Ղարաբաղի վերաբերյալ բանակցությունների երկկողմ ձևաչափը ձգձգվել է, գործընթացում պետք է ընդգրկվի Լեռնային Ղարաբաղը. փորձագետ

Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների երկկողմ հանդիպումների ձևաչափը ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ ձգձգվել է, կարծում է հայ քաղաքագետ, Երևանի պետական համալսարանի պրոֆեսոր Ալեքսանդր Մանասյանը։

«Անմիջականորեն Ղարաբաղի վերաբերյալ բանակցությունները տարվում են արդեն մի քանի տարի, միայն երկու նախագահների ձևաչափով։ Ակնհայտ է, որ առանց ԼՂՀ մասնակցության հարցը լուծել հնարավոր չէ, և վաղ թե ուշ հանրապետությունը կդառնա բանակցային կողմ»,- ասաց Մանասյանը մամուլի ասուլիսում չորեքշաբթի։

Քաղաքագետը նշեց, որ առանց Լեռնային Ղարաբաղի մասնակցության հարցը լուծելու անհնարինության մասին ասել է նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ Մեթյու Բրայզան։ Մանասյանն ավելացրեց, որ հակամարտության կարգավորումն առանց ԼՂՀ անհնար է, քանի որ հարցը սերտորեն կապված է Ղարաբաղի ժողովրդի կամարտահայտության հետ։

 «Ադրբեջանը փորձում է Ղարաբաղյան բանակցությունների հիմնական ձևաչափ դարձնել երկկողմ հանդիպումները։ Բայց վաղ թե ուշ ԼՂՀ-ը կմասնակցի բանակցային գործընթացին»,- ասաց նա։  

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին։

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։

1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը։

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-