Հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի ձգձգումը կարող է դրա որակական փոփոխությանը հանգեցնել. փորձագետ

24.12.2009, 16:03
Հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի ձգձգումը կարող է դրա որակական փոփոխությանը հանգեցնել. փորձագետ
Հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի ձգձգումը կարող է դրա որակական փոփոխությանը հանգեցնել. փորձագետ

Հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի ձգձգումը կարող է հանգեցնել դրա որակական փոփոխությանը, հինգշաբթի լրագրողներին ասաց քաղաքագետ, Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:

«Գործընթացի ձգձգումը կարող է հանգեցնել ինչպես երկրների ներսում, այնպես էլ արտաքին ուժերի դիրքորոշումներում իրավիճակի որակական փոփոխությունների»,- ասաց Իսկանդարյանը:

Ըստ նրա՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացը կապված է ուժի համաշխարհային կենտրոնների՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի և Եվրոպայի (երբ ԱՄՆ-ն ու Եվրոպան կողմ են նորմալացմանը, իսկ Ռուսաստանը, նվազագույնը, դեմ չէ) շահերի բացառիկ համընկնման հետ, և չի կարելի բացառել, որ արտաքին ուժերի դիրքորոշումները չեն փոխվի երկարաժամկետ հեռանկարում:

Նաև փորձագետի կարծիքով՝ կարող է լրջորեն փոփոխվել հարաբերությունների նորմալացման կողմնակիցների և ընդդիմախոսների հարաբերակցությունը և երկրներում քաղաքական ուժերի դասավորվածությունը: Իսկանդարյանն ընդգծեց, որ Թուրքիան ավելի ոչ միատարր երկիր է, քան Հայաստանը:

Ըստ նրա, չի կարելի ասել, որ «հայ-թորքական հարաբերություների նորմալացման գործընթացը սկսվել է այն բանի համար, որպեսզի հետո դադարեցվի»: Որպես փաստարկ՝ նա բերեց Ռուսաստանի, ԱՄն-ի և Եվրոպայի շահերը, որոնց տվյալ պահին հենց հարաբերությունների նորմալացում է պետք:

Իսկանդարյանը հայտարարեց, որ ստեղծված իրավիճակը հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացի դանդաղեցման ապացույց չի դիտում և որպես վավերացման հավանական ժամկետ՝ նա առաջվա նման համարում է 2010 թ.-ի մարտ-ապրիլը:

Հայաստանի և Թուրքիայի՝ մինչև վերջին ժամանակները բավականին լարված հարաբերությունները սկսեցին կարգավորվել, երբ երկու երկրի արտգործնախարարներ Էդվարդ Նալբանդյանն ու Ահմեդ Դավութօղլուն հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի համալսարանում ստորագրեցին «Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրությունը» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրությունը»: Փաստաթղթերը ստորագրումից հետո պետք է հավանության արժանանան երկու երկրների խորհրդարանների կողմից:

Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։ Հարաբերությունները բարդացան, երբ Անկարան սկսեց սատարել ադրբեջանական դիրքորոշմանը՝ ղարաբաղյան հարցում, և երբ Թուրքիան կտրուկ արձագանքեց Օսմանյան կայսրությունում 1915թ. հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացին:-0-