Ֆրանսիական դիմադրության լեգենդար հերոս Միսաք Մանուշյանի մասին պատմող՝ հայազգի ֆրանսիացի հանրահայտ ռեժիսոր Ռոբերտ Գեդիկյանի «Հանցագործների բանակ» ֆիլմի պրեմիերան նոյեմբերի 29-ին կկայանա Երևանի «Մոսկվա» կինոթատրոնում:
«Իմ ֆիլմերի հիմքում միշտ հերոսական անհատականությունների, ոգով հեղափոխականների պատմություններ են ընկած, ովքեր չեն վախենում բարձրաձայն հայտարարել իրենց համար անընդունելի երևույթների դեմ ունեցած բողոքը»,- Երևանում լրագրողներին ասաց Գեդիկյանը:
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակների Ֆրանսիայի պատմության ամենավառ դրվագների մասին պատմող «Հանցագործների բանակ» ֆիլմը, որը ռեժիսորի նոր աշխատանքն է, հաստատում է նրա խոսքերը:
Ֆիլմի սյուժեն հիմնված է իրական դեպքերի վրա և պատմում է այն մասին, թե ինչպես մի խումբ երիտասարդ հայրենասերներ՝ Միսաք Մանուշյանի գլխավորությամբ, ակտիվ պայքար են մղել նացիստների դեմ և բռնվել զավթիչների կողմից ու դաժան կտտանքներից հետո մահապատժի ենթարկվել: Ռեժիսորի խոսքերով, այս պատմությունը մինչ այսօր շատ տարածված է Ֆրանսիայում:
«Խմբի անդամների լուսանկարները՝ նրանց անուններով ու ազգանուններով, փակցվել են «Կարմիր պաստառի» վրա և ներկայացվել որպես «հանցագործների բանակ», ինչն էլ արդյունքում դարձել է ֆիլմի անվանումը»,- ասաց ռեժիսորը:
Գեդիկյանի խոսքերով, ֆիլմի առավել հատկանշական ու հուզիչ պահերից մեկը Մանուշյանի նամակի դրվագն է՝ հասցեագրված կնոջն ու գրված մահապատժից ընդամենը մի ժամ առաջ: Նամակում Մանուշյանը գրում է այն մասին, որ ատելություն չի զգում գերմանացի ժողովրդի հանդեպ:
Ռեժիսորի խոսքով, այս բառերն իր համար հատուկ նշանակություն ունեն՝ հաշվի առնելով այն, որ նա մոր կողմից գերմանացի է:
Ինչպես նշեց ռեժիսորը, ֆիլմի ցուցադրությունը ոչ մի կերպ կապված չէ հայ-թուրքական հարաբերությունների գործընթացի առնչությամբ Հայաստանում տեղի ունեցող վերջին արտաքին քաղաքական փոփոխությունների հետ:
«Իմ ֆիլմը ավելի շուտ գործի անցնելու կոչ է և ոչ մի կերպ կապված չէ հայ-թուրքական հարաբերությունների հետ»,- ասաց ռեժիսորը: Միևնույն ժամանակ, ռեժիսորը հայտարարեց, որ ինքը դրական է գնահատում Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հաստատման միտումը:
«Կարծում եմ, որ հայ-թուրքական սահմանի բացումը միայն կնպաստի Հայոց Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացին»,- նշեց Գեդիկյանը:
Ֆիլմի համաշխարհային պրեմիերան սեպտեմբերին կայացավ Կաննի միջազգային կինոփառատոնին: Միսաք Մանուշյանի դերը կատարել է հայազգի ֆրանսիացի դերասան Սիմոն Աբգարյանը:
Միսաք Մանուշյանը ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Ադյաման գյուղում գյուղացի-այգեգործների ընտանիքում: Ծնողները զոհվել են 1915թ.-ի Հայոց Ցեղասպանության ժամանակ:
1925 թ.-ին ուսումնառությունն ավարտելուց հետո տեղափոխվում է Ֆրանսիա, որտեղ 1932-37 թթ.-ին զբաղվում է առաջադիմական ամսագրերի խմբագրությամբ:
Այստեղ էլ 1933 թ.-ին Մանուշյանը համալրում է Ֆրանսիական կոմունիստական կուսակցության շարքերը: Փորձում է ուժերը բանաստեղծության ոլորտում:
Գերմանացիների՝ Ֆրանսիա ներխուժելու առաջին օրերից Մանուշյանը ընկերների հետ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել ֆրանսիական դիմադրության շարժմանը «Ազատ հրաձիգների և ֆրանսիացի պարտիզանների» շարքերում:
1943 թ.-ի մարտին նրան նշանակում են «Ստալինգրադ» ջոկատի հրամանատար, շուտով դառնում է «Ազատ հրաձիգների» և Փարիզի ու նրա արվարձանների բոլոր միջազգային ջոկատների հրամանատար:
Մանուշյանը Ֆրանսիայի ազգային հերոս է, նրան հիշում ու պատվում են որպես ֆաշիզմի դեմ պայքարի ամենաակտիվ ու անվախ մարտիկի: 1946 թ.-ին Փարիզում լույս տեսավ նրա բանաստեղծությունների ժողովածուն, որը շուտով թարգմանվեց ու հրատարակվեց Հայաստանում:
Մանուշյանը հետմահու պարգևատրվել է «Պատվո լեգեոնի» ֆրանսիական շքանշանով, ի նշան երախտագիտության ու հիացմունքի նրա անունով է կոչվել Փարիզի փողոցներից մեկը: -0-
