Կոմիի դատարանը բավարարել է ՀՀ քաղաքացի Աշոտ Կիրակոսյանի բողոքը, որը վերաբերում էր երկու ոստիկանական մեկուսարաններում նրա կացության տանջալի պայմաններին, «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությանը տեղեկացրեցին Կոմիի «Մեմորիալ» իրավապաշտպան կազմակերպությունից:
Կոմիի Հանրապետության Գերագույն դատարանը նախօրեին ավարտել է քաղաքացիական գործի քննությունը, որի շրջանակներում ՀՀ քաղաքացին վիճարկում էր Կոմիի Հանրապետության ոստիկանության մարմինների գործողությունները, տեղեկացրեցին գործակալությանը:
Սպասելով ՌԴ-ից վտարվելուն՝ հայցվորն ավելի քան չորս ամիս, նախորդ տարվա հունիսի 26-ից մինչև նոյեմբերի 8-ը, գտնվել է Սիկտիվկար քաղաքի Ներքին գործերի վարչության ոստիկանական հատուկ մեկուսարանում:
«Գերագույն դատարանն աջակցել է Սիկտիվկարի դատավոր Իվան Օլեյնիկին, ով ընդունել է, որ հատուկ մեկուսարանում միգրանտի կացության պայմանները խախտել են Մարդու իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ Եվրոպական կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածը, որն արգելում է խոշտանգումները: Դատարանը նաև ընդունել է, որ հայցվորը 2008թ.-ի հունիսին երկու օր շարունակ անօրինական պահվել է Կոմիի Պրիլուզկի շրջանի Ներքին գործերի բաժնի ժամանակավոր մեկուսարանում», - տեղեկացրեցին «Մեմորիալ» իրավապաշտպան կազմակերպությունից:
Դատարանում Կիրակոսյանի շահերի պաշտպանությունը կազմակերպել էին «Քաղաքացիական աջակցություն» Միգրանտների աջակցության մոսկովյան կոմիտեն և Կոմիի «Մեմորիալ» իրավապաշտպան առաքելությունը:
2008թ.-ի հունիսի 24-ին Պրիլուզսկի շրջանային դատարանը վճռել էր վտարել Աշոտ Կիրակոսյանին Հայաստան՝ Ռուսաստանի տարածքում օտարերկրյա քաղաքացիների գտնվելու իրավունքների խախտման համար: Երկու օր անց դատարանի թույլտվությամբ Կիրակոսյանը տարվել էր Սիկտիվկարի ՆԳՎ-ին առընթեր վարչական իրավախախտումների համար ձերբակալված անձանց հատուկ մեկուսարան:
Մոտավորապես երեք ամիս անց այս դեպքի մասին տեղեկացել են «Մեմորիալ» կազմակերպությունում: Իրավապաշտպաններին վրդովվեցրել էր այն փաստը, որ օտարերկրյա քաղաքացուն երկար ժամանակ պահում են ոստիկանության հաստատությունում, որը նախատեսված է 15 օրից ոչ ավել ազատազրկման համար: «Քաղաքացիական աջակցություն» կոմիտեի օգնությամբ հաջողվել է կազմակերպել սիկտիվկարցի փաստաբան Վլադիսլավ Կոսնիրևի և ձերբակալվածի հանդիպումը:
2008 թ.-ի հոկտեմբերի 23-ին Կոմիի «Մեմորիալ» իրավապաշտպանության կազմակերպությունը դիմել է Մոսկվայում Հայաստանի հյուպատոս Հայկ Հակոբյանին: Իրավապաշտպանները կարծիք են հայտնել, որ հատուկ մեկուսարանում Կիրակոսյանի կացության պայմանները ստորացնում են նրա մարդկային արժանապատվությունը, ինչով խախտվում է Մարդու իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ Եվրոպական կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածը: Միաժամանակ «Մեմորիալը» հղում է արել 2006թ.-ին ընդունված «Կայենը ընդդեմ Հունաստանի» գործի վերաբերյալ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի վճռին:
