414.33
4.75
386.75
+18
Եղանակը Երևանում
Հայ

Ղարաբաղն արդեն կայացած պետական սուբյեկտ է. քաղաքագետ

16:27
01 Սեպտեմբերի 2011

ԼՂՀ-ն անկախության հռչակման 20 տարվա ընթացքում մեծ ճանապարհ է անցել և արդեն կայացած պետական սուբյեկտ է, հինգշաբթի մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:

ԼՂՀ հռչակման 20-ամյակը նշվում է սեպտեմբերի 2-ին:

«Այսօր մենք հաճախ մոռանում և կորցնում ենք 1988-1994 թթ.-ին տեղի ունեցած իրադարձությունների մասշտաբը, դարակազմիկ նշանակությունն ու կարևորության աստիճանը: Իսկ իրականում հրաշք է տեղի ունեցել: Փոքր տարածաշրջանն անկախություն հռչակեց այն պայմաններում, որոնք թվում էր, թե անհնարին էին դարձնում այդ իրադարձությունը: Ի դեպ, այս փոքր տարածաշրջանը ստիպված էր դիմադրել վեցմիլիոնանոց բնակչություն ունեցող պետությանը, որի ռեսուրսներն այն ժամանակ մի քանի անգամ գերազանցում էին Ղարաբաղի և Հայաստանի ռեսուրսներին», - ասաց Իսկանդարյանը:

Քաղաքագետի խոսքերով՝ ամենազարմանալին այն է, որ արդեն 20 տարի է՝ Ղարաբաղը ղարաբաղցիների կողմից լիովին վերահսվող տարածաշրջան է մնում:

«Ղարաբաղը դիմակայեց: Այս տարիների ընթացքում այնտեղ տարատեսակ ինստիտուտներ ձևավորվեցին, նույնիսկ իշխանության ռոտացիա տեղի ունեցավ: Իհարկե ԼՂՀ-ում, ինչպես ցանկացած այլ պետությունում, կան խնդիրներ, սակայն Ղարաբաղն արդեն կայացած սուբյեկտ է՝ իր Սահմանադրությամբ, օրենսդրությամբ, բանակով և որ ամենակարևորն է՝ այնտեղ ապրում են մարդիկ, ովքեր ծնվել և չափահաս են դարձել արդեն անկախ ԼՂՀ-ում, որն, իհարկե, ճանաչված չէ, սակայն այդ մարդիկ ապրում են ԼՂՀ-ի գոյության գիտակցմամբ», - ընդգծեց նա:

Իսկանդարյանի խոսքերով՝ կարելի է նշել, որ «ԼՂՀ-ն ընդհանուր մարմին ունի Հայաստանի հետ» (նույն դրամական համակարգը, փոխկապակցված բանկային համակարգ, տնտեսական փոխներթափանցում, օրենսդրությունների ներդաշնակություն և այլն), սակայն չի կարելի ասել, թե Հայաստանը ԼՂՀ-ի քաղաքականության վրա լիարժեք և անվիճելի ազդեցություն ունի: «Մենք նույնիսկ հակառակի վկաներն ենք եղել, երբ ղարաբաղյան հարցը կարող էր պաշտոնանկ անել Հայաստանի նախագահին», - ասաց քաղաքագետը:

Քաղաքագետը նշեց, որ ապրած ամեն տարին ամրապնդում է Ղարաբաղի ստատուս-քվոն: «Ղարաբաղին այսօր հարկավոր է չպարտվել, նրան, ասենք, պետք չէ գրավել Բաքուն, այլ պետք է պարզապես դիմակայել», - ավելացրեց նա:

Ինչպես հավելեց Իսկանդարյանը, բնականաբար 20 տարվա ընթացքում եղել են նաև սխալներ, «որոնք անհնար է թույլ չտալ», սակայն եթե համեմատենք ղարաբաղյան հակամարտությունը աշխարհում գոյություն ունեցող այլ հակամարտությունների հետ, ապա հարկավոր է ընդգծել, որ Ղարաբաղի տարբերակը լավագույններից մեկն է:

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:

Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրին նրան, որ նրանք կորցրեցին վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:

1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրի կնքումից  հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց հետևանքով երկու կողմից էլ եղավ շուրջ 25-30 հազար զոհ և մոտ մեկ միլիոն մարդ  ստիպված լքեց բնօրրանը:

Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչև այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվականից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան: -0-

