Ղարաբաղի վերաբերյալ ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեայի դրական որոշումը կառուցողական ազդեցություն չի ունենա ղարաբաղյան հարցի վրա. քաղաքագետ

ԵՐԵՎԱՆ, 31 օգոստոսի. /Նովոստի-Արմենիա/. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեայի դրական որոշումը Ղարաբաղի վերաբերյալ կառուցողական ազդեցություն չի ունենա ղարաբաղյան կարգավորման վրա, երեքշաբթի լրագրողներին ասաց ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Մարկարովը։

Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների հաղորդմամբ, Բաքուն սեպտեմբերի 9-ին ՄԱԿ-ի ԳԱ 65-րդ նստաշրջանի քվեարկությանը կներկայացնի «Միջազգային հումանիտար իրավունքի և միջազգային չափորոշիչների նորմերի պահպանումը մարդու իրավունքների ոլորտում Ադրբեջանի օկուպացված տարածքներում» բանաձևի նախագիծը։

Ինչպես կարծում է քաղաքագետը, ԵՄ երկրների մեծամասնությունը, ԱՄՆ-ն և Հայաստանի դաշնակիցները ՀԱՊԿ շրջանակներում կամ չեզոք դիրքորոշում կդրսևորեն, կամ առհասարակ չեն քվեարկի այդ փաստաթղթի օգտին, դրան կողմ կլինեն միայն մահմեդական աշխարհի երկրները։

«Հայաստանի դիրքորոշումը կկայանա նրանում, որ նմանատիպ որոշումը կառուցողական ազդեցություն չունենա բանակցային գործընթացի վրա, որն անցնում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափով և միակ հնարավորն է իրավիճակի կարգավորման համար»,- ասաց Մարկարովը։

Ըստ նրա, ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորումը Մինսկի խմբի ձևաչափի շրջանակներում է, և բանակցությունների տեղափոխումը միջազգային այլ հարթակ կարող է միայն վնասել գործընթացին։

Միաժամանակ, ըստ նրա, ՄԱԿ-ի որոշումը թեև առանձնապես ողբերգություն  չի դառնա Հայաստանի համար, այնուամենայնիվ, նախազգուշացում կդառնա նմանատիպ փաստաթղթերը միջազգային կազմակերպությունների քննարկման ներկայացնելը կանխելու անհրաժեշտության մասին։

Քաղաքագետ Երվանդ Բոզոյանն իր հերթին կարծում է, որ բանաձևի քննարկումը չպետք է անհանգստություն առաջացնի, քանի որ նման որոշումներ ավելի վաղ արդեն ընդունվել են։ «Մեզ համար ավելի կարևոր է, որ հիմնական գործընկերներն այդ գործընթացում միշտ կառուցողական մոտեցում դրսևորեն, և հույս ունեմ, որ այս անգամ նրանք նույնպես կպահպանեն իրենց կառուցողական դիրքերը»,- ասաց Բոզոյանը։

Ինչ վերաբերում է հնարավոր ադրբեջանամետ որոշմանը, ապա, ինչպես կարծում է քաղաքագետը, դրանում պետք չէ մեծ ողբերգություն տեսնել, քանի որ Իսրայելի վերաբերյալ ՄԱԿ-ում ավելի քան 100 բավական կոշտ որոշումներ են ընդունվել, «սակայն Իսրայելն առայսօր բարգավաճում է և որևէ խոչընդոտներ չի տեսնում»։

Նրա խոսքերով, Հայաստանը չպետք է խուճապի մատնվի և ավելորդ գործողություններ կատարի, այլ հարց է ռազմական գործողությունների վերսկսման դեպքում։

«Եթե Ադրբեջանն այս քայլին գնա, ապա Հայաստանը պետք է ճանաչի Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը, նրա հետ ռազմական պայմանագիր կնքի և հրապարակավ հայտարարի, որ ուղղակիորեն սատարում է ԼՂՀ պաշտպանությանը»,- ասաց Բոզոյանը։

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:

Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրին նրան, որ նրանք կորցրեցին վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:

1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրի կնքումից  հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց արդյունքում երկու կողմից էլ եղավ շուրջ 25-30 հազար զոհ և մոտ մեկ միլիոն մարդ  ստիպված լքեց բնօրրանը:

Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչ այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվականից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան: -0