Հայ վերլուծաբանների և լրագրողների հիմնական սխալն այն է, որ նրանք չափազանցնում են միջնորդների դերը ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցում, ասաց Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:
«Միջնորդներն այն կառույցներն են, անձինք կամ կազմակերպությունները, որոնք դաշտ են տրամադրում, որպեսզի այդ դաշտում հակամարտող կողմերը պայմանավորվածություն ձեռք բերեն: Եթե հակամարտող կողմերը չեն կարողանում պայմանավորվածության հասնել, միջնորդները չեն կարող դա անել նրանց փոխարեն: Մեր փոխարեն Ռուսաստանը, Ֆրանսիան և Ամերիկան չեն կարող պայմանավորվել», - հինգշաբթի լրագրողներին ասաց Իսկանդարյանը:
Քաղաքագետն ընդգծեց, որ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները նախատեսված են ոչ թե կողմերին խաղաղության հարկադրելու, այլ կողմերին բանակցություններ անցկացնելու հնարավորություն տրամադրելու համար, սակայն կողմերը դրան պատրաստ չեն:
Իսկանդարյանն ավելացրեց, որ հակամարտության կարգավորման հարցում իրավիճակը կարող է փոխվել կամ դրսից միջնորդների ճնշման, կամ Երևանի և Բաքվի կողմից իրական փոխզիջումների հասնելու դեպքում:
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:
Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրին նրան, որ նրանք կորցրեցին վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:
1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրի կնքումից հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց արդյունքում երկու կողմից էլ եղավ շուրջ 25-30 հազար զոհ և մոտ մեկ միլիոն մարդ ստիպված լքեց բնօրրանը:
Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչև այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվականից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան: -0-
