416.73
4.22
388.6
+11
Եղանակը Երևանում
Հայ
00:28 | 10 Հուլիսի 2016
Ծիրան` հայկական «ոսկի»` հասանելի բոլորին
Ծիրանը` դարման հիվանդությունների դեմ
Ծիրանը կամ «հայկական միրգը» (prunus armeniaca, լատիներեն) Հայաստանի խորհրդանիշներից մեկն է, այն առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցնում ազգային մշակույթում։ Այս մասին են վկայում հայկական պոեզիայում, գրականության, թատերագրության, երաժշտության ոլորտում ծիրանենու և նրա պտուղների մասին բազմաթիվ հիշատակությունները։ Ծիրանը մեր երկրի ինքնատիպ այցեքարտն է, որը զգալիորեն բարձրացնում է Հայաստանի խոհարարական գրավչությունը օտարերկրացիների և սփյուռքի շրջանում։

Թարմ ծիրանն անվնաս է բոլորի համար, անգամ նրանց, ովքեր ունեն ավելորդ քաշ, քանի որ 100 գրամ ծիրանում կա ընդամենը 42 կկալ։ Ծիրանը հարուստ է В, С, Н, Е, Р խմբի վիտամիններով, А պրովիտամինով, երկաթով, արծաթով, կալիումով, մագնիումով, ֆոսֆորով։ Ծիրանի սիստեմատիկ օգտագործումը թույլ է տալիս կանխել վահանաձև գեղձի հիվանդությունները։ Ծիրանը պարունակում է նաև պեկտին, որն ունակ է օրգանիզմից հանել տոկսիկ նյութերն ու խոլեստերինը։

Ծիրանը բարձրացնում է հոմեգլոբինի մակարդակը, ինչը նպաստում է իմունիտետի ամրապնդմանը։ Ծիրանը բարենպաստ է ազդում նաև արյան գոյացման գործընթացի վրա, ինչը հատկապես կարևոր է սակավարյունությամբ տառապող մարդկանց համար։ Ծիրանի կանոնավոր օգտագործումը օգնում է լավացնել հիշողությունը և ակտիվացնում է գլխուղեղի աշխատանքը։

абрикос
Ծիրանի կոմպոտ` հեղուկ ոսկի

Ամբողջ տարի ծիրանը վայելելու համար կարելի է այս հրաշք պտղից պատրաստել կոմպոտ, որի համար օգտագործում են հասած, ամուր պտուղները` հեռացնելով կորիզը, քանի որ երկար պահելու դեպքում կորիզներում կուտակվում է կապտաթթու։

«Նովոստի–Արմենիա» գործակալությունն առաջարկում է ծիրանի կոմպոտի պատրաստման ամենահայտնի բաղադրատոմսը։ Երեք կիլոգրամ ծիրանի համար հարկավոր է 1 լիտր ջուր և 900 գրամ շաքարավազ։ Ծիրանը հարկավոր է լվանալ, հեռացնել կորիզն ու թաղանթը։ Լիտրանոց բանկաների ստերիլիզացիայից հետո ավելացնում են ծիրանի  կտորներ։

Առանձին պատրաստվում է քաղցր սիրոպը, որը լցնում են ծիրանի վրա։ Այնուհետև ստերիլ կափարիչներով փակած բանկաները ստերիլիզացվում են տաք ջրով կաթսայի մեջ մոտ 8 րոպե։ Այնուհետև հարկավոր է բանկաները հանել եռման ջրի միջից և ծածկել ծածկոցով մինչև սառչելը։ 

абрикосовый компот

Լուսանկարը` Kulinaria.ru

Ծիրանի կոնֆիտյուր՝ լավագույն աղանդերը

Ծիրանի կոնֆիտյուրն, անխոս, նրբաճաշակ աղանդեր է: Ընդ որում, այն կարելի է ոչ միայն ճաշակել, այլ նաև օգտագործել խմորեղենի մեջ` որպես շերտ, դրանով լցոնել բուլկիները և կարկանդակը:

«Նուրբ» կոնֆիտյուր պատրաստելու համար հարկավոր է վերցնել մեկ կիլոգրամ ծիրան, 800 գրամ մանր շաքարավազ, 20 գրամ պեկտին: Կորիզներից մաքրված ծիրանների վրա հարկավոր է լցնել շաքարավազը և թողնել 4 ժամ, ապա եփել մարմանդ կրակի վրա և, անընդհատ խառնել, մինչ եռալը: Հարկավոր է այն եռացնել հինգ րոպա, ապա սառեցնել չորս ժամ: Ստացված զանգվածը պետք է ևս մեկ անգամ եփել 10 րոպե՝ ավելացնելով պեկտինը: Վերջնական, պատրաստի տեսք հաղորդելու համար հարկավոր է զանգվածը հարիչով հարել՝ մինչ միատարր զանված ստանալը, ապա դնել սառնարան:

абрикосовый конфитюр.jpg

Լուսանկարը`i.ytimg.com

Ծիրանի պտղահյութ՝ ոսկեգույն և անուշաբույր

Ծիրանի պահածոյացման ամենատարածված միջոցներից է պտղահյութի պատրաստումը: Մեկ-մեկուկես կիլոգրամ հասած ծիրանին ավելացվում է 400 գրամ շաքարավազ, 1-2 փաթեթ վանիլ, լիմոնի աղ՝ դանակի եզրով:

Կորիզներից մաքրված ծիրանը հարկավոր է խաշել մարմանդ կրակի վրա այնքան ժամանակ, մինչև այն հյութ արտադրի: Կարելի է ավելացնել կես բաժակ ջուր և պարտադիր խառնել, ապա մաքրել թաղանթը և անցկացնել մաղի միջով:

абрикосово повидло.jpg

Լուսանկարը` i.ytimg.com

Ծիրանաչիր` սրտի լավագույն ընկերը

Ոչ պակաս արժեքավոր են ծիրանից պատրաստվող չրերը: Եթե ծիրանաչրի մի տեսակը պատրաստվում է `ծիրանը կտրելով և մշակելով, ապա մեկ այլ տեսակ «պատրաստվում» է ծառի վրա: Հօգուտ վերջինիս՝ կարելի է նշել, որ նրանում կա ավելի շատ կալիում, իսկ դա նշանակում է, որ այն ավելի օգտակար է սիրտ–անոթային հիվանդությունների դեպքում։

Մշակած ծիրանաչրի համար հարկավոր է ընտրել խոշոր, քաղցր, մսալի ծիրաններ: Լվացած և կորիզից մաքրած ծիրանը կարելի է չորացնել ինչպես սկուտեղի վրա` հենց կիզիչ արևի ճառագայթների տակ՝ սկուտեղը ծածկելով մառլյայով, այնպես էլ հատուկ չորացնող սարքերում:

абрикосовая курага (чир).jpg

Լուսանկարը` SovetClub

Ծիրանի օղի՝ խմիչք և նախուտեստ մեկ սրվակում

Ոգելից խմիչքի սիրահարները անուշադրության չեն մատնի ծիրանի օղին: Խելամիտ չափաբաժիններով օգտագործելու դեպքում այն ոչ միայն համեղ է, այլև օգտակար:

Մեկ կիլոգրամ ծիրանի համար հարկավոր է վերցնել մեկ լիտր սպիրտ և 75 գրամ շաքարավազ: Հասած ծիրանները հարկավոր է մաքրել կորիզներից և թաղանթից ու անցկացնել խոշոր մաղով: Ստացված զանգվածը լցնում են ապակե տարայի մեջ, վրան ավելացնում սպիրտը, շաքարավազը և խառնում:

Հեղուկը հարկավոր է ծածկել կափարիչով և թողնել, որ խմորվի: Ապա ստացված զանգվածը պետք է  զտել և լցնել շշերի մեջ:

абрикосовый самогон водка.jpg

Լուսանկարը`samogonpril