Այդ որոշման մեջ Ստրասբուրգի դատարանն աջակցել է Խոշտանգումների կանխարգելման եվրոպական կոմիտեի դիրքորոշմանը, որի համաձայն՝ ոստիկանական մեկուսարանները նախատեսված չեն մի քանի ամիս շարունակ միգրանտներին պահելու համար: «Մեմորիալը» խնդրել է հյուպատոսին կազմակերպել իր հայրենակցի իրավունքների պաշտպանությունը:
Հյուպատոսին դիմելն արագացրել է Կիրակոսյանի վտարումը: Նա վտարվել է Ռուսաստանից արդեն նոյեմբերի 8-ին: Սիկտիվկարից մեկնելու նախօրեին Կիրակոսյանը դատարան է ներկայացրել հայց, որում կասկածի տակ է դրել պայմանների օրինականությունը, որոնցում նա պահվել է ավելի քան չորս ամիս:
«2009թ.-ի մարտի 4-ին Սիկտիվկարի քաղաքային դատարանի դատավոր Իվան Օլեյնիկովը վճիռ է կայացրել Կիրակոսյանի բողոքի կապակցությամբ: Միլիցիան չի կարողացել հերքել հայցվորի փաստարկն այն մասին, որ վատ սարքավորված հատուկ մեկուսարանում նման երկար կացությունը մարդկային արժանապատվությունը ստորացնող վերաբերմունք է», - ասվում է տեղեկատվության մեջ:
Նշելով մեկուսարանում նեղվածքի և վատ լուսավորության, սպիտակեղենի, երեքանգամյա սնունդի բացակայության և մի շարք այլ բացթողումների վրա՝ դատարանը վճռել է, որ ՀՀ քաղաքացու նկատմամբ խախտվել է Մարդու իրավունքների պաշտպանության մասին Եվրոպական կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածը:
Դատարանը նաև վճռել է, որ կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածը խախտվել է նաև Պրիլուզկի շրջանի Ներքին գործերի բաժնի ժամանակավոր մեկուսարանում ՀՀ քաղաքացու երկօրյա կացության ժամանակ (2008թ.-ի հունիսի 24-ից 26-ը), որտեղ նա տարվել է, ըստ դատավոր Օլեյնիկի, առանց որևէ օրինական հիմնավորումների:
Կոմիի Հանրապետության ՆԳՆ-ն և Պրիլուզսկի շրջանի Ներքին գործերի բաժինը վիճարկել են քաղաքային դատարանի վճիռը Վճռաբեկ դատարանում: Սակայն Կոմիի Հանրապետության Գերագույն դատարանը հիմքեր չի գտել դատավոր Իվան Օլեյնիկի վճիռը վերանայելու համար:
«Կիրակոսյանի գործով դատավարության ֆոնի ներքո՝ վտարմանը ենթակա օտարերկրացիների կացության պայմանները Սիկտիվկարի ՆԳՎ-ի հատուկ մեկուսարանում բարելավվել են: Նրանց հատկացրել են լավ նորոգված բանտախուց, սկսել են պարբերաբար դուրս հանել զբոսնելու, ինչպես նաև տրամադրել են սպիտակեղեն: Այնուամենայնիվ, Խոշտանգումների կանխարգելման եվրոպական կոմիտեի հետ միասին մեր կազմակերպությունը պնդում է, որ վարչական բանտը չպետք է օգտագործվի ՌԴ-ում կացության իրավունքները խախտած անձանց պահելու համար: Այս դիրքորոշումը «Մեմորիալի» իրավաբանները պաշտպանելու են մեկ այլ քաղաքացիական գործի ժամանակ, որը հարուցվել է Վրաստանի քաղաքացի Գոչի Գալոգրեի բողոքի հիման վրա, ով արդեն շուրջ չորս ամիս է հատուկ մեկուսարանում սպասում է ՌԴ-ից վտարման», - ավարտված դատական գործընթացը մեկնաբանել է «Մեմորիալ» կազմակերպության ներկայացուցիչ Իգոր Սաժինը:-0-
