Մայիսի 9-ին Հայաստանում և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում նշել են եռակի տոն՝ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի օրը, Շուշիի ազատագրման և Ղարաբաղի պաշտպանության բանակի ստեղծման օրը։
Այդ օրը Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի քաղաքական և ռազմական ղեկավարությունը ծաղկեպսակներ է դրել Հայրենական մեծ պատերազմի և Ղարաբաղի ազատագրական շարժման հերոսների հուշարձաններին, ողջ երկրում տեղի են ունեցել տոնական միջոցառումներ։
Հատկանշական է, որ այս տարի Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը նշել է Հաղթանակի օրը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին հայ ժողովուրդը ռազմաճակատ է ուղարկել 600 հազ. զինվոր, որոնցից 300 հազարը հենց Հայաստանից, իսկ 200 հազարը՝ խորհրդային այլ հանրապետություններից, ևս 100 հազար զինվոր՝ արտասահմանյան երկրներից։ Ռազմական գործողությունների ընթացքում զոհվել է շուրջ 175 հազար հայ։
Պատերազմի տարիներին հայ ժողովուրդը 106 հերոս է ունեցել։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի խոշորագույն զինվորական հրամանատարներն են Խորհրդային միության կրկնակի հերոս, մարշալ Իվան (Հովհաննես) Բաղրամյանը, զրահատանկային զորքի գլխավոր մարշալ Համազասպ Բաբաջանյանը, ավիացիայի մարշալ Սերգեյ Խուդյակովը (Արմենակ Խամփերյանց), ԽՍՀՄ նավատորմի ծովակալ Իվան Իսակովը։ Հայ ժողովուրդը պատրաստել և ռազմաճակատ է ուղարկել վեց մոտոհրաձգային դիվիզիա, իսկ Թամանյան 89-րդ դիվիզիան հասել է մինչև Բեռլին։
Բացի այդ հայերը մասնակցել են պարտիզական շարժումներին ֆաշիստական Գերմանիայի կողմից օկուպացված տարածքներում, ինչպես նաև թշնամու թիկունքում ակտիվորեն մասնակցել են գերմանական զորքի ջախջախմանը:
Հայրենական մեծ պատերազմի ռազմաճակատներում հայ ժողովրդի հերոսական պայքարի տրամաբանական շարունակությունը դարձավ Ղարաբաղի ազատագրական շարժումը։
Մասնավորապես, 1992 թ.-ի մայիսի 9-ին Ղարաբաղի Շուշի քաղաքում ազատագրման հերոսական գործողությունն արժանի է իր ուրույն տեղը զբաղեցնել ռազմագիտության դասագրքերում։ Այս և հետագա հերոսական մարտերում ձևավորվել և ամրապնդվել է հաղթական ղարաբաղյան բանակը։-0-
