Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Բեrնար Ֆասիեն (Ֆրանսիա), Իգոր Պոպովը (ՌԴ) և Ռոբերտ Բրադտկեն (ԱՄՆ) տարածաշրջան կատարած այցից հետո երկուշաբթի հայտարարությամբ են հանդես եկել, որում կոչ են արել Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանին և Իլհամ Ալիևին համաձայնության գալ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հիմնարար սկզբունքների հարցում՝ վերջնական կարգավորման վերաբերյալ բանակցությունների անցնելու համար, հաղորդում է ԵԱՀԿ պաշտոնական կայքը։
«Այժմ ճիշտ ժամանակն է քաղաքական կամք ցուցադրելու, որն անհրաժեշտ է խաղաղություն, անվտանգություն և տարածաշրջանի ժողովուրդների միջև հաշտություն հաստատելու համար»,- ասվում է հայտարարության մեջ, հաղորդում է ՌԻԱ Նովոստին։
Փաստաթղթում նշվում է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները հաստատել են վերջին ձևակերպումների հակվածությունը, որոնք առաջարկվում են շրջանակային փաստաթղթի համար, ինչպես նաև հակամարտության խաղաղ կարգավորման որոնումների հարցում համանախագահ երկրների կառավարությունների և համանախագահների հետ աշխատանքի շարունակումը։
ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները տեղեկացնում են, որ հուլիսի 11-18-ն այցելել են Մոսկվա, Վիլնյուս, Բաքու և Երևան։
Համանախագահների՝ տարածաշրջան կատարած այցը հաջորդեց ՌԴ ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովի հուլիսի 7-8-ը կատարած այցին Երևան և Բաքու։ Լավրովը Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներին փոխանցեց ՌԴ նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի անձնական ուղերձն ու ղարաբաղյան կարգավորման վերաբերյալ առաջարկները։ Այդ ժամանակ Լավրովը Երևանում հայտնեց, որ այդ առաջարկները ձևավորվել էին Կազանի հանդիպումից հետո։ ՌԴ ԱԳՆ ղեկավարը նաև նշել էր, որ ՀՀ նախագահը շահագրգռվածություն է ցուցաբերել Ղարաբաղյան հարցում առաջընթացի հասնելու հարցում, և ասել էր, որ ուշադիր կուսումնասիրի առաջարկը և պատասխան կպատրաստի։
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:
Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրին նրան, որ նրանք կորցրեցին վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:
1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրի կնքումից հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց հետևանքով երկու կողմից էլ եղավ շուրջ 25-30 հազար զոհ և մոտ մեկ միլիոն մարդ ստիպված լքեց բնօրրանը:
Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչև այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվականից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան: -0-
