը` հօգուտ Ադրբեջանի:
Հարաբերություններում առաջին տեղաշարժերը սկսվեցին 2008 թ.-ի սեպտեմբերի 6-ից, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլը ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով առաջին անգամ ժամանեց Երևան՝ 2010 թ.-ի աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի շրջանակներում Հայաստանի և Թուրքիայի հավաքականների միջև ֆուտբոլային հանդիպումը համատեղ դիտելու նպատակով։ Այցի ընթացքում երկու պետությունների ղեկավարները քննարկեցին երկկողմ հարաբերությունների հաստատման հնարավորությունները։
