ԵՐԵՎԱՆ, 31 օգոստոսի. /Նովոստի-Արմենիա/. Ադրբեջանը ոչ մի իրավական փաստարկ կամ փաստաթուղթ չունի, որը հիմք կծառայեր Ղարաբաղի նկատմամբ հավակնություններ ունենալու համար, չորեքշաբթի լրագրողներին ասաց Երևանի պետական համալսարանի պրոֆեսոր, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր, քաղաքագետ Ալեքսանդր Մանասյանը։
«Ղարաբաղյան հիմնախնդրի վերաբերյալ իրավական փաթեթի ցանկացած փաստաթուղթ վկայում է, որ Ադրբեջանը Ղարաբաղին հավակնելու ոչ մի իրավունք չունի»,- «Նովոստի» միջազգային մամուլի կենտրոնում ասաց փորձագետը։
«Ցավոք, այսօր որոշ իրավաբաններ զբաղվում են Լեռնային Ղարաբաղը (Ադրբեջանի) կազմից դուրս գալու իրավունքն ապացուցելով։ Բայց ինչպե՞ս կարելի է դուրս գալ այն սենյակից, որտեղ դու չկաս»,-ասաց Մանասյանը։
Փորձագետը կարծում է, որ Ադրբեջանի մոտ իրավական փաստարկների բացակայության փաստը պետք է ակտիվորեն օգտագործել քարոզչության մեջ։
Ըստ Մանասյանի, մասնավորապես, երբ Մեթյու Բրայզան (ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նախկին համանախագահ, իսկ այժմ ԱՄՆ դեսպան Ադրբեջանում) սխալմամբ հայտարարել էր, որ Ղարաբաղն իրավաբանորեն Ադրբեջանին է պատկանում, իր կողմից ղեկավարած կազմակերպությունը՝ Քաղաքական հետազոտությունների ակադեմիան, անմիջապես արձագանքել էր դրան՝ դիվանագետին առաջարկելով 1 մլն դոլար, եթե նա ինչ-որ կերպ հիմնավորի ասածը։ «Մենք ավելացրեցինք այդ գումարը մինչև 5 մլն, կարող ենք այն հասցնել նաև մինչև միլիարդի»,- նշեց քաղաքագետը՝ ավելացնելով, որ սկզբունքորեն նման հայտարարությունների համար հիմքեր չկան։
Մանասյանը նաև ավելացրեց, որ Ադրբեջանն իր պատմության ընթացքում երբեք չի ինքնորոշվել։
«1918թ.-ին թուրքական բանակը գրավեց Բաքուն և այնտեղ նոր պետություն հիմնեց՝ Ադրբեջանական դեմոկրատական հանրապետությունը, այնուհետև՝ 1920թ.-ին բոլշևիկյան բանակը նոր պետություն ստեղծեց՝ Խորհրդային Ադրբեջանը»,- ասաց փորձագետը։ Բացի այդ, ըստ նրա, ներկա Ադրբեջանն Ադրբեջանական դեմոկրատական հանրապետության ժառանգորդն է, որն իրավաբանորեն ճանաչված սահմաններ չի ունեցել։
Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը, ապա ըստ Մանասյանի, այս երկիրը բոլոր չափորոշիչներն ունի, որոնք հատուկ են անկախ պետությանը, իսկ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակումը Հայաստանի նշանակալից նվաճումներից մեկն է 20-րդ դարում։
Ղարաբաղյան հակամարտությունը սկսվել է 1988 թվականին, երբ գերազանցապես հայերով բնակեցված Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու մասին: 1991թ. դեկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղում հանրաքվե անցկացվեց, որի ժամանակ մասնակիցների 99,89 տոկոսը քվեարկեց Ադրբեջանից լիովին անկախանալու օգտին:
Դրան հետևեցին Ադրբեջանի ձեռնարկած լայնածավալ ռազմական գործողությունները, որոնք հանգեցրին նրան, որ նրանք կորցրեցին վերահսկողությունը ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլև հարակից յոթ շրջանների նկատմամբ:
1994թ. մայիսի 12-ին զինադադարի վերաբերյալ եռակողմ համաձայնագրի կնքումից հետո հակամարտության գոտում դադարեցին ռազմական գործողությունները, որոնց հետևանքով երկու կողմից էլ եղավ շուրջ 25-30 հազար զոհ և մոտ մեկ միլիոն մարդ ստիպված լքեց բնօրրանը:
Հրադադարի ռեժիմ հաստատելու վերաբերյալ համաձայնագիրը մինչև այսօր ուժի մեջ է: 1992 թվականից ի վեր հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ բանակցություններ են տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, որի համանախագահներն են ԱՄՆ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան: -0-
