ԵՐԵՎԱՆ, 20 հոկտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. 19-րդ դարի հայ մեծ գրող Խաչատուր Աբովյանի անհետացման՝ այսօրվա դրությամբ առկա տարբերակների մասին հոդվածների ժողովածուն կհրատարակվի մոտ ժամանակներս, երեքշաբթի լրագրողներին հայտարարեց Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Հովհաննես Զատիկյանը:
Համարվում է, որ հայ նոր գրականության հիմնադիր Խաչատուր Աբովյանը 1848 թ.-ի ապրիլին անհետ կորել է:
Զատիկյանի խոսքերով՝ գրողի մահվան իրական պատճառների մասին տեղեկությունները միայն ենթադրություն կմնան այնքան ժամանակ, քանի դեռ չեն գտնվի նրա անհետացման բազմաթիվ տարբերակներից մեկը հաստատող փաստեր:
Թանգարանի տնօրենի խոսքերով՝ ինքը չի կարող ոչ հաստատել, ոչ հերքել ներկայացված տարբերակներից ոչ մեկը, քանի որ չկան գրողի առեղծվածային անհետացման հանգամանքները հաստատող փաստեր, ապացույցներ: Զատիկյանը նշեց, որ ինքը միայն ժողովածուի փոքր նախաբանն է գրել՝ գրողի խորհրդավոր անհետացման հարցը թողնելով ընթերցողի հայեցողությանը:
«Տարբերակներից մեկի համաձայն՝ Աբովյանը աքսորված է եղել, այս մասին հիշատակվում է Նիկոլայ Չերնիշևսկու նշումներում»- նշեց Զատիկյանը:
Նրա խոսքերով՝ Աբովյանի աքսորված լինելու ևս մեկ ավելի ծանրակշիռ ապացույց է այն, որ ցարական օրենքի համաձայն՝ անհետ կորածի ունեցվածքը կարող էր դառնալ նրա հարազատների սեփականությունը միայն վերջինիս մահացած ճանաչելուց հետո՝ հատուկ այս հարցերով ստեղծված հանձնաժողովի եզրակացության հիման վրա: Այն դեպքում, երբ հավաստիորեն հայտնի է, որ Աբովյանի կինը միանձնյա ստացել է ամուսնու ունեցվածքը 1853 թ.-ին: Սակայն, Զատիկյանի խոսքերով, ինքն այս տարբերակը չի հաստատում, այլ ընդամենը փաստեր է մեջբերում:
Զատիկյանը նշեց նաև, որ ժողովածուին է կցված Աբովյանի ճանապարհորդության երթուղին Հայաստանում, որի ընթացքում նա մեծ քանակությամբ ժողովրդական ստեղծագործություններ, հեքիաթներ ու երգեր է հավաքել, դրանք թարգմանել գերմաներեն և ուղարկել Բեռլին հրատարակության՝ դրանով եվրոպական հասարակությանը ծանոթացնելով հայկական հարուստ բանահյուսությանը: -0-
