ԵՐԵՎԱՆ, 26 մայիսի. /Նովոստի-Արմենիա/. ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գոյություն ունեցող ձևաչափը լավագույնն է, կարծում է ՀՀ արտաքին կապերի մշտական խորհրդարանական հանձնաժողովի նախագահ, ՀՅԴ Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Արմեն Ռուստամյանը։
«Երեք պետությունները որոշ հավասարակշռություն են կազմում ՄԽ շրջանակներում։ Եվ հենց դա էր պատճառը, որ միջնորդական առաքելությունը միշտ ձգտում էր կողմերին համաձայնության բերել՝ հաշվի առնելով խնդրի բարդությունը (Ղարաբաղյան կարգավորման «Նովոստի-Արմենիա»), ինչպես նաև այն, որ այսօրվա դրությամբ լուրջ ոչ օբյեկտիվություն չի նկատվել»,- երեքշաբթի նա ասաց լրագրողներին։
Ռուստամյանի խոսքերով՝ այս ձևաչափն առաջին հերթին ձեռնտու չէ Ադրբեջանին ու Թուրքիային, «նրանք են միշտ ցանկացել փոփոխել կառույցի ձևաչափը և մշտապես հայտարարել այդ մասին»։
Ձևաչափի փոփոխման նպատակը այնպիսի երկրների ներգրավումն է, որ որոնք պաշտպանեն նրանց իրավունքները»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ առաջին հերթին, խոսքը Թուրքիայի մասին է, որը որոշակի դեր կստանա բանակցային գործընթացի կարգավորման մեջ։
«Ես վստահ եմ, որ դա նորմալ բանակցությունների վերջը կլինի։ Եթե նման բան պատահի, Հայաստանը ընդհանրապես պետք է հրաժարվի բանակցային գործընթացից»,- ընդգծեց նա։
Ռուստամյանի նշեց նաև, որ ձևաչափի փոփոխումը կհանգեցնի նոր լարվածության ստեղծման և «ՀՀ արտաքին դիվանագիտության թիվ մեկ խնդիրը պետք է ԵԱՀԿ ՄԽ ձևաչափն անփոփոխ պահելը լինի»։
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին։
1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։
Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։
1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել բնակավայրերը։
Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։
1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-