Գենետիկները տվյալներ են բացահայտել, որ հայոց լեզուն իսկապես հնդեվրոպական խմբի մաս է կազմում

30.12.2024, 14:05
Նոր տվյալները հաստատում են վարկածները հնդեվրոպական լեզուների խմբի ծագման մասին, որում ներառված է նաև հայերենը
Գենետիկները տվյալներ են բացահայտել, որ հայոց լեզուն իսկապես հնդեվրոպական խմբի մաս է կազմում

ԵՐԵՎԱՆ, 30 դեկտեմբերի․/Նովոստի–Արմենիա/․ Գենետիկների միջազգային թիմը լայնածավալ ուսումնասիրություն է իրականացրել բրոնզեդարյան պոպուլյացիաների գենոմների վերաբերյալ և բացահայտել է գենետիկ բաժանում Արևելյան և Արևմտյան Միջերկրական ծովի բնակչության միջև՝ կապված տափաստանային միգրացիայի տարբեր ալիքների հետ:

Նոր տվյալները հաստատում են վարկածները հնդեվրոպական լեզուների խմբի ծագման մասին, որում ներառված է նաև հայերենը։

Ինչպես գրում է «Наука» հրատարակությունը, հետազոտությունն ընդգրկում է 13 երկրի 2403 հնագույն գենոմ։ Հաստատվել է, որ Արևելյան Միջերկրական ծովում Հունաստանի և Հայաստանի բնակչությանը գրեթե ամբողջությամբ փոխարինել են «տափաստանային մարդիկ»՝ «Յամնայա» կոչվող մշակույթի ներկայացուցիչները։

Այս ավելի հին մշակույթը (մոտ մ.թ.ա. 3500–2500թթ․) գոյություն է ունեցել Պոնտիկ-կասպյան տափաստանում (ժամանակակից Ուկրաինայի Ռուսաստանի և Ղազախստանի հյուսիս)։ «Յամնայա» մշակույթի ներկայացուցիչներն առաջինն էին, որ ընտելացրեցին ձիերին, օգտագործեցին կառքեր և վարում էին ակտիվ քոչվորական ապրելակերպ։

Գիտնականները բացահայտել են գենետիկ և մշակութային հստակ բաժանում արևմտյան և արևելյան միջերկրածովյան պոպուլյացիաների միջև, որը համապատասխանում է տարբեր լեզվական ճյուղերի մասին վարկածներին, ինչպիսիք են իտալա-կելտականը ​​և հունա-հայերենը:

Հունաստանում տափաստանային ազդեցությունը համընկնում է միկենյան քաղաքակրթության ծաղկման (մ.թ.ա. XV-XIII դդ.), իսկ Հայաստանում՝ Կուր-Արաքսյան մշակույթի անկման (մ.թ.ա. IV-III հազարամյակ) և Թրիալեթի մշակույթի առաջացման (մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակի սկզբին) հետ:

Այս արդյունքներն առանցքյաին տվյալներ են ներկայացնում հին աշխարհի միգրացիաների և լեզվական խմբերի ուսումնասիրության համար՝ հաստատելով կապ գենետիկայի և լեզվաբանության միջև։