ԵՐԵՎԱՆ, 4 սեպտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. Համաշխարհային բժշկության պատմության մեջ առաջին անգամ Իսլայելի գիտնականներին հաջողվել է հաղթել ամենաանկանխատեսելի և մինչ այժմ անբուժելի հիվանդություններից մեկը՝ Ալցհայմերի հիվանդությունը կամ ծերունական թուլամտությունը: Եվ չնայած Ալցհայմերի հիվանդության դեմ արդյունավետ դեղորայքի մշակումներ կատարվում են արդեն վաղուց՝ դեղորայքի կլինիկական հետազոտությունների 99 տոկոսը ավարտվում էր անհաջողությամբ: Իսկ իսրայելցի գիտնականները ստեղծել են նոր դեղորայք, որը արդյունավետ է եղել նույնիսկ քիչ չափաբաժիններով, հաղորդում է
imta.co.il-ը:
Հրապարակված հաշվետվության տվյալների համաձայն, իսրայելցիների կողմից ստեղծված դեղորայքը լիովին կանգնեցնում է ուղեղի դեգեներատիվ փոփոխությունները: Խոսքը նոր դեղորայքի նախակլինիկական փորձարկման ավարտի մասին է, որը գրանցել է գրեթե 100 տոկոսանոց ապաքինում՝ մինչ այժմ անբուժելի և թուլամտության առավել տարածված տարատեսակից:
Այս պահի դրությամբ նոր դեղամիջոցը հաջողությամբ անցել է նախակլինիկական փորձարկումների բոլոր փուլերը: Ինչպես հայտնում է իսրայելական Haaretz թերթը, սկզբում դեղորայքը փորձարկվել էր նեյրոնների արտատնկված կուլտուրաների վրա: Դեղամիջոցի չնչին չափաբաժինը կարողացել է կանխարգելել օքսիդատիվ սթրեսի քայքայիչ բնութագրիչների (վերջիններս Ալցհայմերի բաղկացուցիչներն են) ենթարկված նյարդային բջիջների և ճնշել այդ հիվանդության զարգացման հատկանիշ համարվող բետաամիլոիդային սպիտակուցները:
Ապա Ալցհայմերի հիվադությունից բուժվել են բոլոր փորձարարական մկները. նոր դեղորայքի շնորհիվ, մկների մոտ լիովին վերացել են հիվանդության ախտանիշները, իսկ նրանց ճանաչողական ունակությունները համեմատելի են դարձել առողջ կենդանիների ցուցանիշների հետ:
Իսրայելցի գիտնականների ստեղծած դեղորայքի թիրախը բետաամիլոիդ սպիտակուցներն են: Դեղամիջոցը արդյունավետ կերպով քայքայում է բետաամիլոիդների կուտակումները, որոնք խոչընդոտում են նյարդային բջջիջներով տվյալների փոխանցումը, և միաժամանակ ակտիվացնում է հատուկ սպիտակուցներ, որոնք պաշտպանում են նեյրոններին Ալցհայմերին բնորոշ տարատեսակ նյութերից:
Լաբորատոր փորձերի ընթացքում գիտնականներին բոլոր մակարդակներում հաջողվել է պահպանել նեյրոնները, որոնք կմահանային օքսիդատիվ սթրեսի կամ բետա-ամիլոիդների ներկայության պարագայում:
«Այդ բջիջները կենսունակ են դարձել նույնիսկ նյութի ցածր խտության դեպքում»,- ստացված արդյունքներն է մեկնաբանել հետազոտական խմբի անդամ, Բար Իլան համալսարանի քիմիայի պրոֆեսոր Բիլհա Ֆիշերը:
Նոր դեղամիջոցը նա մշակել է Թել Ավիվի համալսարանի պրոֆեսոր նյարդաբան Դանիել Օֆենի հետ գործակցությամբ:
Մինչ այս պահն Ալցհայմերի հիվանդության բուժումը չափազանց բարդ էր դրա բազմաշերտ լինելու պատճառով: Եթե նույնիսկ դրա դեմ պայքարում ինչ-որ առաջընթաց էլ կար, ապա այն վերաբերում էր միայն դրա վաղ ախտորոշմանը և հիվանդության ընթացքի դանդաղեցմանը:
Ալցհայմերի հիվանդությունը, որպես կանոն, հայտնաբերվում է 65 տարեկանից բարձր մարդկանց մոտ: Ըստ վիճակագրության, 2006 թվականին հիվանդների թիվը կազմում էր 26 միլիոն 600 հազար ամբողջ աշխարհում, իսկ մինչև 2050 թվականը նրանց թիվը կարող է չորս անգամ ավելանալ:
Հիվանդության վաղ փուլերում առաջանում է կարճատև հիշողության շեղում, ավելի ուշ կորում է նաև երկարաժամկետ հիշողությունը: Օրգանիզմի ֆունկցիաների աստիճանական ախտահարումը հանգեցնում է մահվան: Ալցհայմերի հիվանդությունը վաղ փուլերում վատ է ախտորոշվում: Ախտորոշումը պարզելուց հետո կյանքի միջին տևողությունը կազմում է 7 տարի, 3 տոկոսից պակաս հիվանդներն են ապրում ավելի քան 14 տարի:
«Անհրաժեշտ է հիշել, որ Ալցհայմերի հիվանդությունը սկսվում է ախտորոշումը դնելուց դեռ 20 տարի առաջ,- հավելում է իր պատմությունը պրոֆեսոր Բիլհա Ֆիշերը: - Այդ իսկ պատճառով ես վստահ եմ, որ վաղ ախտորոշման առաջընթացին զուգընթաց մենք մեր դեղամիջոցի օգնությամբ կկարողանանք ոչ միայն դանդաղեցնել Ալցհայմերի հիվանդությունը և բուժել, այլ նաև կանխարգելել այն: Դա հսկայական նվաճում կլինի այդ մահացու հիվանդության դեմ պայքարում»: -0-
