Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները կհանդիպեն հուլիսի վերջին՝ Մադրիդյան փաստաթղթի թարմացված տարբերակը պատրաստելու համար

ԵՐԵՎԱՆ, 22 հուլիսի. /Նովոստի-Արմենիա/. Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները հուլիսի վերջին Կրակովում աշխատանքային նստաշրջան կանցկացնեն՝ Մադրիդյան փաստաթղթի թարմացված տարբերակը պատրաստելու համար, հաղորդում է ԵԱՀԿ պաշտոնական կայքը:

Ինչպես ասվում է Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահների մոսկովյան հանդիպման արդյունքում ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների՝ երեքշաբթի Վիեննայում արված համատեղ հայտարարության մեջ, Մադրիդյան փաստաթուղթը կպատրաստվի ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահ-երկրների նախագահների կողմից Աքվիլայում արված համատեղ հայտարարության համաձայն:

ՌԴ-ի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի  նախագահներն հուլիսի 10-ին Ակվիլիայի գագաթնաժողովում համատեղ հայտարարություն են ներկայացրել Ղարաբաղի վերաբերյալ, որի համաձայն կողմերը Երևանին և Բաքվին կներկայացնեն Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ առաջարկությունների թարմացված տարբերակը։ Հայտարարության մեջ երեք նախագահները հանձնարարում են իրենց միջնորդներին Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահներին ներկայացնել 2007 թվականի նոյեմբերի 29-ի մադրիդյան փաստաթղթի թարմացված տարբերակը, որը պարունակում է համանախագահների հիմնական սկզբունքների ձևակերպումների վերաբերյալ վերջին առաջարկությունները։

Մադրիդյան սկզբունքների թվում են, մասնավորապես, հանրաքվեի միջոցով ԼՂՀ ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի իրագործումը, Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի միջև ընդհանուր ցամաքային սահմանի առկայության անհրաժեշտությունը, անվտանգության երաշխիքների տրամադրումը, վերահսկվող տարածքներից զորքերի դուրսբերումը։

Համանախագահների հայտարարության համաձայն՝ Մոսկվայում հուլիսի 17-18-ին Ադրբեջանի և Հայաստանի նախագահներ Իլհամ Ալիևի և Սերժ Սարգսյանի միջև կայացած բանավեճն անցել է ազատ և կառուցողական մթնոլորտում:

«Բանավեճերն անցել են ազատ և կառուցողական մթնոլորտում, որը թույլ է տվել կողմերին մանրամասն քննարկել առաջարկված ձևակերպումները՝ հիմնարար սկզբունքների մի քանի տարրերի կապակցությամբ առկա տարաձայնությունները հաղթահարելու համար, որոնք դեռևս պետք է հայեցակարգայնորեն հավանության արժանանան», - ասվում է հայտարարության մեջ:

Փաստաթղթում նաև նշվում է, որ համանախագահները ծրագրում են այցելել տարածաշրջան սեպտեմբերին՝ սեպտեմբերի վերջին կամ հոկտեմբերի սկզբին ադրբեջանցի և հայ նախագահաների հաջորդ հանդիպման հնարավորությունները գնահատելու համար:

Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից  դուրս գալու մասին։

1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։

Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։

1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի  հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ  մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել  բնակավայրերը։

Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։

1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-