XIX դարում տեղի ունեցած ռուս-թուրքական պատերազմների ընթացքում զոհված ռուսական բանակի 156 սպաների մարմինների ամփոփման վայրում հիմնադրված Պատվո բլուրն օրական ավելի քան 2 հազար այցելու է ունենում, «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությանը տեղեկացրեցին «Պատվի գործ» ռուս-հայկական բարեգործական կազմակերպությունից՝ հղում անելով բլրի մոտ գտնվող Սրբ. Արխիստրատիգ Միխայիլի մատուռի վերակացու Հրաչ Գալոյանին:
Օգոստոսի 27-ին լրացավ մեկ շաբաթ այն օրից, երբ Ռուսաստանի և Հայաստանի նախագահներ Դմիտրի Մեդվեդևն ու Սերժ Սարգսյանը բացեցին Գյումրիում գտնվող Պատվո բլուր ռուսական զինվորական գերեզմանոցը: Անցած շաբաթվա ընթացքում մարդիկ անընդհատ թարմ ծաղիկներ են դրել բլրի վրա:
«Պատվո բլուրը» զինվորական գերեզմանոց է՝ հիմնված 1856 թ.-ին որպես հուշարձան Կովկասյան կորպուսի գլխավոր հրամանատար, գեներալ Նիկոլայ Մուրավյովի կարգադրությամբ: Առաջին հուղարկավորությունը վերագրվում է 1856 թ.-ին: Այն ժամանակ հենց դրա կողքին կառուցվել է ռուսական ուղղափառ մատուռ՝ որպես զոհվածների հրաժեշտի վայր, որը օծվել է 1886 թ.-ին: 1920 թ.-ին խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո մատուռը փակվել է, իսկ 1980-ականներին մատուռը ռուս-հայկական բարեկամության թանգարան է եղել:
Մատուռը տուժել է 1988 թ.-ի ավերիչ երկրաշարժի հետևանքով, և թանգարանը դադարել է գործել: Այժմ այն Նիկոլայ Լուսավորիչ Հրաշագործի ժամատուն-մատուռն է, որը վերանորոգվել է Պատվո բլրի վերաստեղծման շրջանակներում:
Հուշահամալիրի վերականգնման ընթացքում տեղադրվել է քանդակագործ Բորիս Միկեշինի 13 մետրանոց կոթողի պատճենը, որը նվիրված է 1828, 1855 և 1877 թթ.-ին Կարսի բերդի գրավման ժամանակ զոհված ռուս սպաների հիշատակին: Հուշարձանը տեղադրվել է 1910 թ.-ին Կարսում, իսկ 1918 թ.-ին՝ Կարսը Թուրքիային հանձնելուց հետո, հուշարձանն ոչնչացվել է թուրքերի կողմից: Քանդակագործ Յուրի Մինասյանի կողմից վերաստեղված կոթողը տեղադրվել է 2010 թ.-ի մարտի 31-ին:
«Պատվո Բլուր» հուշահամալիրի վերականգնման գաղափարի հեղինակը ՀՀ-ում ՌԴ արտակարգ և լիազոր դեսպան Վյաչեսլավ Կովալենկոն է, գաղափարին աջակցում են երկու երկրների ղեկավարները: Նախագիծն իրականացվում է ՌԴ Ուլյանովսկի մարզի աջակցությամբ:
Վերականգնմանն աշխատանքները համակարգելու նպատակով 2009 թ.-ի հոկտեմբերին ստեղծվել է աշխատանքային խումբ՝ հասարակական գործիչ, Համահայկական միջազգային երիտասարդական կենտրոնի նախագահ Անդրանիկ Նիկողոսյանի ղեկավարությամբ:
Կազմակերպչական հարցերի լուծման նպատակով նոյեմբերի սկզբին հիմնվել է «Պատվի գործ» ռուս-հայկական բարեգործական կազմակերպությունը, որի համանախագահներն են Հայաստանում Ռոսսոտրուդնիչեստվոյի ներկայացուցչության ղեկավար Վիկտոր Կրիվոպուսկովը և «Պատվո Բլրի» վերականգնման հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Նիկողոսյանը:-0-
Հուշահամալիրը վերականգնվել է Ուլյանովսկում բնակվող ճարտարապետ Օլեգ Վլադիմիրովի նախագծով:
«Գյումրիի «Պատվո բլուրը» և ձեր երկրում գտնվող այլ հուշարձաններ վկայում են ռուս ուղղափառ եղբայրներին հայ ժողովրդի երախտագիտության մասին», - հայտարարել է Մոսկվայի և Համայն Ռուսիո Պատրիարք Կիրիլը, ով 2010 թ.-ի մարտի 16-18-ը գտնվում էր Հայաստանում:
Վերաստեղծված հուշահամալիրի բացման կապակցությամբ հայկական փոստը շրջանառության մեջ է դրել «Պատվո բլուր» փոստային նամականիշն ու գեղաթերթիկը:-0-
