ԵՐԵՎԱՆ, 24 հուլիսի. /Նովոստի-Արմենիա/. Ղարաբաղի կարգավիճակի սահմանման հարցն առաջնային է Հայաստանի համար, ուրբաթ լրագրողներին ասաց իշխող Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ, ՀՀԿ խորհրարանական խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանը:
«Այս փուլում Հայաստանի համար առաջնային կարևորության հարցը ԼՂՀ-ի կարգավիճակի սահմանումն է, մյուս հարցերը դրանից են բխում», - ասաց Սահակյանը՝ մեկնաբանելով Ադրբեջանին որոշ տարածքներ վերադարձնելու մասին հարցը:
Սահակյանի կարծիքով՝ կարգավիճակի սահմանումը ԼՂՀ-ին թույլ կտա դառնալ միջազգային իրավունքի լիիրավ սուբյեկտ, ինչն արմատապես կփոխի ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման շուրջ ընթացող բանակցային գործընթացի իրավիճակը:
Նա ընդծգեց հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացի մեջ ԼՂՀ-ի ներգրավվման անհրաժեշտությունը:
«Անմիջականորեն ԼՂՀ-ին վերաբերող հարցերը չեն կարող լուծվել առանց Ղարաբաղի մասնակցության», - ասաց Սահակյանը:
Մեծ արձագանք ստացած ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման «Մադրիդյան սկզբունքների» կապակցությամբ Սահակյանը պարզաբանեց, որ մինչև չքննարկվեն վիճահարույց կետերը, այդ ակտի ստորագրման մասին խոսք լինել անգամ չի կարող:
Հակամարտության կարգավորման մադրիդյան սկզբունքները, մասնավորապես, նախատեսում են ազատ կամարտահայտության միջոցով Ղարաբաղի կարգավիճակի սահմանումը, Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի միջև ցամաքային կապի ապահովումը, անվտանգության երաշխիքների տրամադրումը, ինչպես նաև վերահսկվող տարածքներից զորքի դուրսբերումը:
Սահակյանը սկեպտիկորեն վերաբերվեց Ղարաբաղի տարածքում ռազմական գործողությունների հնարավոր շարունակման մասին տեղեկատվությանը:
«Եթե Ադրբեջանը պատերազմը հակամարտության կարգավորման միջոց համարեր, ապա վաղուց կանցներ ակտիվ ռազմական գործողությունների», - ասաց նա Իլհամ Ալիևի կոշտ հայտարարության կապակցությամբ՝ մեկնաբանելով Ղարաբաղի սահմանագծում իրավիճակի սրման վերաբերյալ տեղեկատվությունը:
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին։
1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։
Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։
1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել բնակավայրերը։
Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։
1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-
