Դաշնակցության բողոքի ակցիաները կազմակերպվել են հայ-թուրքական հարաբերությունների արձանագրությունների շուրջ հանրային արձագանք ստանալու համար

17.09.2009, 16:55
Դաշնակցության բողոքի ակցիաները կազմակերպվել են հայ-թուրքական հարաբերությունների արձանագրությունների շուրջ հանրային արձագանք ստանալու համար

ՀՅԴ-ի բողոքի ակցիաները կազմակերպվել են հասարակությանն իրազեկելու և հանրային արձագանք առաջացնելու համար Հայաստանի և Թուրքիայի միջև երկկողմ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման նախաստորագրված արձանագրությունների  որոշ դրույթների վերաբերյալ, ասաց ՀՅԴ «Հայ դատի» կենտրոնական գրասենյակի տնօրեն և ՀՅԴ քաղաքական հարցերի պատասխանատու Կիրո Մանոյանը։

«Հայ հասարակությունն անմասն չի մնա, եթե պատշաճ մակարդակով տեղեկացված լինի արձանագրությունների բովանդակության մասին, որի որոշ կետեր հակասում են Հայաստանի շահերին և այդ պատճառով անընդունելի են ՀՅԴ-ի համար»,- հինգշաբթի լրագրողներին հայտնեց Մանոյանը։

Օգոստոսի 31-ին Թուրքիայի և Հայաստանի արտգործնախարարությունները, ինչպես նաև Շվեյցարիայի արտաքին գործերի դեպարտամենտը հայտարարեցին, որ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել քաղաքական խորհրդատվություններ սկսել բանակցությունների ընթացքում շվեյցարական միջնորդությամբ նախնական ստորագրած երկու արձանագրությունների` «Երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրության» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրության» շուրջ»: Ներքաղաքական խորհրդատվությունները կավարտվեն վեց շաբաթվա ընթացքում, ինչից հետո երկու արձանագրություն կստորագրվի և կներկայացվի համապատասխան խորհրդարաններին վավերացման համար:

«Տվյալ արձանագրություններով Հայաստանը փաստորեն ճանաչում է Թուրքիայի կողմից 1991 թվականից ներկայացվող նախապայմանները»,- նշեց Մանոյանը։

Այս կապակցությամբ Մանոյանը ներկայացրեց լրացումները, որոնք  ՀՅԴ-ն առաջարկում է արձանագրությունների բովանդակության մեջ մտցնելու համար։

Նա հայտնեց, որ կուսակցությունն առաջարկում է Հայաստանի և Թուրքիայի միջև երկկողմ հարաբերությունների զարգացման արձանագրությունում կատարել հետևյալ լրացումները՝ վերնագրում «զարգացում» բառը փոխարինել «բարելավում» բառով։ Բացի այդ, առաջարկվում  է ավելացնել «առանց նախապայմանների» բառակապակցությունը։

Հայաստանի և Թուրքիայի միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին արձանագրությունում կատարել հետևյալ փոփոխությունները. 1-ին պարբերությունում «տարածքային ամբողջականություն» տերմինից հետո  ավելացնել «ժողովուրդների ինքնորոշում» տերմինը։

Դաշնակցությունն առաջարկում է ամբողջովին հանել 6-րդ պարբերությունը, որտեղ ասվում է «պետությունների միջև միջազգային իրավունքի համապատասխան պայմանագրերով հաստատված ընդհանուր սահմանների փոխադարձ ճանաչման հաստատման մասին»։
 
Մանոյանը նշեց, որ իրենց առաջարկները չընդունելու դեպքում Դաշնակցությունը հանդես կգա արձանագրությունների ստորագրման դեմ։

Ներկայումս Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։

Երկու եկրների միջև բարդ հարաբերությունները պայմանավորված են մի շարք հանգամանքներով, որոնք կապված են, մասնավորապես, Անկարայի՝ ադրբեջանական դիրքորոշման պաշտպանությամբ ղարաբաղյան հարցում, ինչպես նաև Թուրքիայի սուր արձագանքի հետ 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հետ կապված։

Հարաբերություններում առաջին տեղաշարժերը նկատվեցին 2008թ.-ի սեպտեմբերի 6-ին, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլը ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով առաջին անգամ այցելեց Երևան՝ 2010թ.-ի աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի շրջանակներում Հայաստանի և Թուրքիայի հավաքականների միջև ֆուտբոլային հանդիպումը դիտելու նպատակով։  Հանդիպման ավարտից հետո Թուրքիայի նախագահը հրավիրել է իր հայ գործընկերոջ Թուրքիա ներկա գտնվելու 2009 թ.- հոկտեմբերի 14-ին կայանալիք երկու երկրների ֆուտբոլի հավաքականների պատասխան խաղին:-0-