Հայկական դիվանագիտությունը պետեք է հետևի ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման ոչ թե Մադրիդյան սկզբունքներին, այլ ներկայացնի հստակ մշակված «Ստեփանակերտի դոկտրինա» բանակցային գործընթացում, կարծում է Հայաստանի Մարքսիստական կուսակցության նախագահ Դավիթ Հակոբյանը։
«Ստեփանակերտի դոկտրինան» կդառնա այն փաստաթուղթը, որը կարտահայտի Ղարաբաղի, այլ ոչ թե որևէ երրորդ երկրի շահերը, և մենք ամեն կերպ պետք է նպաստենք դրան»,- ասաց Հակոբյանը հինգշաբթի մամուլի ասուլիսում։
Նրա խոսքերով` այդ դոկտրինայի սկզբունքները պետք է իրենց մեջ պարունակեն այնպիսի տարրեր, ինչպիսիք են, օրինակ, ղարաբաղի ժողովրդին ինքնորոշման իրավունքի տրամադրումը, փախստականների հարցի լուծումը, ինչպես նաև «ղարաբաղյան հակամարտություն» տերմինի փոխարինումն «արցախյան խնդրով»։
Միաժամանակ Հակոբյանը նշեց քաղաքական դիվանագիտությունից ռազմականի անցնելու անհրաժեշտությունը։
«Այս առումով անհրաժեշտ է նկատի առնել, որ մենք քաղաքական դիվանագիտություն ենք ունեցել Հայաստանի անկախության հռչակումից առաջ, իսկ Ղարաբաղի պատերազմից հետո հարկ է անցնել ռազմական դիվանագիտության, քանի որ ներկայումս ադրբեջանական քաղաքականությունում մենք տեսնում ենք բացառապես ռազմական դիվանագիտություն, հետևաբար, մենք պետք է գործենք ամապատասխան»,- ընդգծեց քաղաքական գործիչը։
Միևնույն ժամանակ Հակոբյանը կոչ արեց Հայաստանի իշխանություններին թույլ չտալ բանակցային գործընթացում այնպիսի ձախողումներ, ինչպիսիք են Ղարաբաղի՝ Իրանի հետ կապող հարավային շրջանների վերադարձն Ադրբեջանին և ցամաքային Հայաստան-Ղարաբաղ կապի կորուստը, քանի որ հակառակ դեպքում ԼՂՀ-ն կզրկվի «միջազգային սուբյեկտի կարգավիճակ ստանալու» հնարավորությունից։
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին։
1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։
Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։
1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել բնակավայրերը։
Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։
1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-
