Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացը որոշ առումով ձախողվել է. քաղաքագետ

Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կաևգավորման բանակցային գործընթացը վտանգված է և որոշ առումով ձախողվել է, հինգշաբթի լրագրողներին ասաց քաղաքագետ, ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղի տնօրեն Ալեքսանդր Մարկարովը՝ մեկնաբանելով ղարաբաղա-ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցած միջադեպը:

Հունիսի 18-ին Չայլու գյուղի մերձակայքում Ադրբեջանից ԼՂՀ տարածք է ներխուժել զինված հետախուզական խմբավորում: Սահմանն անցած ադրբեջանցիներին հաջողվել է թափանցել ղարաբաղա-ադրբեջանական զորքերի շփման գոտու հյուսիսարևելյան հատված: Տեղի է ունեցել դիմահար մերձամարտ: Թողնելով մեկ դիակ և զինամթերք` թշնամին հետ է քաշվել: Մարտի արդյունքում հայկական կողմը տվել է չորս զոհ, չորս վիրավոր:

«Բանակցային գործընթացից նմանատիպ ելքը հաստատում է, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է ինչ-որ ռազմական գործողությունների»,- ասաց Մարկարովը՝ միաժամանակ նշելով վերջին ժամանակներս ադրբեջանական կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտման դեպքերի աճը:

Քաղաքագետի կարծիքով՝ սա արդեն բանակցությունների իմիտացիա չէ, ավելի շուտ սա նման է Ադրբեջանի կողմից ավելի վճռական քայլերի պատրաստության, սակայն կարելի է հուսալ, որ շահագրգիռ կողմերից ոչ մեկը թույլ չի տա, որպեսզի այդ գործողություններն ավելի ակտիվ և հարձակողական դառնան:

Մարկարովը նշեց, որ գոյություն ունի վերջին ժամանակներս սահմանին նկատվող ակնհայտ ակտիվացման մի քանի առավել հավանական փաստարկ:

«Հնարավոր է, որ Ադրբեջանը փորձում է դրանով ցույց տալ, որ իրենց  հռետորությունը ոչ միայն հռետորություն է, այլև ավելի կոնկրետ քայլերի գնալու փորձ, մյուս տարբերակը հնարավոր ազդեցությունն է բանակցային գործընթացի վրա, և երրորդը ադրբեջանական կողմի անբավարարվածությունն է Սանկտ Պետերբուրգում տեղի ունեցած եռակողմ բանակցություններից»,- ասաց Մարկարովը:

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին։

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։

1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը։

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-