Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը վտանգի տակ է դնում հայ-թուրքական գործընթացը. թուրք պատգամավոր

12.03.2010, 19:29
Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը վտանգի տակ է դնում հայ-թուրքական գործընթացը. թուրք պատգամավոր
Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը վտանգի տակ է դնում հայ-թուրքական գործընթացը. թուրք պատգամավոր

Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը վտանգի է ենթարկում հայ-թուրքական գործընթացը, կարծում է թուրքական խորհրդարանի պատգամավոր Սուաթ Կինիկլիօղլուն (Suat Kiniklioglu):

«№252 բանաձևը և Շվեդիայի խորհրդարանի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը չի օժանդակում հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավման գործընթացին։ Ճանաչելով Հայոց ցեղասպանությունը՝ երրորդ երկրները կարծում են, թե օգնու՞մ են Թուրքիային։ Ոչ, նրանք լուրջ վտանգի են ենթարկում գործընթացը, և հայ-թուրքական արձանագրությունները կարող են պարզապես կորչել»,- նշեց նա ուրբաթ Երևանում անցկացված ՆԱՏՕ-ի ԽՎ «Ռոուզ Ռոթ» 73-րդ սեմինարի ընթացքում։

ԱՄՆ Կոնգրեսի ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի կողմից Օսմանյան կայսրությունում Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին հայոց ցեղասպանության ճանաչման վերաբերյալ բանաձևը, որն ընդունվեց մարտի 4-ին 23 «կողմ» և 22 «դեմ» ձայնով, արժանացավ հայերի հավանությանը՝ միաժամանակ զայրացնելով Թուրքիային և Ադրբեջանին։ Նախօրեին Հայոց ցեղասպանության փաստը ճանաչեց նաև Շվեդիայի խորհրդարանը։

Կինիկլիօղլուն կարծում է, որ Հայաստանի Սահմանադրական դատարանը, որը հունվարի 12-ին արձանագրությունները ճանաչեց երկրի հիմնական օրենքին համապատասխանող, լուրջ վտանգի է ենթարկում արձանագրությունների «ոգին»։ Հենց այդ պատճառով, ինչպես պարզաբանեց Կինիկլիօղլուն, Թուրքիան դիմել է Շվեյցարիային պարզաբանել Հայաստանի ՍԴ որոշումը։

Միաժամանակ թուրքական խորհրդարանականը նշեց, որ չնայած առկա դժվարություններին, հայ-թուրքական հարաբերությունները ներկայում ավելի լավ մակարդակի վրա են, քան, օրինակ, երկու տարի առաջ։

Մեկնաբանելով ղարաբաղյան հակամարտության հետ կապված իրավիճակը՝ Կինիկլիօղլուն ասաց, որ Թուրքիային չի կարող չհետաքրքրել այդ գործընթացը։

«Մենք չեն կարող խոսել հարաբերությունների բարելավման մասին, երբ մեզ ոչ նորմալ իրավիճակ է շրջապատում։ Պետք է լինի հակամարտության լուծման գոնե ճանապարհային քարտեզ, որպեսզի մենք կարողանանք վավերացնել արձանագրությունները»,- նշեց Կինիկլիօղլուն։

Հայաստանի և Թուրքիայի՝ մինչև վերջին ժամանակները բավականին լարված հարաբերությունները սկսեցին կարգավորվել, երբ երկու երկրի արտգործնախարարներ Էդվարդ Նալբանդյանն ու Ահմեդ Դավութօղլուն հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի համալսարանում ստորագրեցին «Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրությունը» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրությունը»: Փաստաթղթերը ստորագրումից հետո պետք է հավանության արժանանան երկու երկրների խորհրդարանների կողմից:

Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։ Հարաբերությունները բարդացան, երբ Անկարան սկսեց սատարել ադրբեջանական դիրքորոշմանը՝ ղարաբաղյան հարցում, և երբ Թուրքիան կտրուկ արձագանքեց Օսմանյան կայսրությունում 1915թ. հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացին:

Հայոց Ցեղասպանությունը ХХ դարի առաջին ցեղասպանությունն է։ Թուրքիան ավանդաբար մերժում է Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին մոտ մեկուկես միլիոն հայերի զանգվածային ջարդեր իրականացնելու մեղադրանքները և չափազանց ցավագին է վերաբերվում Հայոց Ցեղասպանության հարցի վերաբերյալ Արևմուտքի կողմից արվող քննադատություններին։

Հայոց ցեղասպանության փաստը ճանաչել են բազմաթիվ երկրներ, մասնավորապես, Ուրուգվայը, Լիտվան, Ռուսաստանը, Ֆրանսիան, Իտալիայի խորհրդարանի ստորին պալատը, ԱՄՆ-ի մեծ թվով նահանգներ:-0-