Ռուս-վրացական օգոստոսյան պատերազմն ապացուցեց, որ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացն այլընտրանք չունի, կարծում է Հայաստանում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերժ Սմեսովը։
«2008թ.-ին Վրաստանում տեղի ունեցած իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ անհրաժեշտ է բանավեճերի միջոցով խոսել սառեցված և չլուծված հակամարտությունների մասին», - հինգշաբթի Երևանում ասաց Սմեսովը՝ ելութ ունենալով «Վերագնահատելով անվտանգ միջավայրը Հարավային Կովկասում. տարածաշրջանային հակամարտություններ, կայունություն և կերպափոխում» թեմայով միջազգային խորհրդաժողովի ժամանակ։
Վրացական զորքը 2008 թ.-ի օգոստոսի 8-ի գիշերը ներխուժեցին Հարավային Օսեթիա։ Ավերվեց մայրաքաղաք Ցխինվալին, զոհվեցին խաղաղ բնակիչներ, ինչպես նաև ռուս խաղաղարարներ։ Ռուսաստանը, պաշտպանելով Հարավային Օսեթիայում բնակվող սեփական քաղաքացիներին, ստիպված էր ուժով պատասխանել Վրաստանին, այնուհետև ճանաչեց Հարավային Օսեթիայի և վրացական մեկ այլ նախկին ինքնավարության՝ Աբխազիայի անկախությունը։
Սմեսովի խոսքերով, Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև առճակատումը տարածաշրջանում լուրջ փոփոխությունների հանգեցրեց, ստեղծեց նոր սպառնալիքներ, անհավասարակշռություն և իրավիճակի նոր գիտակցում։
Միաժամանակ դեսպանը նշեց, որ նոր հնարավորություններ ստեղծվեցին տարածաշրջանում հակամարտությունների լուծման համար։
«Թեև ընթացող բանակցությունները չեն հասել իրենց գագաթնակետին, որոշակի առաջընթաց է ձեռք բերվել։ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները հանդիպել են չորս անգամ», - պարզաբանեց Սմեսովը:
Նա համոզված է, որ հայկական և ադրբեջանական հասարակություններում հանրային կարծիք քարոզելու միջոցով ապագայում անհրաժեշտ է նոր պայմանագրեր կնքել։
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկիզբ է առել 1988 թ.-ին, երբ հիմնականում հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին։
1991 թ. դեկտեմբերի 10-ին, Խորհրդային Միության փլուզումից մի քանի օր առաջ, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցավ հանրաքվե, որի ժամանակ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ 99,89 տոկոսը Ադրբեջանից ամբողջովին անկախանալու կողմ քվեարկեց։
Դրանից հետո սկսվեցին լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ, որոնց հետևանքով Ադրբեջանը կորցրեց վերահսկողությունը Լեռնային Ղարաբաղի և նրան հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ։
1994 թ.-ի մայիսի 12-ին՝ զինադադարի մասին համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները։ Պատերազմի հետևանքով երկու կողմից զոհվեց մոտավորապես 25-30 հազ մարդ և մոտ մեկ միլիոնը ստիպված եղավ լքել բնակավայրերը։
Զինադադարի ռեժիմի մասին համաձայնությունը պահպանվում է մինչ այժմ։
1992 թ.-ից մինչ օրս ընթանում են բանակցություններ հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան։-0-
