ԵՐԵՎԱՆ, 3 սեպտեմբերի. /Նովոստի-Արմենիա/. «Ժառանգություն» հայկական ընդդիմադիր կուսակցությունն անընդունելի է համարում հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը նախապայմանների առկայությամբ, հինգշաբթի լրագրողներին հայտնեց «Ժառանգություն» կուսակցության խորհրդարանական խմբակցության ղեկավար Արմեն Մարտիրոսյանը՝ մեկնաբանելով նախաստորագրված արձանագրությունները՝ Հայաստանի և Թուրքիայի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման վերաբերյալ։
Օգոստոսի 31-ի երեկոյան Թուրքիայի և Հայաստանի արտգործնախարությունները, ինչպես նաև Շվեյցարիայի Արտաքին գործերի դեպարտամենտը հայտարարեցին, որ Հայաստանի հետ բանակցություններում, որոնք տարվում են Շվեյցարիայի միջնորդությամբ, պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել «Դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին արձանագրության» և «Երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրության» ստորագրմանը վերաբերող «ներքաղաքական խորհրդատվությունների» սկզբի մասին: Քաղաքական խորհրդատվությունները ծրագրվում է ավարտել վեց շաբաթվա ընթացքում, որից հետո կստորագրվի երկու արձանագրություն, որոնք կհանձնվեն երկու երկրի խորհրդարանների հաստատմանը:
«Հայաստանում չկա մի մարդ, ով չի ցանկանում հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը։ Սակայն, մենք անընդունելի ենք համարում հայ-թուրքական հարաբերությունների հաստատումը նախապայմանների առկայությամբ»,- ընդգծեց Մարտիրոսյանը։
Քաղաքական գործչի կարծիքով, արձանագրությունների ստորագրման ժամանակ հայկական իշխանությունները լուրջ զիջումներ են արել։ Մասնավորապես, Մարտիրոսյանը կարծում է, որ արձանագրություններում առկա մի քանի ասպեկտներ առավելագույն վտանգ են ներկայացնում։
«Առաջին հերթին դա «սահմանների բացման» վերաբերյալ դրույթն է, երկրորդ ասպեկտը՝ պատմական իրադարձությունների միջկառավարական ենթահանձնաժողովի ստեղծումը, որը գործնականորեն կասկածի տակ է դնում գիտական շրջանակներում ճանաչված Հայոց ցեղասպանության փաստը և խոչընդոտում է դրա միջազգային ճանաչման գործընթացը»,- ասաց Մարտիրոսյանը։
ԼՂՀ անկախության ճանաչման հարցն ու հայկական տարածքների պաշտպանության հարցը սպառնալիքի տակ է դրվում դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման մասին արձանագրության մեջ ընդգրկված՝ պետությունների տարածքային ամբողջականության և սահմանների անխախտելիության վերաբերյալ դրույթով:
Միաժամանակ Մարտիրոսյանը հայտարարեց, որ մտադիր է ակտիվ քայլեր ձեռնարկել այդ ուղղությամբ։ Այս կապակցությամբ նա կոչ է անում համայն հայությանը ստորագրահավաքով արտահայտել իր վերաբերմունքը առկա գործընթացի և նախաստորագրված արձանագրությունների ու Հայաստանի վարած արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ:
«Եթե իշխանությունները գործեն համաժողովրդական և պետական շահերին համապատասխան, ապա դեռևս հնարավոր է կանխել արձանագրություններում տեղ գտած դրույթների բացասական հետևանքները»,- նշեց Մարտիրոսյանը։
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև բացակայում են դիվանագիտական հարաբերությունները, իսկ 1993 թվականից պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ փակվել է հայ-թուրքական սահմանը:
Թուրքիան առաջ է քաշում մի շարք նախապայմաններ՝ երկկողմ հարաբերությունների հաստատման համար, մասնավորապես, Հայաստանի կողմից Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման քաղաքականությունից հրաժարվելը, երբ սրի էր քաշվել շուրջ մեկուկես միլիոն հայ, Հայաստանի կողմից Թուրքիայի սահմանների ճանաչումը։
Հարաբերություններում առաջին տեղաշարժերը նկատվեցին 2008 թ.-ի սեպտեմբերի 6-ին, երբ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլա Գյուլը ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրավերով առաջին անգամ այցելեց Երևան՝ 2010 թ.-ի աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի շրջանակներում Հայաստանի և Թուրքիայի հավաքականների միջև ֆուտբոլային հանդիպումը դիտելու նպատակով։ Այցի ընթացքում երկու պետությունների ղեկավարները քննարկեցին երկկողմ հարաբերությունների հաստատման հնարավորությունները։-0-
