ԵՐԵՎԱՆ, 3 դեկտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. Թուրքիան, ձգձգելով հայ-թուրքական արձանագրությունների վավերացման գործընթացը, փորձում է հետաձգել ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը, կարծում է Ազգային և ռազմավարական ուսումնասիրությունների հայկական կենտրոնի տնօրեն Ռիչարդ Գիրագոսյանը:
«Թուրքիայի խորհրդարանը կփորձի ձգձգել արձանագրությունների վավերացման գործընթացը մինչև 2010 թ.-ի փետրվար-մարտը, որպեսզի կանխի ապրիլին ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը: Այդ դեպքում ԱՄՆ-ն դժվար թե ապրիլին ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը (ապրիլի 24-ը նշվում է որպես Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օր)՝ համարելով այդ պահը չափազանց «նուրբ» այդ հարցի համար», - ասաց փորձագետը:
Գիրագոսյանը ընդգծեց, որ այժմ Թուրքիայի վրա մեծ ճնշում է գործադրվում ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի կողմից, որպեսզի նա վավերացնի արձանագրությունները, և դեկտեմբերի 7-ին Վաշինգտոնում կայանալիք Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի և ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի հանդիպման ժամանակ այդ հարցն անպայման կքննարկվի:
Փորձագետի կարծիքով, Թուրքիայի կողմից արձանագրությունները չվավերացնելը կաջակցի ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը: «Ցեղասպանության զոհերի արյունը Թուրքիայի վրա է, և ոչ մի ամերիկյան օճառ չի կարող լվանալ այն», - ընդգծեց նա: Նրա խոսքերով, դեկտեմբերի 7-ը Թուրքիայի խորհրդարանի արտաքին կապերի կոմիտեի համար վերջնաժամկետ է արձանագրությունների շուրջ որոշում ընդունելու հարցում:
Գիրագոսյանը նաև նշեց, որ Թուրքիայի կողմից արձանագրությունները չվավերացնելը կանդրադառնա այդ երկրի միջազգային հեղինակության վրա, և առաջին հերթին՝ ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի հետ հարաբերությունների վրա:
Միաժամանակ Գիրագոսյանը կոչ արեց հայկական կողմին մտածել այն գնի մասին, որը նա պետք է վճարի Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման և սահմանի բացման դիմաց, առաջին հերթին՝ ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցում: Գիրագոսյանը ուշադրություն դարձնեց այն փաստին, որ ոչինչ չի խանգարում Թուրքիային ցանկացած պահի կրկին փակել Հայաստանի հետ սահմանը:
Նա ընդգծեց, որ հայ-թուրքական սահմանի բացումն ու Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը կախված է Թուրքիայի ներքին քաղաքականությունից, որի վրա ոչ ԱՄՆ-ն, ոչ Եվրոպան չեն կարող ազդել:
Հայաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները բավականին լարված էին մինչև վերջին ժամանակները, երբ երկու երկրի արտգործնախարարները հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխի համալսարանում ստորագրեցին «Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրությունը» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրությունը»: Փաստաթղթերը ստորագրումից հետո պետք է հավանության արժանանան երկու երկրների խորհրդարանների կողմից:
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։
Երկու երկրի միջև բարդ հարաբերությունները պայմանավորված են մի շարք հանգամանքներով, որոնք կապված են, մասնավորապես, Անկարայի՝ ադրբեջանական դիրքորոշման պաշտպանությամբ ղարաբաղյան հարցում, ինչպես նաև Թուրքիայի սուր արձագանքի հետ 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հետ կապված։ -0-