Ծանոթացեք լուրերին առաջինն ու քննարկեք դրանք մեր Telegram-յան ալիքում

Partners News
ԱՌԿԱ գործակալություն
Բաժնի այլ նյութեր
22:51
07 Հունիսի 2023
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Թուրքիայի նորանշանակ ԱԳ նախարարի հետ
Կողմերն արտահայտել են իրենց պատրաստակամությունը շարունակել աշխատել երկու երկրների միջև հարաբերությունների ամբողջական կարգավորման ուղղությամբ
11:48
07 Հունիսի 2023
Փաշինյանն աշխատանքային այցով մեկնել է ՌԴ
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հունիսի 7-9-ն աշխատանքային այցով մեկնել է Ռուսաստանի Դաշնություն
14:15
06 Հունիսի 2023
Փոխվարչապետը ԵՄ պաշտոնյայի հետ քննարկել է Երասխ-Ջուլֆա-Մեղրի-Հորադիզ երկաթուղային հաղորդակցության վերականգման հեռանկարները
Քննարկվել են նաև սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի հետագա աշխատանքների հետ կապված հարցեր
16:02
05 Հունիսի 2023
Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների քննարկումները կմեկնարկեն հունիսի 12–ին Վաշինգտոնում. ԱԳՆ
Հայաստանն ու Ադրբեջանը հարաբերությունների հաստատման ու խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունները կշարունակեն արտաքին գործերի նախարարների մակարդակով
11:42
05 Հունիսի 2023
Հնարավոր է` մինչև տարեվերջ ունենանք խաղաղության պայմանագիր. ԱԽ քարտուղար (ՎԻԴԵՈ)
Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը չի բացառում, որ մինչև տարեվերջ կարող է կնքվել խաղաղության պայմանագիրը. ՎԻԴԵՈ
15:27
01 Հունիսի 2023
Եթե Բաքու-Ստեփանակերտ երկխոսությունը տեղի չունենա, խնդիրը չի լուծվելու, այլ տարբերակը ցեղասպանությունն է. Ալեն Սիմոնյան (ՎԻԴԵՈ)
Ալեն Սիմոնյանը հայտարարել է, որ եթե Բաքու-Ստեփանակերտ երկխոսությունը տեղի չունենա, խնդիրը չի լուծվելու, այլ տարբերակը ցեղասպանությունն է. ՎԻԴԵՈ
13:10
01 Հունիսի 2023
Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերը կքննարկեն հայ–ադրբեջանական սահմանի հատման կարգը
Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերը կքննարկեն հայ–ադրբեջանական սահմանի հատման կարգը
00:00
29 Մայիսի 2023
Փաշինյանը շնորհավորել է Էրդողանին Թուրքիայի նախագահի պաշտոնում վերընտրվելու կապակցությամբ
Փաշինյանը շնորհավորել է Էրդողանին վերընտրվելու կապակցությամբ
01:10
26 Մայիսի 2023
Ի՞նչ են պայմանավորվել Պուտինը, Փաշինյանն ու Ալիևը Մոսկվայում. ավարտվել են եռակողմ բանակցությունները Մոսկվայում
Ի՞նչ են պայմանավորվել Պուտինը, Փաշինյանն ու Ալիևը Մոսկվայում. ավարտվել են եռակողմ բանակցությունները Մոսկվայում
23:47
25 Մայիսի 2023
Մոսկվայում մեկնարկել է Փաշինյան-Պուտին-Ալիև հանդիպումը
Մոսկվայում մեկնարկել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի եռակողմ հանդիպումը
23:37
25 Մայիսի 2023
Փաշինյան. ՀՀ-ն պատրաստ է սկսել տարածաշրջանի բոլոր տրանսպորտային, տնտեսական կապերն ու հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը
Հայաստանը շահագրգռված է տարածաշրջանում տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակմամբ, ասել է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ժամանակ
21:11
25 Մայիսի 2023
Փաշինյանն ու Ալիևը վեճի բռնվեցին Եվրասիական տնտեսական խորհրդի նիստի ժամանակ. լեզվակռվին միջամտեց Պուտինը (ՎԻԴԵՈ)
Փաշինյանի և Ալիևի միջև լեզվակռիվ տեղի ունեցավ Եվրասիական տնտեսական խորհրդի նիստի ժամանակ. լեզվակռվին միջամտեց Պուտինը. ՎԻԴԵՈ