ԵՐԵՎԱՆ, 7 սեպտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. Հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավման արձանագրությունների ստորագրումը կործանարար հետևանքներ կունենա Հայաստանի համար, կարծում է «Հայկական ընտրություն» կուսակցության նախաձեռնող խմբի անդամ, վերլուծաբան Արմեն Աղայանը։
«Մենք երբեք մեզ հաշվետվություն չենք տալիս, թե ինչ կլինի այդ արձանագրությունների ստորագրման արդյունքում, չէ՞ որ դրանցում որևէ հայամետ կետ չկա, քանի որ այդ արձանագրություններում արտացոլված են Կարսի պայմանագրի հիմնական սկզբունքները, որի կարևոր կետն այն է, որ Հայաստանը ճանաչում է Թուրքիայի տարածքային ամբողջականությունը, իսկ Հայաստանը մնում է 29 հազ. քառ.կմ տարածքով»,- երկուշաբթի մամուլի ասուլիսում հայտարարեց Աղայանը։
Օգոստոսի 31-ին Թուրքիայի և Հայաստանի արտգործանախարարությունները, ինչպես նաև Շվեյցարիայի արտաքին գործերի դեպարտամենտը հայտարարեցին, որ Հայաստանի հետ բանակցություններում, որոնք ընթանում են Շվեյցարիայի միջնորդությամբ, պայմանավորություն է ձեռք բերվել «քաղաքական խորհրդատվություններ» սկսել բանակցությունների ընթացքում շվեյցարական միջնորդությամբ նախնական ստորագրած երկու արձանագրությունների` «Երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրության» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրության» շուրջ: Քաղաքական խորհրդակցությունները ծրագրվում է ավարտել վեց շաբաթվա ընթացքում, որից հետո կստորագրվեն երկու արձանագրությունները, որոնք կներկայացվեն երկու երկրների խորհրդարանների հաստատմանը:
Աղայանի խոսքերով՝ Կարսի պայմանագրի սկզբունքների արտացոլումն այդ արձանագրություններում ոչ ուղղակիորեն կնշանակի «Հայաստանի հրաժարումը պատմական Արևմտյան Հայաստանից, Հայոց ցեղասպանության ճանաչումից և Ղարաբաղից, քանի որ ճանաչելով ըստ այս պայամանգրի Հայաստանն այս սահմաններով՝ Հայաստանն իրեն դատավճիռ կկայացնի»։
1921 թ.-ին Թուրքիայի և Խորհրդային Ռուսաստանի միջև կնքված Կարսի պայմանագրով սահմանվում էր Թուրքիայի և Անդրկովկասի հանրապետությունների միջև սահմանը։ Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Հայաստանի կառավարությունները համաձայնում էին, որ Նախիջևանի մարզը ինքնավար հանրապետություն է կազմում Ադրբեջանի հովանավորությամբ։ Կարսի պայմանագիրը հիմնականում կրկնում էր 1921 թվականի Մոսկվայի պայմանագիրը, որը վնասում էր Հայաստանի կենսական շահերին։
Միաժամանակ վերլուծաբանը նշեց, որ ինքը և իր կուսակցությունը դեմ չեն հայ-թուրքական սահմանի բացմանը, բայց դեմ են նրան, որ դա արվում է «ազգային արժեքների, ազգային աևժանապատվության, բարոյականության և թշնամուն մնացած զուտ հայկական տարածքների հաշվին»։
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ 1993-ից, պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ, փակ է հայ-թուրքական սահմանը։
Առաջին քայլերը հարաբերություններում արվեցին 2008թ. սեպտեմբերի 6-ին, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլն առաջին անգամ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով այցելեց Երևան՝ 2010 թ. աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի շրջանակներում երկու երկրների հավաքականների միջև ֆուտբոլային հանդիպումը դիտելու համար։ Այցի ընթացքում երկու պետությունների ղեկավարները քննարկեցին երկկողմ հարաբերությունների հաստատման հնարավորությունները։-0-
